Hoe Rusland zijn geld verdient

Rusland is meer dan twee keer zo groot als de aaneengesloten 48 staten van de VS, met een geschoolde bevolking en veel meer natuurlijke rijkdom dan je zou verwachten in een gebied dat zelfs zo groot is als 6,6 miljoen vierkante mijl. Zou zo’n natie niet de afgunst van de wereld moeten zijn, haar onbetwiste supermacht? Toch staat het bruto binnenlands product (bbp) van Rusland volgens cijfers van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) slechts op nummer 11 van de wereld.

Terwijl de Verenigde Staten kapitaal – zou aangeven. Hoe verdient Rusland dan zijn geld, en waarom verdient het niet meer?

Ontbinding van de Sovjet-Unie

Sinds de Europese Unie en hebben het economisch veel beter gedaan. Ondertussen heeft de Russische economie – voornamelijk gebaseerd op het winnen van hulpbronnen uit de aarde – zich niet vertaald in aanzienlijke algemene rijkdom voor zijn 144 miljoen burgers.

Officieel heeft Rusland het communisme decennia geleden verlaten. Maar de realiteit is belangrijker dan labels. Terwijl het post-Sovjet-Rusland ogenschijnlijk een markteconomie heeft, hebben zijn leiders de dominante energiesector te cruciaal geacht om over te laten aan de grillen van onafhankelijke kopers en verkopers. Olie, aardgas, elektriciteit en meer staan ​​de facto onder controle van de federale overheid.

De Russische regering bezit bijvoorbeeld meer dan de helft van Gazprom (LSE: OGZD), ‘ s werelds grootste aardgasextractor. Het beursgenoteerde bedrijf is de opvolger van het Sovjetministerie van Gasindustrie. Elke zesde kubieke voet aardgas op deze planeet wordt verwerkt met dank aan Gazprom, wiens voorzitter toevallig de voormalige premier van Rusland is, Viktor Zubkov.

Russische regering controleert energie

Ongeacht de bron van energie, de Russische regering controleert het, wat resulteert in onnoemelijke winsten voor de oligarchische klasse van het land. Inter RAO, het belangrijkste elektriciteitsbedrijf van het land, is bijvoorbeeld eigendom van een consortium van staatsbedrijven. Het idee dat energiewinning en -verfijning openstaan ​​voor privé-ondernemingen, iets dat in de Verenigde Staten als vanzelfsprekend wordt beschouwd, is in Rusland vrij letterlijk een buitenlands concept.

De olieproductie van Rusland is vergelijkbaar met die van aardgas. Sinds 2019 is het land de op twee na grootste olieproducent ter wereld, na de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië. In 2018 was de natie goed voor 11% van de totale wereldolieproductie en gemiddeld 11,4 miljoen vaten ruwe olie per dag, via verschillende bedrijven.

De grootste hiervan zijn Rosneft (LSE: ROSN), Lukoil (LSE: LKOD) en Surgutneftegas (LSE: SGGD). Terwijl alle drie op de London Stock Exchange (LSE) handelen, is Rosneft voor 70% in handen van de Russische regering en is de eigendomsstructuur van Surgutneftegas vrijwel ondoordringbaar voor buitenstaanders. Om de soms ingewikkelde logica achter de manier waarop de Russische energie-industrie en haar belangrijkste spelers opereren te interpreteren, moet men de uiteindelijke belangrijkste eigenaren, de Russische regering, onderzoeken.

Russische politiek en economie

De meerderheidspartij in de Russische politiek is United Russia, dat werd opgericht door president Vladimir Poetin en de meeste zetels bekleedt in zowel de nationale als de nationale wetgevende macht. Officieel probeert Verenigd Rusland de “economische achterstand” te overwinnen, volgens een officieel partijdocument, ook wel “Go Russia” genoemd. Het document beschrijft deze achterlijkheid als “een verslaving aan overleven door grondstoffen te exporteren” en “de zekerheid dat alle problemen door de staat moeten worden opgelost”, beide genoemde ambities die in tegenspraak lijken te zijn met de werkelijke activiteit.

Met een politieke klasse die gezworen heeft de vroegere status van het land te herwinnen (om maar te zwijgen van het voormalige grondgebied), is het niet verwonderlijk dat de Russische regering de kansen grijpt om haar zwakkere buren binnen te vallen die ooit deel uitmaakten van de Sovjet-Unie. In 2008 was het Georgië. In 2014 was het een grotere prijs: Oekraïne.

Deze invasies hadden een hoge economische prijs voor Rusland. Na de invasie van Oekraïne in 2014 hebben de Verenigde Staten en andere landen inflatie en een scherpe daling van de olieprijzen eind 2014, zorgden ervoor dat de Russische economie eind 2015 met 3,7% kromp.

Het komt neer op

De economie van een groot land is niet bepaald aanpasbaar aan veranderingen wanneer de economie zo homogeen is dat tweederde van de export uit aardolie of zijn distillaten bestaat. Voor Rusland werd dit begin 2020 nog duidelijker tijdens de COVID-19-pandemie. Het land ondervond opnieuw een daling van de vraag naar zijn olie- en gasexport als gevolg van de quarantaines en de Saoedi-Russische olieprijsoorlog. Nu de economische omstandigheden verslechteren, kreeg de Russische productie ook een klap, waarbij de sector in april 2020 de scherpste daling in meer dan tien jaar rapporteerde.

Gezien het feit dat het in wezen een one-note exportbedrijf is dat overgeleverd is aan wereldwijde prijsbewegingen, is de paradox dat Rusland de bevolking weinig kansen laat om ondernemingsvrij te opereren zonder overheidsinvloed. Dit alles in een land met meer rauw potentieel dan enig ander zou kunnen hopen.