Wat deed de Mississippi-zeepbel barsten?
In 1715 was Frankrijk als natie in wezen insolvent. Hoewel de belastingen tot extreem hoge niveaus werden verhoogd, was het gat dat de oorlog in de Franse schatkist achterliet te diep. Frankrijk begon zijn uitstaande schuld in gebreke te blijven en de waarde van zijn goud- en zilvervaluta werd met een zweepslag door de mensen gevreesd voor de toekomst van de natie. Frankrijk wendde zich tot John Law om zijn problemen op te lossen. Law was een Schotse balling – hij vermoordde een man in een duel – wiens talenten op het gebied van gokken en financieren hem veel gewicht gaven bij de regering.
De wet dacht dat het de onvoorspelbare aanvoer van goud en zilver was die de economie vertraagde in plaats van een echt economisch probleem. Door over te schakelen op papier, zo redeneerde hij, kon er meer valuta worden uitgegeven en zou de handel versnellen. Hij creëerde een bank die deposito’s in munten opnam, maar leningen en opnames in papier uitgaf. De bank van Law bouwde haar reserves op via een aandelenemissie en maakte ook een goede winst door in de financiële behoeften van de overheid te voorzien.
Law besloot uit te breiden door de Mississippi Company over te nemen. Het bedrijf had een door de overheid gesteund monopolie op de handel met Frans Louisiana. Onder invloed van Law groeiden de charters van het bedrijf uit tot belastinginning en alle handel buiten Europa. De aandelenkoers schoot omhoog en het bedrag dat nodig was om aandelen in Mississippi te kopen, betekende dat er meer geld moest worden gedrukt.
Helaas wilden mensen goud en zilver als ze winst namen. Wet beperkt de aflossing in goud en zilver om te voorkomen dat zijn reserves uitgeput raken. Dit verwijderde de Franse papieren valuta van de goud- en zilverstandaard en zette het op de aandelenprijsstandaard van de Mississippi Company. De hoeveelheid drijvend papiergeld was nu vele malen groter dan de werkelijke reserves aan goud en zilver en er was sprake van hyperinflatie.
Toen hij zich realiseerde dat de aandelenkoers de rijkdom aan beverhuiden en goud in de Franse koloniën enorm overschatte, probeerde Law een gecontroleerde vertraging te bewerkstelligen. Hij deprecieerde de valuta en de aandelen met de helft, maar de beslissing veroorzaakte een verkoopwaanzin die de aandelenkoers scherp daalde. Het papiergeld werd waardeloos en Law bevond zich opnieuw in ballingschap.
Omdat het plaatsvond in hetzelfde jaar als de zeepbel in de Zuidzee, wordt de Mississippi-zeepbel vaak verward met zijn Britse tegenhanger. De Mississippi-zeepbel is eigenlijk meer een valutaflunder dan een echte speculatieve zeepbel.