Bottomry
Wat is Bottomry
Bottomry, verwijzend naar de bodem of kiel van het schip, is een maritieme transactie, waarbij de eigenaar van een schip geld leent en het schip zelf als onderpand gebruikt. Mocht er tijdens de reis echter een ongeval gebeuren, dan loopt de schuldeiser de lening mis omdat de gegarandeerde zekerheid niet meer bestaat, of beschadigd is. Mocht het schip de reis intact en geheel overleven, dan ontvangt de geldschieter de uitgeleende hoofdsom plus rente terug. Bottomry-transacties zijn grotendeels achterhaald in de moderne maritieme activiteit. De rente die de geldschieter ontvangt op een bodemlening, staat bekend als maritieme rente en kan hoger zijn dan de wettelijke rente.
Belangrijkste leerpunten
- Bottomry is een transactie waarbij een reder geld leent en het schip als onderpand gebruikt.
- De geldschieter is aansprakelijk voor het schip totdat de reis is voltooid.
- Bottomry is noch een lening, noch een partnerschap, en wordt door schrijver Lucius Mestrius Plutarchus “de meest beruchte vorm van geldleningen” genoemd.
Lenen door middel van Bottomry
Bij conventionele financiering, via krediet, is de lener te allen tijde aansprakelijk voor de schuld. Bij bottomry-contracten neemt de geldschieter de verantwoordelijkheid omdat het terugbetalen van geld alleen gebeurt als de reis een succes is. Deze nu achterhaalde financieringsregelingen deden zich meestal voor wanneer een zeilschip dringend geld moest betalen voor een dringende reparatie, of tijdens andere noodsituaties die zich tijdens de lange reizen voordeden.
Waar de scheepseigenaar het schip als onderpand verpande om de schuld veilig te stellen, stond de deal bekend als een bottomry-obligatie. Toen zowel boot als vracht werden beloofd, stond het bekend als respondentia. In het tweede geval was het een persoonlijke verplichting van de eigenaar die het geld leende om de reis te voltooien. Bottomry-obligaties zijn leningen met een relatief lage prioriteit in vergelijking met andere pandrechten op het schip en nemen voortdurend in gebruik af naarmate de scheepvaart in de 19e eeuw verbeterde.
Bottomry wordt tegenwoordig niet meer beoefend en er vindt veel fraude plaats tijdens het piekgebruik.
Bijgevolg blijft het onderwerp bottomry vooral interessant voor historici, als een nostalgische praktijk uit de afgelopen jaren. De Griekse biograaf en essayist, Lucius Mestrius Plutarchus, noemde bottomry ‘de meest beruchte vorm van geldleningen’.
Auteurs en historici Michael Kaplan en Ellen Kaplan onderzochten bottomry in hun boek Chances Are — Adventures in Probability (Penguin Books, Reprint 2007). Bottomry, zo schreven ze, “is gemakkelijk te beschrijven, maar moeilijk te karakteriseren. [Het is] geen pure lening, omdat de geldschieter een deel van het risico accepteert [en] geen partnerschap omdat het terugbetaalde geld wordt gespecificeerd.” Verder schreven ze dat de praktijk geen verzekering was, omdat het “niet specifiek het risico voor de goederen van de handelaar verzekerde”. Uiteindelijk besloten ze dat de praktijk het beste kon worden omschreven als een termijncontract, omdat de geldschieter gokte op een evenement dat op een toekomstige datum zou plaatsvinden.
6%
De gemiddelde bottomry-rente in de tijd van het Romeinse rijk.
Voorbeeld uit de echte wereld
Tegenwoordig zijn er zelden praktische toepassingen voor bodembewerking in de scheepvaart. Maar zelfs in zijn hoogtijdagen zag bottomry vaak frauduleus gebruik. Het proces van Henry T. Rahming vs. The Brigantine Northern Light procedeerde een beroemd geschil uit 1864. Hier voerden de kapitein en mede-eigenaar van een schip de bodemverlegging uit. De deal was om de betaling van $ 4.228,24 in goud veilig te stellen, inclusief de 15% maritieme rente. Maar nadat het schip in New York was aangekomen, werd de betaling geweigerd en volgde er actie.