24 juni 2021 14:24

Vierde werelddefinitie

Wat is de vierde wereld?

De Vierde Wereld is een verouderde term die wordt gebruikt om de meest onderontwikkelde, door armoede geteisterde en gemarginaliseerde regio’s van de wereld te beschrijven.

Veel inwoners van deze landen hebben geen politieke banden en zijn vaak jager-verzamelaars die in nomadische gemeenschappen leven of deel uitmaken van stammen. Ze mogen dan volledig functioneel zijn en zichzelf overleven, maar tijdens de Koude Oorlog kregen ze de status van de Vierde Wereld op basis van hun economische prestaties.

Belangrijkste leerpunten

  • Vierde Wereld verwijst naar de meest onderontwikkelde, door armoede geteisterde en gemarginaliseerde regio’s en bevolkingsgroepen van de wereld.
  • Veel inwoners van deze landen hebben geen politieke banden en zijn vaak jager-verzamelaars die in nomadische gemeenschappen leven of deel uitmaken van stammen.
  • De verouderde en aanstootgevende term Vierde Wereld wordt vaak in verband gebracht met inheemse volkeren.

Inzicht in de vierde wereld

Tijdens de Koude Oorlog werd elk land geclassificeerd als behorend tot een bepaald type wereld, een positie die sindsdien is geëvolueerd naarmate deze classificaties zich ontwikkelden. De Eerste Wereld werd gebruikt om landen te beschrijven waarvan de opvattingen in overeenstemming waren met de NAVO en het  kapitalisme, de Tweede Wereld  verwees naar landen die het communisme steunden  en de Sovjet-Unie en de Derde Wereld refereerden aan  de naties die niet actief met een van beide partijen verbonden waren. Deze landen omvatten verarmde voormalige Europese koloniën en alle naties van Afrika, het Midden-Oosten, Latijns-Amerika en Azië.

De term Vierde Wereld werd later geboren als een uitbreiding van de zich ontwikkelende Derde Wereld om plaatsen en bevolkingsgroepen te beschrijven die worden gekenmerkt door een extreem laag inkomen per hoofd van de bevolking en beperkte natuurlijke hulpbronnen.

De naties van de Vierde Wereld bestonden uit degenen die waren uitgesloten van de reguliere samenleving. De Aboriginal-stammen in Zuid-Amerika of Australië zijn bijvoorbeeld volledig zelfvoorzienend maar nemen niet deel aan de wereldeconomie. Deze stammen kunnen zonder enige hulp van anderen functioneren, maar werden vanuit mondiaal oogpunt beschouwd als naties van de Vierde Wereld. Naties van de Vierde Wereld dragen niets bij of consumeren niets op wereldschaal en worden niet beïnvloed door wereldwijde gebeurtenissen.

Politieke grenzen bepaalden geen gebieden van de Vierde Wereld. In veel gevallen werden ze gedefinieerd als naties zonder soevereine status, waarbij in plaats daarvan de nadruk werd gelegd op de vermeende niet-erkenning en uitsluiting van etnisch en religieus gedefinieerde volkeren van het politiek-economische wereldsysteem, zoals de First Nations-groepen in Noord, Midden- en Zuid-Amerika..

Geschiedenis van de vierde wereldtermijn

De term Vierde Wereld werd verondersteld voor het eerst in Canada te zijn gebruikt door Mbuto Milando, de eerste secretaris van de Tanzaniaanse Hoge Commissie, in een gesprek met George Manuel, hoofd van de National Indian Brotherhood (nu de Assembly of First Nations). Milando verklaarde: “Wanneer inheemse volkeren tot hun recht komen, op basis van hun eigen culturen en tradities, zal dat de Vierde Wereld zijn.”

De term werd synoniem voor staatloze, arme en marginale naties na de publicatie van Manuels The Fourth World: An Indian Reality in 1974.  Sinds 1979 gebruiken denktanks, zoals het Center for World Indigenous Studies, de term om de relaties tussen oude, tribale en niet-industriële naties en moderne politieke natiestaten.

In 2007 werd deVerklaring vande Verenigde Naties (VN) over de rechten van inheemse volkeren (UNDRIP) ingevoerd om “minimumnormen voor het overleven, de waardigheid en het welzijn van de inheemse volkeren van de wereld” te promoten.  Sindsdien is de communicatie en het organiseren van volkeren in de Vierde Wereld versneld in de vorm van internationale verdragen voor handel, reizen en veiligheid.