Marktdiscipline
Definitie van marktdiscipline
Marktdiscipline is de verantwoordelijkheid van banken, financiële instellingen, overheden en andere grote spelers in de financiële sector om zaken te doen en daarbij rekening te houden met de risico’s voor hun belanghebbenden. Marktdiscipline is een op de markt gebaseerde bevordering van de transparantie en openbaarmaking van de risico’s die aan een bedrijf of entiteit zijn verbonden. Het werkt samen met regelgevende systemen om de veiligheid en soliditeit van de markt te vergroten.
Bij gebrek aan directe overheidsingrijpen in een vrijemarkteconomie, biedt marktdiscipline zowel interne als externe bestuursmechanismen.
Marktdiscipline doorbreken
Door de ondersteuning van openbaarmakingen en duidelijke financiële rapportagesystemen, vergroot marktdiscipline de informatie die beschikbaar is voor het publiek en moedigt het de vrijgave aan van tijdige gegevens over de activa, passiva, inkomsten, nettowinst of -verlies, kasstromen en andere financiële informatie van een bedrijf. Bovendien wordt kwalitatieve informatie over de doelstellingen, het management en eventuele juridische druk van een bedrijf ook gemakkelijker beschikbaar. Deze gegevens helpen de onzekerheid te verminderen, de verantwoordingsplicht te vergroten en de functie van de markt als uitwisseling tussen kredietverstrekkers en kredietnemers te bevorderen.
Een voorbeeld van marktdiscipline is overheidssteun voor het aantrekken van kapitaalvereisten. Banken en andere bewaarinstellingen moeten liquiditeit hebben voor een bepaald niveau van activa. Terwijl regelgevende instanties zoals de Bank for International Settlements, de Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) of de Federal Reserve Board normen vaststellen voor kapitaalvereisten, dwingt marktdiscipline banken om deze te handhaven en zelfs uit te breiden. Dit kan op zijn beurt het vertrouwen van het publiek in hun banken vergroten.
Marktdiscipline en lessen uit de financiële crisis van 2008
De financiële crisis van 2007-2008 was een kredietcrisis die uit de hand liep als gevolg van onzekerheid rond gesecuritiseerde leningen en door hypotheek gedekte effecten (MBS). Deze leningen vertoonden structurele gebreken, waaronder een gebrek aan goede controle van kredietverstrekkers en teaserrentes die in veel gevallen garant stonden voor wanbetaling. Ratingbureaus zoals Moody’s Investors Service en Fitch Ratings waren genereus in het geven van hoge ratings aan producten van slechte kwaliteit. Degenen die de producten hebben ontwikkeld, hebben hun risico’s niet goed geprijsd. Toen de behoefte aan liquide kapitaal binnen het mondiale financiële systeem groot was, bevroor deze ineenstorting van de hypotheek de economie. De situatie was zo nijpend dat de Federal Reserve miljarden in het systeem moest pompen om het te redden; zelfs toen belandden de Verenigde Staten in de Grote Recessie.
Sindsdien hebben nieuwe mechanismen voor marktdiscipline wortel geschoten, waaronder verbeterde rapporteringsmaatregelen, audits, beter intern bestuur (inclusief een diverse mix van onafhankelijke bestuursleden), hogere onderpand- en margevereisten en intensievere toezichtsmaatregelen.