Wat is securitisatie?

Securitisatie is het proces waarbij een illiquide activum of een groep activa wordtovergenomenen, door middel van financiële engineering, wordt omgezet in een effect. De spottende uitdrukking “voedselketen voor securitisatie”, gepopulariseerd door de film “Inside Job” over de financiële crisis van 2007-2008, beschrijft het proces waarmee groepen van dergelijke illiquide activa (meestal schulden) worden verpakt, gekocht, gesecuritiseerd en verkocht aan investeerders.

Een typisch voorbeeld van securitisatie is een door hypotheek gedekt effect(MBS), een soort door activa gedekte zekerheid die wordt gedekt door een verzameling hypotheken. Deze tactiek, die voor het eerst werduitgegeven in 1968, leidde tot innovaties zoals collateralized hypotheekverplichtingen (CMO’s), die voor het eerst opdoken in 1983. MBS werd zeer gebruikelijk in het midden van de jaren negentig.  Het proces werkt als volgt.

Een securitisatie-voedselketen tot stand brengen

De eerste stap in de keten begint met het eenvoudige proces van potentiële huiseigenaren of eigenaren van onroerend goed die hypotheken aanvragen bij commerciële banken. De gereguleerde en erkende financiële instelling afkomstig is van de leningen, die zijn beveiligd door vorderingen op de verschillende eigenschappen van de hypotheekgevers aankoop. Hypotheekbiljetten (vorderingen op toekomstige dollars) zijn activa voor de kredietverstrekkers, maar deze activa brengen een duidelijk tegenpartijrisico met zich mee. Het is mogelijk dat de lener de lening niet terugbetaalt, en daarom verkopen banken vaak bankbiljetten voor contant geld.

Dit leidt tot de tweede grote schakel in de keten: individuele hypotheken worden gebundeld in een hypotheekpool, die in trust wordt gehouden als onderpand voor een MBS. De MBS kan worden uitgegeven door een derde financiële onderneming, zoals een grote investeringsbank, of door dezelfde bank die de hypotheken in de eerste plaats heeft verstrekt. Door hypotheek gedekte effecten worden ook uitgegeven door aggregators zoals Freddie Mac.4

1:46

Het resultaat is hoe dan ook hetzelfde: er wordt een nieuwe zekerheid gecreëerd, ondersteund door de vorderingen op de activa van de hypotheekgevers. De aandelen van dit effect kunnen worden verkocht aan deelnemers op de secundaire hypotheekmarkt. Deze markt is buitengewoon groot en verschaft een aanzienlijke hoeveelheid liquiditeit aan de groep hypotheken, die anders op zichzelf vrij illiquide zou zijn.

Er zijn meerdere soorten MBS: pass-throughs, een eenvoudige variant waarin hypotheekbetalingen worden verzameld en doorgegeven aan investeerders, en CMO’s. CMO’s splitsen de hypotheekpool op in een aantal verschillende delen, ook wel tranches genoemd. Deze spreads het risico van wanbetaling rond, vergelijkbaar met hoe standaard portfolio diversificatie werken. De tranches kunnen op vrijwel elke manier worden gestructureerd die de uitgevende instelling nodig acht, waardoor een enkele MBS kan worden aangepast aan verschillende risicotolerantieprofielen.

Pensioenfondsen zullen doorgaans beleggen in door hypotheek gedekte effecten met een hoge kredietwaardigheid, terwijl hedgefondsen een hoger rendement zullen nastreven door te beleggen in effecten met een lage kredietwaardigheid. In ieder geval zouden de investeerders een evenredig deel van de hypotheekbetalingen ontvangen als hun investeringsrendement – de laatste schakel in de keten.