Daniel Kahneman
Wie is Daniel Kahneman?
Daniel Kahneman is emeritus hoogleraar psychologie en public affairs aan Princeton University. Ondanks dat hij naar verluidt nooit een cursus economie heeft gevolgd, wordt hij algemeen beschouwd als een pionier op het gebied van moderne gedragseconomie.
In 2002 ontving hij de Nobelprijs voor de Herdenking van de Economische Wetenschappen voor zijn onderzoek naar de prospectentheorie, die zich bezighoudt met menselijk oordeel en besluitvorming.
Belangrijkste leerpunten
- Daniel Kahneman is een psycholoog die bekend staat om zijn bijdragen aan de gedragseconomie.
- Hij ontving in 2002 de Nobelprijs voor de Herdenking van de Economische Wetenschappen voor zijn werk over prospectentheorie, die betrekking heeft op de psychologie van besluitvorming.
- Zijn werk over heuristieken en cognitieve biases is populair bij investeerders omdat het licht werpt op hoe mensen investeringsbeslissingen nemen.
Daniel Kahneman begrijpen
Daniel Kahneman werd in 1934 in Tel Aviv geboren. Hij bracht een groot deel van zijn vroege jeugd door in Frankrijk en maakte in 1940 de bezetting van de stad door nazi-Duitsland mee. Kahneman heeft die moeilijke tijden beschreven als een van de factoren die zijn interesse in psychologie hebben beïnvloed.
Kahneman verhuisde in 1948 naar Palestina, kort voor de oprichting van Israël. In 1954 begon hij zijn bachelorstudie aan de Hebreeuwse Universiteit en trad hij toe tot de afdeling psychologie van de Israëlische strijdkrachten. In 1958 begon hij zijn doctoraalstudie aan UC Berkeley, waar hij zijn diploma behaalde in 1961. In 1966 was Kahneman senior docent aan de Hebreeuwse Universiteit en werd hij internationaal een bekende wetenschapper.
Tijdens deze periode begon Kahneman samen te werken met collega-psycholoog, Amos Tversky. Gedurende de jaren zeventig deden de twee baanbrekend onderzoek naar menselijk oordeel en besluitvorming.
Het onderzoek van Khaneman en Tversky daagde veel van de al lang bestaande aannames van de economie uit. Historisch gezien heeft de economische theorie aangenomen dat mensen voor het grootste deel rationele besluitvormers zijn die handelen ter ondersteuning van hun eigenbelang. Het onderzoek van Kahneman paste inzichten uit de psychologie toe op de economie en legde de talloze manieren bloot waarop het feitelijke gedrag van mensen van deze aannames kan afwijken.
In 1978 verliet Kahneman de Hebreeuwse Universiteit om een vaste aanstelling te krijgen aan de Universiteit van British Columbia. Rond die tijd ontwikkelden hij en Tversky het concept van Prospect Theory, waarvoor hij later de Nobelprijs voor de Herdenking van Economische Wetenschappen zou krijgen.
Amos Tversky
Kahnemans vriend en langdurige medewerker, Amos Tversky, stierf in 1996. Als hij langer had geleefd, zou hij vrijwel zeker de Nobelprijs voor de Herdenking van Economische Wetenschappen in 2002 met Kahneman hebben gedeeld.
Voorbeeld uit de echte wereld van de ideeën van Daniel Kahneman
In 2011 publiceerde Kahneman Thinking, Fast and Slow, een boek met een samenvatting van het onderzoek dat hij de afgelopen decennia had uitgevoerd. Het boek werd alom geprezen en werd een bestseller, met meer dan een miljoen verkochte exemplaren.
Veel van de ideeën die in dit boek worden samengevat, zijn populair geworden bij investeerders. Dit komt omdat Kahneman stelt dat menselijke besluitvorming, inclusief investeringsbeslissingen, vaak sterk wordt beïnvloed door irrationele factoren zoals heuristieken en cognitieve vooroordelen.
Een van die vooringenomenheid die vooral relevant is voor beleggen, is het fenomeen van verliesaversie, volgens welke de psychologische impact van het ervaren van verliezen ruwweg twee keer zo sterk wordt gevoeld als die van het ervaren van winsten. Een gerelateerd voorbeeld is het zogenaamde framing-effect, volgens welke de inschatting van waarschijnlijkheden door mensen verschilt afhankelijk van hoe die kansen worden gepresenteerd, of ‘omkaderd’.
Bedenk bijvoorbeeld dat u de volgende keuze voorgeschoteld krijgt: de ene optie is een investering met een kans van 90% om winst te behalen, de andere is een investering met een kans van 10% om tot verlies te leiden. Het onderzoek van Kahneman heeft aangetoond dat zelfs als deze keuzes betrekking hebben op exact dezelfde investering, de meeste mensen van nature aangetrokken zullen worden tot de eerste optie. Dit komt doordat het is ingekaderd op een manier die het positieve en gewenste resultaat benadrukt.
Het onderzoek van Kahneman suggereert dat investeringsbeslissingen in feite vaak worden gedreven door irrationele overwegingen, ondanks de overtuigingen en beste bedoelingen van investeerders.