24 juni 2021 11:26

Wat is een valutacrisis?

Sinds het begin van de jaren negentig zijn er verschillende gevallen van valutacrises geweest. Dit zijn een plotselinge en drastische devaluatie van de valuta van een land, gepaard met volatiele markten en een gebrek aan vertrouwen in de economie van het land. Een valutacrisis is soms voorspelbaar en komt vaak plotseling voor. Het kan worden versneld door regeringen, investeerders, centrale banken of een combinatie van actoren. Maar het resultaat is altijd hetzelfde: de negatieve vooruitzichten veroorzaken grootschalige economische schade en kapitaalverlies. In dit artikel onderzoeken we de historische oorzaken van valutacrises en ontdekken we de oorzaken ervan.

Belangrijkste leerpunten

  • Een valutacrisis houdt de plotselinge en scherpe daling van de waarde van de valuta van een land in, wat negatieve rimpeleffecten in de hele economie veroorzaakt.
  • In tegenstelling tot een devaluatie van de valuta als onderdeel van een handelsoorlog, is een valutacrisis geen doelgerichte gebeurtenis en moet deze worden vermeden.
  • Centrale banken en regeringen kunnen ingrijpen om een ​​valuta te helpen stabiliseren door reserves van vreemde valuta of goud te verkopen, of door in te grijpen op de forexmarkten.

Wat is een valutacrisis?

Een valutacrisis wordt veroorzaakt door een sterke daling van de waarde van de valuta van een land. Deze waardevermindering heeft op zijn beurt een negatieve invloed op een economie door instabiliteit in wisselkoersen te creëren, wat betekent dat de ene eenheid van een bepaalde valuta niet meer zoveel koopt als vroeger in een andere valuta. Om de zaak te vereenvoudigen, kunnen we zeggen dat, vanuit een historisch perspectief, crises zijn ontstaan ​​wanneer de verwachtingen van beleggers aanzienlijke veranderingen in de waarde van valuta’s veroorzaken.

Maar een valutacrisis – zoals hyperinflatie – is vaak het resultaat van een slordige reële economie die ten grondslag ligt aan de munteenheid van het land. Met andere woorden, een valutacrisis is vaak het symptoom en niet de ziekte van grotere economische malaise.

Sommige plaatsen zijn kwetsbaarder voor valutacrises dan andere. Hoewel het theoretisch mogelijk is dat de reservevaluta bijvoorbeeld onwaarschijnlijk.

Vechten tegen een valutacrisis

Centrale banken zijn de eerste verdedigingslinie bij het handhaven van de stabiliteit van een valuta. In een regime met vaste wisselkoersen kunnen centrale banken proberen de huidige vaste wisselkoerskoppeling te behouden door een duik te nemen in de buitenlandse reserves van het land of door in te grijpen op de valutamarkten wanneer ze worden geconfronteerd met het vooruitzicht van een valutacrisis voor een valutaregime met variabele rente..

Wanneer de markt devaluatie verwacht, kan de neerwaartse druk op de valuta gedeeltelijk worden gecompenseerd door een stijging van de rentetarieven. Om de koers te verhogen, kan de centrale bank de geldhoeveelheid verlagen, waardoor de vraag naar de valuta toeneemt. De bank kan dit doen door kapitaaluitstroom te creëren. Wanneer de bank een deel van haar externe reserves verkoopt, ontvangt ze betaling in de vorm van de binnenlandse valuta, die ze uit omloop houdt als een actief.

Centrale banken kunnen de wisselkoers niet langdurig op peil houden als gevolg van de daaruit voortvloeiende daling van de buitenlandse reserves en politieke en economische factoren zoals stijgende werkloosheid. Het devalueren van de valuta door de vaste wisselkoers te verhogen, resulteert er ook in dat binnenlandse goederen goedkoper zijn dan buitenlandse goederen, wat de vraag naar werknemers stimuleert en de output verhoogt. Op korte termijn verhoogt devaluatie ook de rentetarieven, die door de centrale bank moeten worden gecompenseerd door een toename van de geldhoeveelheid en een toename van de buitenlandse reserves. Zoals eerder vermeld, kan het ondersteunen van een vaste wisselkoers de reserves van een land snel opslokken, en door devaluatie van de valuta kunnen reserves worden vergroot.

Beleggers zijn zich er terdege van bewust dat een devaluatiestrategie kan worden gebruikt, en kunnen dit in hun verwachtingen inbouwen – tot grote ergernis van centrale banken. Als de markt verwacht dat de centrale bank de valuta devalueert – en dus de wisselkoers verhoogt – wordt de mogelijkheid om de buitenlandse reserves te vergroten door een toename van de totale vraag niet gerealiseerd. In plaats daarvan moet de centrale bank haar reserves gebruiken om de geldhoeveelheid te verkleinen, waardoor de binnenlandse rente stijgt.

1:16

Anatomie van een valutacrisis

Beleggers proberen vaak massaal hun geld op te nemen als het vertrouwen in de stabiliteit van een economie in het algemeen afneemt. Dit wordt  kapitaalvlucht genoemd. Zodra beleggers hun in binnenlandse valuta luidende beleggingen verkopen, zetten ze die beleggingen om in vreemde valuta. Dit zorgt ervoor dat de wisselkoers nog slechter wordt, wat resulteert in een run op de valuta, waardoor het voor het land bijna onmogelijk wordt om zijn kapitaaluitgaven te financieren.

Voorspellingen voor valutacrises omvatten de analyse van een diverse en complexe reeks variabelen. Er zijn een aantal gemeenschappelijke factoren die recente crises met elkaar in verband brengen: 

  • De landen hebben zwaar geleend ( tekorten op de lopende rekening )
  • Valutawaarden stegen snel
  • Onzekerheid over het optreden van de overheid bracht investeerders in de war

Voorbeelden van valutacrises

Laten we een paar crises bekijken om te zien hoe ze zich voor investeerders hebben afgespeeld.

Latijns-Amerikaanse crisis van 1994

Op 20 december 1994 werd de Mexicaanse peso gedevalueerd. De Mexicaanse economie was sterk verbeterd sinds 1982, toen deze voor het laatst onrust kende, en de rentetarieven op Mexicaanse effecten waren op een positief niveau. 

Verschillende factoren hebben bijgedragen aan de daaropvolgende crisis: 

  • Economische hervormingen vanaf het einde van de jaren tachtig – die bedoeld waren om de vaak ongebreidelde inflatie van het land te beperken – begonnen te barsten naarmate de economie verzwakte.
  • De moord op een Mexicaanse presidentskandidaat in maart 1994 leidde tot de vrees voor een uitverkoop van de valuta.
  • De centrale bank beschikte over naar schatting $ 28 miljard aan buitenlandse reserves, die naar verwachting de peso stabiel zouden houden. In minder dan een jaar waren de reserves verdwenen.
  • De centrale bank begon kortlopende schulden, uitgedrukt in peso’s, om te zetten in in dollar luidende obligaties. De omzetting resulteerde in een afname van de deviezenreserves en een toename van de schuld.
  • Een self-fulfilling crisis ontstond toen investeerders vreesden dat de overheid in gebreke zou blijven.

Toen de regering in december 1994 uiteindelijk besloot de munteenheid te devalueren, maakte ze een aantal grote fouten. Het devalueerde de valuta niet met een voldoende groot bedrag, wat aantoonde dat het, hoewel het nog steeds het  pegging  beleid volgde, niet bereid was de nodige pijnlijke stappen te nemen. Dit bracht buitenlandse investeerders ertoe de peso-wisselkoers drastisch te verlagen, wat de regering uiteindelijk dwong de binnenlandse rentetarieven tot bijna 80% te verhogen. Dit eiste een grote tol van het bruto binnenlands product (bbp) van het land , dat ook daalde. De crisis werd uiteindelijk verlicht door een noodlening van de VS.

Aziatische crisis van 1997

Zuidoost-Azië was de thuisbasis van de tijgereconomieën – waaronder Singapore, Maleisië, China en Zuid-Korea – en de  crisis in Zuidoost-Azië. Buitenlandse investeringen stroomden jarenlang binnen. Onderontwikkelde economieën kenden een snelle groei en hoge exportniveaus. De snelle groei werd toegeschreven aan investeringsprojecten, maar de algehele productiviteit voldeed niet aan de verwachtingen. Hoewel de exacte oorzaak van de crisis wordt betwist, was Thailand de eerste die in de problemen kwam. 

Net als Mexico leunde Thailand zwaar op buitenlandse schulden, waardoor het op de rand van illiquiditeit wankelde. Vastgoed domineerde investeringen, maar werd inefficiënt beheerd. Grote tekorten op de lopende rekening werden gehandhaafd door de particuliere sector, die in toenemende mate afhankelijk was van buitenlandse investeringen om het hoofd boven water te houden. Dit stelde het land bloot aan een aanzienlijk valutarisico.

Dit risico kwam tot een hoogtepunt toen de VS de binnenlandse rentetarieven verhoogde, waardoor er uiteindelijk minder buitenlandse investeringen naar de Zuidoost-Aziatische economieën gingen. Plots werden de tekorten op de lopende rekening een enorm probleem, en  snel ontwikkelde zich een financiële  besmetting. De crisis in Zuidoost-Azië vloeide voort uit verschillende belangrijke punten:

  • Omdat vaste wisselkoersen buitengewoon moeilijk te handhaven werden, daalden veel Zuidoost-Aziatische valuta’s in waarde.
  • De Zuidoost-Aziatische economieën zagen een snelle stijging van de particuliere schulden, die in verschillende landen werd versterkt door te hoge waarde van activa. Het aantal wanbetalingen nam toe naarmate de instroom van buitenlands kapitaal afnam.
  • Buitenlandse investeringen waren mogelijk op zijn minst gedeeltelijk speculatief en investeerders hadden mogelijk niet voldoende aandacht besteed aan de risico’s die eraan verbonden waren.

Lessen die zijn getrokken uit valutacrises

Hier zijn een paar dingen die u onder andere uit deze valutacrises kunt nemen:

  • Een economie kan aanvankelijk solvabel zijn en toch bezwijken voor een crisis. Het hebben van een lage schuld is niet voldoende om het beleid te laten functioneren of om het negatieve beleggerssentiment te onderdrukken.
  • Handelsoverschotten en lage inflatiecijfers kunnen de mate waarin een crisis een economie treft, verminderen, maar in geval van financiële besmetting beperkt speculatie de opties op korte termijn.
  • Overheden zullen vaak worden gedwongen om liquiditeit te verstrekken aan particuliere banken, die kunnen investeren in kortlopende schulden die op korte termijn moeten worden afbetaald. Als de overheid ook investeert in kortlopende schulden, kan deze zeer snel door de externe reserves lopen.
  • Handhaving van de vaste wisselkoers betekent niet dat het beleid van een centrale bank louter op nominale waarde werkt. Hoewel de aankondiging van intenties om de koppeling te behouden kan helpen, zullen beleggers uiteindelijk kijken naar het vermogen van de centrale bank om het beleid te handhaven. De centrale bank zal voldoende moeten devalueren om geloofwaardig te zijn.

Het komt neer op

Valutacrises kunnen verschillende vormen aannemen, maar worden grotendeels gevormd wanneer het beleggerssentiment en de verwachtingen niet overeenkomen met de economische vooruitzichten van een land. Hoewel groei in ontwikkelingslanden over het algemeen positief is voor de wereldeconomie, leert de geschiedenis ons dat te snelle groeipercentages instabiliteit en een grotere kans op kapitaalvlucht kunnen veroorzaken en op de binnenlandse valuta draaien. Hoewel efficiënt beheer van de centrale bank kan helpen, is het moeilijk te voorspellen welke route een economie uiteindelijk zal afleggen, wat bijdraagt ​​aan een aanhoudende valutacrisis.

Related Posts