Andersen-effect

Inzicht in het Andersen-effect

Het Andersen-effect is een verwijzing naar auditors die nog meer due diligence uitvoeren dan voorheen nodig was om de soorten financiële, boekhoudkundige fouten en ongelukken te voorkomen die de ineenstorting van Enron in 2001 veroorzaakten.

Het Andersen-effect dankt zijn naam aan het voormalige in Chicago gevestigde accountantskantoor Arthur Andersen LLP. In 2001 was Arthur Andersen uitgegroeid tot een van de Big 5-accountantskantoren en trad hij toe tot PricewaterhouseCoopers, Deloitte Touche Tohmatsu, Ernst & Young en KPMG. Op zijn hoogtepunt had Arthur Andersen bijna 28.000 mensen in de VS en 85.000 wereldwijd. Het bedrijf stond wereldwijd bekend om zijn vermogen om internationaal experts in te zetten om multinationals te adviseren over zijn audit, belasting- en adviespraktijken.

Van een “Big 5” tot Collapse

In 2002 viel al het vertrouwen en alle glorie weg. In juni werd Andersen veroordeeld wegens belemmering van de rechtsgang wegens het versnipperen van documenten die verband hielden met de controle van Enron, wat resulteerde in wat berucht bekend werd als het Enron-schandaal. Zelfs de Securities and Exchange Commission (SEC) kwam niet ongedeerd tevoorschijn. Velen beschuldigden de toezichtscommissie ervan ‘achter het stuur te slapen’. Maar afgezien van Enron stond de tot dan toe zeer gerenommeerde en gerespecteerde Arthur Andersen het meest te verliezen, en dat deed hij ook.

Meer foutieve audits namens Arthur Andersen werden ontdekt in de loop van de aanklacht tegen Enron en het onderzoek. Grote boekhoudschandalen in verband met Arthur Andersen gingen verder met Waste Management, Sunbeam en WorldCom.

Sarbanes-Oxley

Het daaropvolgende faillissement van WorldCom, dat Enron snel overtrof als het grootste faillissement in de geschiedenis op dat moment, resulteerde in een klassiek domino-effect van boekhoudkundige en bedrijfsschandalen. De reactie van de sector was een snelle poging om het Andersen-effect te vermijden door een sterke corporate governance toe te passen en de boekhoudkundige controles aan te scherpen.

Als reactie op de reeks boekhoudschandalen die Arthur Andersen op gang bracht, keurde het Amerikaanse Congres de Sarbanes-Oxley Act van 2002 (SOX) goed. De federale wet stelde nieuwe of uitgebreide vereisten vast voor alle raden van bestuur, management en openbare accountantskantoren in de VS. Een onverwacht bijkomend positief resultaat van SOX is dat dit extra controleniveau ertoe heeft geleid dat bedrijven hun inkomsten herzien, zelfs als ze niet noodzakelijkerwijs opzettelijk een verkeerde voorstelling van zaken hebben gegeven.

Het komt neer op

Zelfs enkele van de grootste, meest gerespecteerde en meest betrouwbare accountantskantoren kunnen instorten als gevolg van wanbeheer of misstappen die namens een klant worden genomen. Sarbanes-Oxley werd aangenomen om de klant of investeerder te beschermen. Maar hoewel het niet altijd wordt erkend, beschermt het extra onderzoek bedrijven en openbare accountantskantoren ook tegen het maken van het soort fouten dat uiteindelijk zou kunnen bijdragen aan het ongedaan maken ervan.