Kan het IMF wereldwijde economische problemen oplossen?
Sinds de oprichting in 1944 heeft het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zijn deel van de successen en mislukkingen gehad bij het vervullen van zijn primaire missie om over het monetaire systeem te waken, wisselkoersstabiliteit te garanderenen beperkingen op te heffen die handel verhinderen of vertragen. Het IMF is ontstaan omdat veel landen economisch verwoest waren door de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog.
Door de jaren heen heeft het IMF landen geholpen om door veel verschillende uitdagende economische situaties heen te komen. De organisatie blijft ook evolueren en zich aanpassen aan de steeds veranderende wereldeconomie. We zullen kijken naar de rol die het IMF heeft gespeeld, evenals naar economische kwesties, de mate van invloed die sommige landen hebben op deze organisatie en haar successen en mislukkingen.
Belangrijkste leerpunten
- Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is een organisatie die wereldwijde financiële stabiliteit, economische groei en internationale handel bevordert.
- Het IMF helpt lidstaten die met een economische crisis worden geconfronteerd door leningen, technische bijstand en toezicht op het economisch beleid aan te bieden.
- Geld om de activiteiten van het IMF te financieren, is afkomstig van lidstaten die een quotum betalen op basis van de omvang van de economie van elk land en het belang ervan in de wereldhandel en financiën.
- Het IMF heeft kritiek gekregen van sommige lidstaten op de invloed die de Verenigde Staten en Europese landen hebben op de organisatie.
De rol van het IMF in mondiale economische vraagstukken
Voor veel landen is het IMF de organisatie geweest waar we in economisch moeilijke tijden terecht konden. Deze organisatie heeft in de loop der jaren een sleutelrol gespeeld bij het helpen van landen om te veranderen door het gebruik van economische hulp. Dit is echter slechts een van de vele rollen die het IMF speelt in mondiale economische kwesties.
Hoe het IMF wordt gefinancierd
Het IMF wordt gefinancierd door een quotasysteem waarbij elk land betaalt op basis van de omvang van zijn economie en zijn politieke belang in de wereldhandel en financiën. Wanneer een land toetreedt tot de organisatie, betaalt het gewoonlijk een kwart van zijn quota in de vorm van Amerikaanse dollars, euro’s, yen of Britse ponden. De overige drie kwartalen kunnen in de eigen valuta worden betaald. Over het algemeen worden deze quota elke vijf jaar herzien. Het IMF kan de quota van de economisch sterke landen gebruiken om ontwikkelingslanden te helpen.
Het IMF wordt ook gefinancierd door middel van trustfondsen, waarbij de organisatie optreedt als trustee. Dit komt van de bijdragen van leden in plaats van quota en wordt gebruikt om lage-inkomenslanden te voorzien van leningen met een lage rente en schuldverlichting.
In 1969 creëerde het IMF speciale trekkingsrechten (SDR), een soort internationale reserve die helpt bij het aanvullen van de officiële reserves van de lidstaten.
Lenen via het IMF
Wanneer een land een lening aanvraagt, zal het IMF het land het geld geven dat nodig is om zijn munteenheid weer op te bouwen of te stabiliseren, de economische groei te herstellen en door te gaan met het kopen van invoer. Het IMF biedt lidstaten een verscheidenheid aan leningen die zijn toegesneden op specifieke toepassingen.
Leningen voor armoedebestrijding en groeivertrouwen (PRGT)
Dit zijn laagrentende leningen voor lage-inkomenslanden om armoede te verminderen en de groei te verbeteren.
Leningen van de faciliteit voor exogene schokken (ESF)
Dit zijn leningen aan lage-inkomenslanden die leningen verstrekken voor negatieve economische gebeurtenissen waarover de overheid geen controle heeft. Daartoe behoren onder meer grondstoffenprijzen prijswijzigingen, natuurrampen en oorlogen die de handel kunnen onderbreken.
Stand-By Arrangement (SBA) leningen
Landen met betalingsbalansproblemen op de korte termijnzullen een stand-by arrangement (SBA) -leningen van het IMF aanvragen. SBA-leningen zijn bedoeld om landen te helpen uit een economische crisis te komen door hensnel toegang te geven tot het kapitaal dat ze nodig hebben om de groei te herstellen.
Leningen uit de uitgebreide fondsfaciliteit (EVF)
Landen met betalingsbalansproblemen op de lange termijn die economische hervormingen vereisen, zullen een aanvraag indienen voor uitgebreide financieringsleningen.
Aanvullende reserveringsfaciliteit (SRF)
Dit wordt verstrekt om op grote schaal kortetermijnfinanciering op te vangen, zoals het verlies van het vertrouwen van investeerders tijdens de financiële crisis in Azië die een enorme uitstroom van geld veroorzaakte en leidde tot massale IMF-financiering.
Leningen voor noodhulp
Deze zijn bedoeld om hulp te bieden aan landen die een natuurramp hebben meegemaakt of die na een oorlog te voorschijn komen.
$ 1 biljoen
Het totale bedrag dat het IMF aan zijn lidstaten kan lenen.
Toezicht
Het IMF let op de economie en het economisch beleid van zijn leden. Er zijn twee hoofdcomponenten van toezicht: landentoezicht en multilateraal toezicht. Door middel van landentoezicht bezoekt het IMF het land eenmaal per jaar om zijn economisch beleid te beoordelen en waar het naartoe gaat. Het rapporteert zijn bevindingen in de Public Information Notice.
Bij multilateraal toezicht onderzoekt het IMF wereldwijde en regionale economische trends. Het rapporteert deze twee keer per jaar in de World Economic Outlook en Global Financial Stability Report. Deze twee rapporten wijzen op problemen en mogelijke risico’s voor de wereldeconomie en de financiële markten. Het Regional Economic Outlook Report geeft meer details en analyse.
Technische assistentie
Het IMF helpt landen om hun economische en financiële zaken te regelen. Deze dienst wordt verleend aan elk land dat om hulp vraagt, en wordt doorgaans verleend aan lage- en middeninkomenslanden. Door het gebruik van technische bijstand kan het IMF nuttig toezicht uitoefenen en leningen verstrekken om het land te helpen economische valkuilen te vermijden en duurzame economische groei te creëren. Technische bijstand helpt landen bij het versterken van hun economisch beleid, belastingbeleid, monetair beleid, wisselkoerssysteem en stabiliteit van het financiële systeem.
Niveaus van invloed
Met 189 lidstaten hebben sommige leden van het IMF mogelijk meer invloed op zijn beleid en beslissingen dan andere. De Verenigde Staten en Europa zijn de belangrijkste invloeden binnen het IMF.
De Verenigde Staten
De Verenigde Staten hebben het grootste percentage stemrechten in het IMF met een aandeel van 16,5% en dragen het grootste quotum bij van elk land. Door de jaren heen zijn er veel klachten geweest dat de VS het IMF gebruiken als een manier om landen te steunen die voor hen strategisch belangrijk zijn, in plaats van op basis van economische behoeften. Veel leden vinden dat ze meer belang moeten hebben bij wat de organisatie doet als ze bepaalt hoe en op welke manieren ze de verschillende landen kunnen helpen.
Europa
Veel Europese landen hebben zich verzet tegen de pogingen om het stemrecht en de invloed bij het IMF aan te passen. In het verleden bekleedde in het algemeen een Europeaan de functie van algemeen directeur van deze organisatie. Naarmate de wereld echter blijft veranderen, is er een grotere vraag om meer stem te geven aan nieuwe opkomende economische landen. Er zijn discussies geweest dat Europa zijn quota zou kunnen bundelen en in de toekomst een krachtige stem zou kunnen behouden. Als de landen echter individueel proberen het niveau dat ze hebben vast te houden, kan hun invloed blijven afnemen.
Successen en mislukkingen van het IMF
Het IMF heeft veel successen en mislukkingen gekend. Hieronder zullen we voorbeelden belichten van succes en mislukking van het IMF.
Jordanië
Jordanië was getroffen door zijn oorlogen met Israël, burgeroorlog en een grote economische recessie. In 1989 kampte het land met een hoge werkloosheid en een onvermogen om zijn leningen te betalen. Het land stemde in met een reeks hervormingen van vijf jaar die begonnen met het IMF. De Golfoorlog en de terugkeer van 230.000 Jordaniërs als gevolg van de invasie van Koeweit door Irak zetten de regering onder druk, aangezien de werkloosheid bleef stijgen.
In de periode van 1993 tot 1999 heeft het IMF Jordanië drie uitgebreide financieringsleningen verstrekt. Het resultaat was dat de regering ingrijpende hervormingen doorvoerde op het gebied van privatisering, belastingen, buitenlandse investeringen en een eenvoudiger handelsbeleid.
In 2000 werd het land toegelaten tot de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en een jaar later tekende het een vrijhandelsakkoord met de Verenigde Staten. Jordan was ook in staat om zijn totale schuldaflossing te verlagen en deze op een beheersbaar niveau te herstructureren. Jordanië is een voorbeeld van hoe het IMF sterke, stabiele economieën kan bevorderen die productieve leden van de wereldeconomie zijn. (Voor een interessant perspectief op de WTO, zie The Dark Side Of The WTO.)
Tanzania
In 1985 kwam het IMF naar Tanzania met het doel om van een blinde socialistische staat met schuldenlast een sterke bijdrage aan de wereldeconomie te maken. De eerste stappen die werden genomen, waren het verlagen van handelsbarrières, het verminderen van overheidsprogramma’s en het verkopen van de staatsbedrijven.
In 2000 begon de ooit gratis gezondheidszorg aan patiënten kosten in rekening te brengen en het aids-percentage in het land schoot op tot 8%. Het onderwijssysteem dat ooit gratis was, begon kinderen te vragen om naar school te gaan, en het aantal inschrijvingen op school, dat op 80% lag, daalde tot 66%. Als gevolg hiervan is het analfabetisme in het land met bijna 50% gestegen.
Ook daalde het inkomen per hoofd van het bruto binnenlands product (BBP) in de periode van 1985 tot 2000 van $ 309 tot $ 210. Dit is een voorbeeld van hoe de organisatie niet begreep dat een one-size-fits-all-strategie niet voor alle landen geldt.
Het komt neer op
Het IMF vervult een zeer nuttige rol in de wereldeconomie. Door het gebruik van leningen, toezicht en technische bijstand kan het een cruciale rol spelen bij het identificeren van potentiële problemen en het helpen van landen om bij te dragen aan de wereldeconomie.
Echter, landen als de Verenigde Staten en Europa hebben historisch gezien het bestuursorgaan gedomineerd, en het IMF heeft successen en mislukkingen gekend. Hoewel geen enkele organisatie perfect is, heeft het IMF de doelen gediend waarvoor het was opgericht en blijft het zijn rol in een steeds veranderende wereld ontwikkelen. (Als u meer wilt weten over een andere belangrijke internationale instelling, ga dan naar Wat is de Wereldbank? )