Rover Barons
Wat is een roofbaron?
Een roofbaron is een van Amerika’s succesvolle manipulatie van de aandelenmarkt of het opzettelijk beperken van de output om hogere prijzen te vragen.
Belangrijkste leerpunten
- Een roofbaron is een term die in de 19e eeuw tijdens het Amerikaanse vergulde tijdperk veel werd gebruikt om succesvolle industriëlen te beschrijven wiens zakelijke praktijken vaak als meedogenloos of onethisch werden beschouwd.
- Op de lijst van zogenaamde roofbaronnen staan Henry Ford, Andrew Carnegie, Cornelius Vanderbilt en John D. Rockefeller.
- Overvallers werden ervan beschuldigd monopolisten te zijn die winst verdienden door opzettelijk de productie van goederen te beperken en vervolgens de prijzen te verhogen.
- Aan de andere kant werden enkele van de beroemdste van deze tycoons later in hun leven bekende filantropen, waarbij ze honderden miljoenen dollars weggaven aan verschillende goede doelen.
Inzicht in Robber Barons
De eerste bekende toepassingen van de uitdrukking “roofbaron” beschreven feodale heren in middeleeuws Europa die reizigers beroofden, vaak koopvaardijschepen langs de Rijn toen ze in de buurt kwamen. De term verscheen in 1859 in Amerikaanse kranten. Het moderne gebruik ervan komt voort uit Matthew Josephson’s The Robber Barons (1934).
Overvallers werden tijdens hun leven alom veracht en als roofzuchtige monopolisten beschouwd. Latere biografieën en historische recensies over de Amerikaanse roofbaronnen uit de Gilded Age wierpen echter een gecompliceerder en gunstiger licht.
Overvallers en monopolies
Een voornaamste klacht tegen de negentiende-eeuwse kapitalisten was dat ze monopolisten waren. Angst voor de roofbaronnen en hun monopoliepraktijken verhoogde de publieke steun voor de Sherman Antitrust Act van 1890.
Volgens de economische theorie verdient een monopolist premiewinst door de productie te beperken en de prijzen te verhogen. Dit gebeurt alleen nadat de monopolist alle concurrerende bedrijven in de branche heeft geprijsd of wettelijk beperkt. Er is echter geen historisch bewijs dat natuurlijke monopolies gevormd zijn vóór de Sherman Antitrust Act.
Veel zogenaamde roofbaronnen – James J. Hill, Henry Ford, Andrew Carnegie, Cornelius Vanderbilt en John D. Rockefeller – werden rijke ondernemers door productinnovatie en zakelijke efficiëntie. Van de goederen en diensten die ze leverden, groeide het aanbod en daalden de prijzen snel, wat de levensstandaard van de Amerikanen enorm opdreef. Dit is het tegenovergestelde van monopolistisch gedrag.
Andrew Carnegie heeft tijdens zijn leven meer dan $ 350 miljoen aan een goed doel gegeven, waaronder meer dan $ 56 miljoen om 2.509 openbare bibliotheken over de hele wereld te bouwen.
Kritiek op Robber Barons
Tot de veelgehoorde kritiek op de vroege roofbaronnen behoorden onder meer slechte arbeidsomstandigheden voor werknemers, egoïsme en hebzucht. Sommige roofbaronnen – waaronder Robert Fulton, Edward K. Collins en Leland Stanford – verdienden hun rijkdom door politiek ondernemerschap.
Veel rijke spoorwegmagnaten ontvingen in de jaren 1800 geprivilegieerde toegang en financiering van de overheid via uitgebreid gebruik van lobbyisten. Ze ontvingen monopolistische speciale licenties, subsidies per mijl, enorme landtoelagen en leningen tegen lage rente.
Speciale overwegingen
Hoewel de arbeidsomstandigheden in het Amerika van de 19e eeuw vaak uitdagend waren, waren sommige arbeiders misschien beter af geweest om voor een roofbaron te werken. Rockefeller en Ford betaalden bijvoorbeeld bovengemiddelde lonen, inclusief bonussen voor innovatie of uitzonderlijke productie. Managers kregen vaak lange vakanties tegen betaling.
Sommige magnaten behoren tot de bekendste filantropen aller tijden. Rockefeller schonk minstens 6 tot 10% van elk salaris dat hij ooit verdiende; dit liep later op tot 50%. Hij gaf meer dan $ 550 miljoen aan liefdadigheid en was voorstander van biomedisch onderzoek, openbare sanitaire voorzieningen, medische training en educatieve mogelijkheden voor kansarme minderheden.
Spoorwegmagnaat James J. Hill publiceerde en gaf gratis onderwijs over gewasdiversificatie, samen met gratis zaaigraan, vee en hout aan lokale gemeenschappen. Hij zou immigranten tegen verlaagde tarieven vervoeren als ze beloofden te boeren in de buurt van zijn spoorwegen.