Schone vlotter
Wat is een schone vlotter?
Een clean float, ook wel pure wisselkoers genoemd, vindt plaats wanneer de waarde van een valuta, of de wisselkoers ervan, puur wordt bepaald door vraag en aanbod op de markt. Een schone vlotter is het tegenovergestelde van een vuile vlotter, die optreedt wanneer overheidsregels of -wetten de prijsstelling van valuta beïnvloeden.
Hoe Clean Float werkt
De meeste valuta’s van de wereld bestaan als onderdeel van een regimevan zwevende wisselkoersen. In dit systeem fluctueren valutawaarden als reactie op bewegingen op valutamarkten. Het is je misschien opgevallen dat wanneer je naar de eurozone reist, het bedrag dat je in euro’s kunt inwisselen voor je dollars van reis tot reis verschilt. Deze variatie is een gevolg van de schommelingen op de valutamarkten. Zwevende valuta staan in contrast met vast geld, dat een waarde heeft op basis van de huidige marktwaarde van goud of een andere grondstof. Zwevende valuta’s kunnen ook zweven ten opzichte van een andere valuta of een mandje met valuta’s. China was het laatste land dat de vaste valuta gebruikte en gaf deze in 2005 op voor een beheerd valutasysteem .
Er zijn schone praalwagens waar geen overheidsbemoeienis is met het wisselen van valuta. Schone praalwagens zijn het resultaat van laissez-faire of vrije markteconomie waar de overheid weinig beperkingen oplegt aan kopers en verkopers.
Belangrijkste leerpunten
- Een schone vlotter, in monetaire systemen, is wanneer de wisselkoers van een valuta uitsluitend wordt bepaald door marktkrachten.
- Wisselkoersschommelingen worden aangedreven door vraag en aanbod en fundamentele factoren zoals de economische indicatoren en groeiverwachtingen van een land.
- In werkelijkheid is een clean float moeilijk lang vol te houden, omdat marktkrachten volatiliteit en onverwachte valutaschommelingen kunnen veroorzaken die nadelig zijn voor de economische activiteit van een land. In dergelijke gevallen kan de centrale bank ingrijpen in de markt.
Beperkingen van Clean Floats
In een perfecte wereld betekenen schone praalwagens dat de waarde van valuta’s automatisch wordt aangepast, waardoor landen vrij blijven om interne monetaire doelen na te streven, zoals het beheersen van inflatie of werkloosheid. Een schone zwevende valuta kan echter gevoelig zijn voor externe schokken, zoals een piek in de olieprijs, waardoor het voor landen moeilijk kan worden om een schoon zwevend systeem te handhaven. Echte zwevende valutawissel kan een zekere mate van volatiliteit en onzekerheid ervaren. Externe krachten buiten de controle van de overheid, zoals geopolitieke conflicten, natuurrampen of veranderende weerpatronen die van invloed zijn op gewassen en export, kunnen bijvoorbeeld de valutaprijzen beïnvloeden. Een regering zal de neiging hebben om in te grijpen om controle uit te oefenen over hun monetair beleid, hun markten te stabiliseren en een deel van deze onzekerheid te beperken.
Kortetermijnbewegingen in een valuta met een zwevende wisselkoers weerspiegelen speculatie, geruchten, rampen en de dagelijkse vraag en aanbod van de valuta. Als het aanbod de vraag overtreft, zal die valuta dalen, en als de vraag het aanbod overtreft, zal die valuta stijgen. Extreme bewegingen op korte termijn kunnen leiden tot interventie door centrale banken, zelfs in een omgeving met variabele rente. Daarom kunnen centrale banken en regeringen ingrijpen als de valuta van een land te hoog of te laag wordt, hoewel de meeste grote wereldwijde valuta’s als zwevend worden beschouwd.
Een valuta die te hoog of te laag is, kan de economie van het land negatief beïnvloeden, de handel en het vermogen om schulden te betalen beïnvloeden. De regering of centrale bank zal proberen maatregelen te nemen om hun valuta naar een gunstiger prijs te brengen.
Dat is de reden waarom veel van de valuta’s van de wereld slechts tot op zekere hoogte zweven en afhankelijk zijn van enige steun van hun overeenkomstige centrale bank. Deze in beperkte mate zwevende valuta’s omvatten de Amerikaanse dollar, de euro, de Japanse yen en het Britse pond.
De meeste landen grijpen van tijd tot tijd in om de prijs van hun valuta te beïnvloeden in wat bekend staat als een managed float-systeem. Een centrale bank zou bijvoorbeeld haar valuta kunnen laten zweven tussen een boven- en ondergrens van de prijs. Als de prijs deze limieten overschrijdt, kan de centrale bank grote hoeveelheden valuta kopen of verkopen in een poging de prijs in toom te houden. Canada hanteert een systeem dat het meest lijkt op een echte zwevende valuta. De Canadese Centrale Bank heeft sinds 1998 niet meer ingegrepen in de prijs van de Canadese dollar. Ook de VS bemoeien zich relatief weinig met de prijs van de Amerikaanse dollar.
Zwevende versus vaste wisselkoersen
Valutaprijzen kunnen op twee manieren worden bepaald: een variabele rente of een vaste rente. Zoals hierboven vermeld, wordt de variabele rente meestal bepaald door de open markt door middel van vraag en aanbod. Daarom, als de vraag naar de valuta hoog is, zal de waarde toenemen. Als de vraag laag is, zal dit de valutaprijs verlagen.
Een vaste of gekoppelde rente wordt bepaald door de overheid via haar centrale bank. De koers wordt afgezet tegen een andere belangrijke wereldvaluta (zoals de Amerikaanse dollar, euro of yen). Om haar wisselkoers te handhaven, zal de overheid haar eigen valuta kopen en verkopen ten opzichte van de valuta waaraan deze is gekoppeld. Sommige landen die ervoor kiezen hun valuta aan de Amerikaanse dollar te koppelen, zijn onder meer China en Saoedi-Arabië.
De valuta’s van de meeste van ’s werelds grootste economieën mochten vrij zweven na de ineenstorting van het Bretton Woods-systeem tussen 1968 en 1973.