24 juni 2021 19:35

Mercantilisme

Wat is mercantilisme?

Mercantilisme was een economisch handelssysteem dat zich uitstrekte van de 16e tot de 18e eeuw. Mercantilisme is gebaseerd op het principe dat de rijkdom van de wereld statisch was, en bijgevolg probeerden veel Europese landen een zo groot mogelijk deel van die rijkdom te vergaren door hun export te maximaliseren en door hun import te beperken via  tarieven.

Belangrijkste leerpunten

  • Mercantilisme was een economisch handelssysteem dat zich uitstrekte van de 16e tot de 18e eeuw.
  • Mercantilisme was gebaseerd op het idee dat de rijkdom en macht van een land het best gediend werden door de export te vergroten en dus ook de handel met zich meebracht.
  • Onder mercantilisme zetten naties vaak hun militaire macht in om ervoor te zorgen dat lokale markten en bevoorradingsbronnen werden beschermd, om het idee te ondersteunen dat de economische gezondheid van een land sterk afhankelijk was van de levering van kapitaal.

Geschiedenis van het mercantilisme

Het mercantilisme werd voor het eerst gepopulariseerd in Europa tijdens de 16e eeuw en was gebaseerd op het idee dat de rijkdom en macht van een land het best gediend werden door de export te vergroten, in een poging om kostbare metalen zoals zilver te verzamelen.

Mercantilisme verving het feodale economische systeem in West-Europa. Engeland was destijds het epicentrum van het Britse rijk, maar beschikte over relatief weinig natuurlijke hulpbronnen. Om zijn rijkdom te vergroten, voerde Engeland een fiscaal beleid in dat kolonisten ontmoedigde om buitenlandse producten te kopen, terwijl het tegelijkertijd prikkels creëerde om alleen Britse goederen te kopen. Zo verhoogde de Sugar Act van 1764 de accijnzen op buitenlandse geraffineerde suiker en melasse die door de koloniën werden geïmporteerd, in een poging de Britse suikertelers in West-Indië een monopolie op de koloniale markt te geven.

Evenzo verbood de Navigation Act van 1651 buitenlandse schepen om langs de Britse kust handel te drijven en vereiste koloniale export eerst door Britse controle te gaan voordat deze door heel Europa werd herverdeeld. Dergelijke programma’s resulteerden in een gunstige handelsbalans die de nationale rijkdom van Groot-Brittannië deed toenemen.

Onder mercantilisme zetten naties vaak hun militaire macht in om ervoor te zorgen dat lokale markten en bevoorradingsbronnen werden beschermd, om het idee te ondersteunen dat de economische gezondheid van een land sterk afhankelijk was van de levering van kapitaal. Mercantilisten geloofden ook dat de economische gezondheid van een land kon worden beoordeeld aan de hand van het bezit van edele metalen, zoals goud of zilver, dat de neiging had te stijgen met de toegenomen bouw van nieuwe huizen, een grotere landbouwproductie en een sterke handelsvloot om extra markten van goederen te voorzien. en grondstoffen.

Jean-Baptiste Colbert: The Mercantile Ideal

Ongetwijfeld de meest invloedrijke voorstander van mercantilisme, de Franse Controller General of Finance Jean-Baptiste Colbert (1619-1683) bestudeerde economische theorieën over buitenlandse handel en bevond zich in een unieke positie om deze ideeën uit te voeren. Als vroom monarchist riep Colbert op tot een economische strategie die de Franse kroon beschermde tegen een opkomende Nederlandse handelsklasse.

Colbert vergrootte ook de omvang van de Franse marine, in de overtuiging dat Frankrijk zijn handelsroutes moest beheersen om zijn rijkdom te vergroten. Hoewel zijn praktijken uiteindelijk geen succes bleken, waren zijn ideeën enorm populair, totdat ze overschaduwd werden door de theorie van de vrijemarkteconomie.

British Colonial Mercantilism

De Britse koloniën waren onderhevig aan de directe en indirecte effecten van het mercantilistische beleid thuis. Hieronder staan ​​enkele voorbeelden:

  • Gecontroleerde productie en handel : Mercantilisme leidde tot de invoering van enorme  handelsbeperkingen, die de groei en vrijheid van koloniale bedrijven belemmerden.
  • De uitbreiding van de slavenhandel : de handel werd driehoekig tussen het Britse rijk, zijn koloniën en buitenlandse markten, waardoor de ontwikkeling van de slavenhandel in veel koloniën, waaronder Amerika, werd gestimuleerd. De koloniën leverden rum, katoen en andere producten waar de Afrikaanse imperialisten om vroegen. Op hun beurt werden slaven teruggestuurd naar Amerika of West-Indië en verhandeld voor suiker en melasse.
  • Inflatie en belastingen : de Britse regering eiste dat transacties werden uitgevoerd met edelmetaal van goud en zilver, altijd op zoek naar een positieve handelsbalans. De koloniën hadden vaak onvoldoende edelmetaal over om op hun markten te circuleren, dus gaven ze in plaats daarvan papieren valuta uit. Wanbeheer van gedrukte valuta resulteerde in inflatoire periodes. Bovendien, aangezien Groot-Brittannië in een bijna constante staat van oorlog verkeerde, waren zware belastingen nodig om zijn leger en marine te ondersteunen. De combinatie van belastingen en inflatie veroorzaakte grote koloniale onvrede.

Mercantilisme van de Amerikaanse Revolutie

Verdedigers van het mercantilisme voerden aan dat het economische systeem sterkere economieën creëerde door de zorgen van koloniën te huwen met die van hun oprichtende landen. In theorie, wanneer kolonisten hun eigen producten creëren en anderen in de handel verkrijgen van hun oprichtende natie, blijven ze onafhankelijk van de invloed van vijandige naties. Ondertussen profiteren de oprichtende landen van het ontvangen van grote hoeveelheden grondstoffen van de kolonisten, die nodig zijn voor een productieve productiesector.

Critici van de economische filosofie waren van mening dat de beperking van de  internationale handel de kosten verhoogde, omdat alle invoer, ongeacht de oorsprong van het product, met Britse schepen vanuit Groot-Brittannië moest worden verzonden. Dit zorgde voor een radicale stijging van de goederenkosten voor de kolonisten, die geloofden dat de nadelen van dit systeem groter waren dan de voordelen van aansluiting bij Groot-Brittannië.

Na een kostbare oorlog met Frankrijk verhoogde het Britse rijk, dat hongerig was naar het aanvullen van inkomsten, de belastingen op de kolonisten, die in opstand kwamen door Britse producten te boycotten, waardoor de invoer met een derde werd teruggeschroefd. Dit werd gevolgd door de Boston Tea Party in 1773, waar Boston-kolonisten zich vermomden als Indianen, drie Britse schepen overvielen en de inhoud van honderden kisten thee in de haven gooiden, om te protesteren tegen Britse belastingen op thee en het monopolie dat aan de Oost-Indische Compagnie. Om zijn mercantilistische controle te versterken, duwde Groot-Brittannië harder tegen de koloniën, wat uiteindelijk resulteerde in de Revolutionaire Oorlog.

Kooplieden en Mercantilisme

Aan het begin van de 16e eeuw begrepen Europese financiële theoretici het belang van de koopmansklasse bij het genereren van rijkdom. Steden en landen met goederen om te verkopen floreerden in de late middeleeuwen.

Daarom waren velen van mening dat de staat zijn leidende kooplieden concessies moest doen om exclusieve door de overheid gecontroleerde monopolies en kartels te creëren, waarbij regeringen regelgeving, subsidies en (indien nodig) militair geweld gebruikten om deze monopolistische bedrijven te beschermen tegen binnenlandse en buitenlandse concurrentie. Burgers konden geld investeren in mercantilistische bedrijven, in ruil voor eigendom en beperkte aansprakelijkheid in hun koninklijke charters. Deze burgers kregen “aandelen” van de bedrijfswinst, die in wezen de eerste verhandelde bedrijfsaandelen waren.

De bekendste en machtigste mercantilistische bedrijven waren de Britse en Nederlandse Oost-Indische bedrijven. Gedurende meer dan 250 jaar behield de Britse Oost-Indische Compagnie het exclusieve, koninklijk toegekende recht om handel te drijven tussen Groot-Brittannië, India en China, met zijn handelsroutes beschermd door de Royal Navy.



Mercantilisme wordt door sommige geleerden beschouwd als een voorloper van het kapitalisme, aangezien het economische activiteit zoals winsten en verliezen rationaliseerde.

Mercantilisme versus imperialisme

Waar mercantilistische regeringen de economie van een land manipuleren om gunstige handelsbalansen te creëren, gebruikt het imperialisme een combinatie van militair geweld en massa-immigratie om mercantilisme op te dringen aan minder ontwikkelde regio’s, in campagnes om inwoners de wetten van de dominante landen te laten volgen. Een van de krachtigste voorbeelden van de relatie tussen mercantilisme en imperialisme is de vestiging van de Amerikaanse koloniën in Groot-Brittannië. 

Vrijhandel versus mercantilisme

Vrijhandel biedt verschillende voordelen ten opzichte van mercantilisme voor individuen, bedrijven en naties. In een vrijhandelsysteem profiteren individuen van een grotere keuze aan betaalbare goederen, terwijl mercantilisme de invoer beperkt en de keuzemogelijkheden voor consumenten verkleint. Minder invoer betekent minder concurrentie en hogere prijzen.

Terwijl mercantilistische landen bijna constant in oorlog waren en om hulpbronnen streden, kunnen landen die onder een vrijhandelsysteem opereren, floreren door wederzijds voordelige handelsbetrekkingen aan te gaan.

In zijn baanbrekende boek “The Wealth of Nations” betoogde de legendarische econoom  Adam Smith dat vrije handel bedrijven in staat stelde zich te specialiseren in het produceren van goederen die ze het meest efficiënt vervaardigen, wat leidde tot een hogere productiviteit en grotere economische groei.

Tegenwoordig wordt mercantilisme als achterhaald beschouwd. Er bestaan ​​echter nog steeds handelsbelemmeringen om plaatselijk verankerde industrieën te beschermen. Zo voerden de Verenigde Staten na de Tweede Wereldoorlog een protectionistisch handelsbeleid ten aanzien van Japan en onderhandelden ze met de Japanse regering over vrijwillige exportbeperkingen, waardoor de Japanse export naar de Verenigde Staten werd beperkt.