Wat was de grote sprong voorwaarts?

Wat is de grote sprong voorwaarts?

De grote sprong voorwaarts was een vijfjarenplan van gedwongen landbouwcollectivisatie en plattelandsindustrialisatie dat in 1958 door de Chinese Communistische Partij werd ingesteld, wat resulteerde in een scherpe inkrimping van de Chinese economie en tussen 30 en 55 miljoen doden door verhongering, executie, foltering, dwangarbeid en zelfmoord uit wanhoop. Het was de grootste massamoordcampagne zonder oorlog in de geschiedenis van de mensheid. Het initiatief werd geleid door Mao Zedong, ook wel bekend als Mao Tse-tung en Chair Mao. Mao’s officiële doel was om China snel te laten evolueren van een agrarische economie naar een moderne industriële samenleving met een groter vermogen om te concurreren met westerse geïndustrialiseerde landen.

Inzicht in de grote sprong voorwaarts

In 1958 kondigde Mao zijn plan voor de Grote Sprong Voorwaarts aan, dat hij uiteenzette als een vijfjarenplan om de economische welvaart van de Volksrepubliek China te verbeteren. Hij bedacht het plan nadat hij door China had gereisd en tot de conclusie was gekomen dat hij vond dat het Chinese volk tot alles in staat was. Over het geheel genomen was het plan gecentreerd rond twee hoofddoelen, het collectiveren van landbouw en wijdverbreide industrialisatie, met twee hoofddoelen, het verhogen van de graan- en staalproductie. 

Particuliere landbouw werd afgeschaft en boeren op het platteland werden gedwongen om te werken op collectieve boerderijen waar alle productie, toewijzing van middelen en voedseldistributie centraal werd gecontroleerd door de Communistische Partij. Grootschalige irrigatieprojecten, met weinig input van getrainde ingenieurs, werden geïnitieerd en experimentele, onbewezen nieuwe landbouwtechnieken werden snel in het hele land geïntroduceerd. 

Deze innovaties leidden tot dalende oogstopbrengsten door mislukte experimenten en onjuist aangelegde waterprojecten. Een landelijke campagne om mussen uit te roeien, waarvan Mao geloofde dat ze een grote plaag waren voor graangewassen, resulteerde in massale sprinkhanenzwermen bij afwezigheid van natuurlijke predatie door de mussen. De graanproductie daalde sterk en honderdduizenden stierven door dwangarbeid en blootstelling aan de elementen op bouwprojecten voor irrigatie en gemeentelijke landbouw. 

Hongersnood breidde zich snel uit over het platteland, met miljoenen meer doden tot gevolg. Mensen namen hun toevlucht tot het eten van boomschors en vuil, en in sommige gebieden tot kannibalisme. Boeren die niet voldeden aan de graanquota, probeerden meer voedsel te krijgen of probeerden te ontsnappen, werden samen met hun familieleden gemarteld en gedood door middel van mishandeling, openbare verminking, levend begraven, broeien met kokend water en andere methoden.

Grootschalige staatsprojecten om de industriële productie te verhogen werden geïntroduceerd in stedelijke gebieden, en stalen ovens in de achtertuin werden gebouwd op boerderijen en in stedelijke buurten. De staalproductie was bedoeld om te verdubbelen in het eerste jaar van de Grote Sprong Voorwaarts, en Mao voorspelde dat de Chinese industriële productie binnen 15 jaar groter zou zijn dan die van Groot-Brittannië. De staalindustrie in de achtertuin produceerde grotendeels nutteloos ruwijzer van lage kwaliteit. Bestaande metalen apparatuur, gereedschappen en huishoudelijke artikelen werden in beslag genomen en omgesmolten om extra productie aan te wakkeren. Als gevolg van de mislukte planning en coördinatie, en de resulterende materiaaltekorten, die gebruikelijk zijn bij centrale economische planning, resulteerden de enorme toename van industriële investeringen en herverdeling van middelen in geen overeenkomstige toename van de productie-output.

Miljoenen “overtollige” arbeiders werden verplaatst van boerderijen naar staalproductie. De meesten waren de gezonde mannelijke arbeiders, die gezinnen opsplitsten en de dwangarbeiders in de landbouw verlieten voor de collectieve boerderijen die voornamelijk uit vrouwen, kinderen en ouderen bestaan. De toename van de stedelijke bevolking zorgde voor extra druk op het voedseldistributiesysteem en de vraag naar collectieve boerderijen om de graanproductie voor stedelijke consumptie te verhogen. Collectieve boerderijambtenaren vervalsten oogstcijfers, wat ertoe leidde dat veel van het graan dat werd geproduceerd naar de steden werd verscheept omdat de vordering gebaseerd was op de officiële cijfers. Tijdens de Grote Sprong voorwaarts, terwijl miljoenen van de honger omkwamen, bleef China een netto-exporteur van graan, aangezien Mao de graanuitvoer leidde en aanbiedingen van internationale voedselhulp weigerde om de rest van de wereld ervan te overtuigen dat zijn plannen een succes waren.

Het eindresultaat

De grote sprong voorwaarts was een enorme mislukking. In slechts een paar jaar tijd stierven tientallen miljoenen mensen door verhongering, blootstelling, overwerk en executie. Het brak gezinnen uit elkaar, stuurde mannen, vrouwen en kinderen naar verschillende locaties en vernietigde traditionele gemeenschappen en levenswijzen. Landbouwgrond werd beschadigd door onzinnige landbouwpraktijken en het landschap werd ontdaan van bomen om de staalovens van brandstof te voorzien. 30-40% van de woningvoorraad werd gesloopt om grondstoffen te verkrijgen voor collectieve projecten. In de industrie werden enorme hoeveelheden kapitaalgoederen en grondstoffen verbruikt in projecten die geen extra output van eindproducten opleverden. 

De Grote Sprong Voorwaarts werd officieel stopgezet in januari 1961 na drie brute jaren van dood en vernietiging.