Overload aan informatie: hoe het investeerders pijn doet

Onze informatiemaatschappij wordt vaak geplaagd door overdaad. Er zijn veel terreinen van het dagelijks leven waar informatie-overload heerst, maar de investeringssector is misschien wel de grootste die de gevolgen heeft. En hoe minder financiële kennis en begrip mensen hebben, hoe slechter ze ermee omgaan.

Een belangrijk onderzoek over dit onderwerp door Julie Agnew en Lisa Szykman (beiden professoren aan de Mason School of Business aan het College of William & Mary in Virginia), gepubliceerd in de Journal of Behavioral Finance in 2005, onthult dat mensen met een laag niveau van de financiële kennis lijden vooral onder overbelasting, waardoor ze de weg van de minste weerstand inslaan, de “standaardoptie” in pensioenregelingen met vaste bijdragen (DC). Velen zijn gewoon overweldigd en kunnen het helemaal niet aan.

Gebruik beleggingsinformatie effectief

Voor veel mensen zijn financiële zekerheid en gemoedsrust afhankelijk van het nemen van de juiste financiële beslissingen, nu en in de toekomst. Toch zijn er steeds meer aanwijzingen dat veel te veel mensen zeer slechte beslissingen nemen, en van velen kan helemaal niet worden gezegd dat ze beslissingen nemen.

Terwijl sommige investeerders onvermijdelijk te weinig informatie hebben, hebben anderen te veel, wat leidt tot paniek en ofwel slechte beslissingen ofwel het vertrouwen van de verkeerde mensen. Wanneer mensen aan teveel informatie worden blootgesteld, hebben ze de neiging zich terug te trekken uit het besluitvormingsproces en hun inspanningen te verminderen. (Een gebrek aan informatie, dat je “onderbelasting” zou kunnen noemen, kan overigens hetzelfde resultaat hebben en is zeker net zo gevaarlijk).

Met andere woorden, mensen simpelweg informatie geven over investeringsopties, is misschien niet voldoende om rationele en gezonde beslissingen te nemen. Investment informatiebehoefte niet alleen om voldoende zonder overweldigend te zijn, het moet ook gemakkelijk te gebruiken, en eigenlijk worden gebruikt. Dit is een heel reëel probleem met mogelijk ernstige gevolgen.

De specifieke oorzaken van overbelasting

Agnew en Szykman vertellen ons dat er drie hoofdoorzaken zijn van informatie-overload. Een daarvan is pure kwantiteit. De tweede is het hebben van te veel opties (hoewel te weinig ook slecht is), en de derde factor is de gelijkenis van opties. Als alles hetzelfde lijkt, is het onderscheid tussen het ene alternatief en het andere verwarrend en moeilijk. We zullen hun bevindingen gebruiken om uit te breiden tot algemene investeerders in plaats van alleen DC-bijdragers.

Ook belangrijk bij het gebruik van informatie is het niveau van financiële kennis van de belegger, dat wil zeggen kennis die direct relevant is voor het beleggingsproces. Theoretische economische of algemene zakelijke kennis helpt misschien helemaal niet, omdat ze te ver verwijderd zijn van de moeren en bouten van geldbeheer. We hebben het hier over een besef van hoe in de praktijk moet worden geïnvesteerd, wat werkt en wat niet.

Uit het onderzoek blijkt dat veel beleggers niet eens een basiskennis hebben van financiële concepten. Dit geldt meer voor degenen die minder verdienen. Het is niet verrassend dat mensen die nooit veel geld hebben gehad, weinig ervaring hebben gehad met het investeren ervan. Om deze reden is iemand die plotseling de loterij wint of erft vaak met verlies – aanvankelijk in metaforische zin, en dan, niet ongebruikelijk, letterlijk.

Gevolgen van overbelasting

Spartelen in een wirwar van informatie stelt mensen bloot aan misverstanden: ze worden namelijk echt belabberde, ongeschikte investeringen die hen worden opgedrongen. Deze kunnen te riskant, te conservatief of onvoldoende ongediversifieerd zijn om slechts drie van de klassieke gruwelen te noemen. Kortom, investeerders komen terecht met investeringen die alleen voor de verkoper lucratief zijn, of die simpelweg gemakkelijk te verkopen zijn en geen moeite om te beheren.

In hun experiment ontdekten Agnew en Szykman dat mensen die de investeringsinformatie niet aankonden, gewoon voor de ‘standaardoptie’ gingen, wat het gemakkelijkst was. Ze namen niet de moeite om erachter te komen wat het beste voor hen is. In de echte investeringswereld is dit echt gevaarlijk. Een belegging die totaal risicoloos is – bijvoorbeeld contanten – loont op de lange termijn echt niet. Deze optie kan leiden tot een onvoldoende pensioen fonds, en bijna iedereen moet hebben sommige aandelen.

Daarentegen is het hebben van te veel aandelen of vreemde, exotische fondsen, activa en certificaten buitengewoon volatiel en kan u een fortuin winnen of verliezen. De meeste beleggers willen dergelijke risico’s niet en zijn zich er vaak niet van bewust dat ze deze nemen – totdat het noodlot toeslaat. Dit soort portefeuille kan leiden tot rijkdom, als je geluk hebt, en tot armoede als je dat niet bent. Voor de meeste mensen is het de gok niet waard, noch psychologisch, noch financieel.

Omgaan met informatie-overload

Dit kan van beide kanten van de markt worden gedaan. Makelaars, banken, enzovoort, moeten ervoor zorgen dat ze beleggers alleen voorzien van wat ze echt moeten weten, en het moet eenvoudig te begrijpen zijn. Het punt is dat de gemiddelde belegger voldoende (maar niet meer) moet worden geïnformeerd over wat hem zal helpen de juiste beslissingen te nemen. Er is een duidelijk optimum, waarboven disfunctionele overbelasting optreedt, en natuurlijk is te weinig net zo erg. Het is ook absoluut essentieel voor de verkoopkant om ervoor te zorgen dat de informatie wordt begrepen en omgezet in de juiste investeringsbeslissingen.

Als beleggers zelf merken dat ze overspoeld worden met informatie, en echt niet de vaardigheden of tijd hebben om erachter te komen en het te gebruiken, moeten ze terug naar de verkoper en om beknopte informatie vragen die ze kunnen gebruiken. Als dit niet wordt verstrekt, is het waarschijnlijk het beste om zijn geld en zaken ergens anders heen te brengen.

Beleggers moeten zelf moeite doen om erachter te komen wat voor hen geschikt is. Zoals hierboven aangegeven, kan dit ontmoedigend zijn, maar daarom moeten verkopers en toezichthouders de boodschap overbrengen dat hoe meer ze leren en hoe meer ze weten, hoe veiliger het beleggingsproces is.

Er zijn onvermijdelijk mensen die de informatie gewoon niet kunnen of willen begrijpen en gebruiken. Dit kan te wijten zijn aan een gebrek aan opleiding of een fobie over geld, en sommige mensen zijn gewoon niet bereid om met hun geld bezig te zijn. Zulke personen hebben dan wel een soort onafhankelijke adviseur nodig die ze kunnen vertrouwen.

Het komt neer op

Een belangrijk onderzoeksproject van de Mason School of Business brengt ons op de hoogte van het zeer ernstige probleem van informatie-overload (of het omgekeerde van “onderbelasting”) in de financiële dienstverlening. Ervoor zorgen dat beleggers een optimale hoeveelheid informatie hebben die ze kunnen (en zullen) begrijpen, en die ze ook echt kunnen gebruiken als basis voor besluitvorming, is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Maar het moet gebeuren; zowel de industrie als de investeerders zelf moeten proactief zijn bij het oplossen van het probleem. De verscheidenheid aan potentiële investeringen en de veranderende aard van de relevante markten betekent dat een continu, wederkerig en productief proces van informatieverstrekking en -gebruik absoluut fundamenteel is voor de financiële toekomst en gemoedsrust van mensen.