Bank Panic van 1907
Wat was de bankpaniek van 1907?
De bankpaniek van 1907 vond plaats aan het begin van de twintigste eeuw. Het was het resultaat van een afnemende marktliquiditeit en een afnemend vertrouwen van deposanten. Daarnaast waren er plannen om trustmaatschappijen te reguleren. Destijds kregen trustbedrijven te maken met meer publieke controle omdat ze zich aan minder regelgeving hielden dan nationale of staatsbanken.
Deze scepsis veroorzaakte een run op de trustmaatschappijen die verder verslechterden, zelfs toen de banken stabiliseerden. Zonder centrale bank kwamen vooraanstaande financiers zoals JP Morgan tussenbeide en zorgden voor wat essentiële liquiditeit. Zelfs toen was de Knickerbocker Trust Company – de op twee na grootste trust van New York City – niet bestand tegen de vlucht en mislukte eind oktober. Dit ondermijnde het vertrouwen van het publiek in de financiële sector en versnelde de lopende bankruns.
Inzicht in de bankpaniek van 1907
De bankpaniek van 1907 vond plaats gedurende een periode van zes weken, te beginnen in oktober 1907. De aanleiding was het faillissement van twee kleine beursvennootschappen. Een mislukte poging van F. Augustus Heinze en Charles Morse om aandelen van een kopermijnbouwbedrijf op te kopen, resulteerde in een run op banken die met hen verbonden waren. Het New York Clearing House verklaarde deze banken een paar dagen later solvabel.
Tegen die tijd had de besmetting zich echter verspreid naar trustmaatschappijen. Het meest prominente trustbedrijf dat viel, was Knickerbocker Trust, dat een lening werd geweigerd door bankmagnaat JP Morgan. Hij verstrekte echter wel een lening aan de Trust Company of America – een andere financiële instelling waarop spaarders zich richten. Aanvankelijk was de paniek gecentreerd in New York City, maar deze verspreidde zich uiteindelijk naar andere economische centra in heel Amerika.
Het werd uiteindelijk onderdrukt toen de federale overheid meer dan $ 30 miljoen aan hulp verstrekte, en vooraanstaande financiers zoals JP Morgan en John D. Rockefeller gingen door met het orkestreren van deals om vertrouwen en liquiditeit terug te brengen op de financiële markten. Vooral de eerste speelden een cruciale rol bij het omgaan met de crisis. Werkend vanuit zijn landhuis aan 34th Street, zette JP Morgan zijn uitgebreide informatienetwerk in om grote financiële instellingen te mobiliseren en te organiseren.
De impact van de paniek leidde tot de uiteindelijke ontwikkeling van het Federal Reserve System. Tegenwoordig opereert de centrale bank onder een dubbel mandaat om de werkgelegenheid te maximaliseren en de inflatie te stabiliseren met monetaire beleidsinstrumenten zoals openmarkttransacties.
Destijds was het belangrijkste verschil tussen Europese en Amerikaanse banksystemen de afwezigheid van een centrale bank in de VS. Europese landen waren in staat om in periodes van financiële nood liquiditeit in de markt te injecteren. Veel mensen waren van mening dat een centralebanksysteem de bankpaniek van 1907 had kunnen voorkomen door een extra bron van liquide middelen te bieden waar financiële instellingen gebruik van konden maken.
Dit zorgde er uiteindelijk voor dat vooraanstaande financiers een vroeg kader van monetair beleid en hervorming van het bankwezen vormden. Dat rapport werd opgeschort tot 1913 toen de toenmalige president Woodrow Wilson de wetgeving in wet ondertekende. Het creëerde het Federal Reserve System met Charles Hamlin als eerste voorzitter en Benjamin Strong – een belangrijk lid van Morgan’s bedrijf – als president van de Federal Reserve Bank of New York.
Parallellen met de financiële recessie van 2008
De parallellen tussen The Bank Panic of 1907 en 2008 Recession zijn opvallend. De recente financiële crisis was gecentreerd rond investeringsbanken zonder directe toegang tot het Federal Reserve System, terwijl zijn voorganger zich verspreidde via trustmaatschappijen die buiten het New York Clearing House bestonden. In wezen begonnen beide evenementen buiten de traditionele bankdiensten voor particulieren, maar leidden ze nog steeds tot wantrouwen jegens de banksector bij het bredere publiek.
Beiden werden ook voorafgegaan door een tijd van overmaat in de Amerikaanse economie. De paniek van 1907 werd voorafgegaan door het vergulde tijdperk waarin monopolies zoals Standard Oil de economie domineerden. Hun groei leidde tot de concentratie van rijkdom onder geselecteerde individuen. Teddy Roosevelt verwees in een van zijn toespraken naar de “roofzuchtige man van rijkdom”. Evenzo werd de periode vóór de recessie van 2008 gekenmerkt door een ruim monetair beleid en een groei van het aantal op Wall Street. Overtollige verhalen bij banken en financiële dienstverleners waren er in overvloed toen ze inkomsten binnenhaalden na het uitdelen van dubieuze leningen aan Amerikanen.
De nasleep van de bankrun in 1907 leidde tot de oprichting van de Federal Reserve, terwijl de recessie leidde tot nieuwe hervormingen zoals Dodd-Frank. Deze mechanismen waren bedoeld om het bredere publiek te beschermen tegen een financiële crisis en om de grote banken ervan te weerhouden onredelijke risico’s te nemen.