Jan Tinbergen
Wie was Jan Tinbergen?
Jan Tinbergen was een Nederlandse econoom die in 1969 de eerste Nobelprijs voor de Herdenking van de Economie won, die hij deelde met Ragnar Frisch voor hun werk in de ontwikkeling en toepassing van dynamische modellen voor het analyseren van economische processen. Tinbergen was een van de eerste economen die wiskunde toepaste op de economie en wordt beschouwd als een pionier op het gebied van economie en econometrie.
Belangrijkste leerpunten
- Jan Tinbergen was een Nederlandse econoom en ontving in 1969 de Nobelprijs voor zijn werk in economische modellen.
- Tinbergen valt op door zijn bijdragen aan econometrie en toegepaste macro-economische beleidsvorming.
- Tinbergen staat bekend om zijn regels met betrekking tot macro-economische beleidsinstrumenten en -doelen en de mate van inkomensongelijkheid.
Jan Tinbergen begrijpen
Tinbergen, geboren in Den Haag in Nederland in 1903, studeerde aan de Universiteit van Leiden en verdedigde in 1929 zijn proefschrift over ‘Minimization problems in Physics and Economics’, een proefschrift dat hem in staat stelde een multidisciplinaire benadering te volgen bij zijn verdere onderzoek in wiskunde, natuurkunde, economie en politiek.
Vervolgens werd hij door het Centraal Bureau voor de Statistiek aangesproken om voorzitter te worden van een nieuwe afdeling bedrijfsenquêtes en wiskundige statistiek, een functie bij de overheid die hij tot 1945 bekleedde. In die periode werd hij ook hoogleraar wiskunde en statistiek bij aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Nederlandse School voor Economie. In die tijd, van 1936 tot 1938, was Tinbergen ook adviseur van de Volkenbond en vervulde tegelijkertijd functies bij de overheid en het onderwijs.
In 1945 werd hij de eerste directeur van het Nederlands Bureau voor Economische Beleidsanalyse, hij verliet deze functie in 1955 om zich te concentreren op het onderwijs en bracht een jaar door aan de Harvard University. Hij diende ook als economisch adviseur voor een groot aantal ontwikkelingslanden, waaronder de Verenigde Arabische Republiek, Turkije en Venezuela.
Bijdragen
Tinbergen is het meest bekend om zijn bijdragen aan econometrie en macro-economische modellen.
Macroeconometrie
Tibergen hielp bij het ontwikkelen van de theorie van de onderliggende econometrie en het gebruik van statistieken om economische theorieën te testen. Als innovator op het gebied van macro-econometrische modellen ontwikkelde Tinbergen modellen met meerdere vergelijkingen van nationale economieën die een voorloper waren van de huidige computergestuurde economische voorspellingen. Hij produceerde de eerste uitgebreide macro-economische modellen, oorspronkelijk voor Nederland en daarna voor het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Zijn macro-economische modellen waren gericht op conjunctuurcycli en economische ontwikkeling.
Macro-economisch beleid
Tinbergen zag het doel van macro-economisch beleid als het maximaliseren van de sociale welvaart, afhankelijk van de beperkingen van technologie, middelen en politieke haalbaarheid. Vanuit zijn modellen ontwikkelde hij ook richtlijnen en aanbevelingen om econometrie toe te passen op beleidsvorming. Het begrijpen van dit soort modellen kan beleidsmakers helpen bij het nastreven van economische doelen die verband houden met de beleidsinstrumenten die ze beheersen.
Dit omvat het identificeren van doelen en instrumenten, bekend als de Tinbergen-regel. Dit is het idee dat overheden verschillende beleidsinstrumenten moeten gebruiken als ze willen meerdere beleidsimpact targets. Als beleidsmakers bepaalde doelen willen bereiken, moeten ze een gelijk aantal instrumenten hebben die ze beheersen om het beleid effectief op de doelen te richten.
Gedurende zijn carrière was Tinbergen ook geïnteresseerd in de kwesties van inkomensverdeling in een economie, en de uitdrukking ‘Tinbergen Norm’ kwam voort uit een theorie die hij nastreefde, waarin een kloof van meer dan vijf op één tussen het laagste inkomen en het hoogste inkomen zal zijn. leiden tot ernstige sociale conflicten.