5 Nobelprijswinnende economische theorieën die u moet kennen

De Sveriges Riksbank-prijs in de economische wetenschappen ter nagedachtenis aan Alfred Nobel is 51 keer uitgereikt aan 84 laureaten die tientallen baanbrekende ideeën hebben onderzocht en getest.  Hier zijn vijf bekroonde economische theorieën waarmee u vertrouwd wilt zijn. Dit zijn ideeën die u waarschijnlijk zult horen in nieuwsverhalen, omdat ze van toepassing zijn op belangrijke aspecten van ons dagelijks leven.

1. Beheer van gemeenschappelijke bronnen In 2009 werd Elinor Ostrom,hoogleraar politieke wetenschappen aan de Universiteit van Indiana, de eerste vrouw die de prijs won. Ze ontving het “voor haar analyse van economisch bestuur, vooral de commons.”  Ostrom’s onderzoek toonde aan hoe groepen samenwerken om gemeenschappelijke hulpbronnen zoals watervoorraden, vis, kreeftenbestanden en weilanden te beheren door middel van collectieve eigendomsrechten.  Ze toonde aan dat de heersende theorie van ecoloog Garrett Hardin van de ” tragedie van de commons ” niet de enige mogelijke uitkomst is, of zelfs de meest waarschijnlijke uitkomst wanneer mensen een gemeenschappelijke bron delen.

De theorie van Hardin zegt dat gemeenschappelijke hulpbronnen eigendom moeten zijn van de overheid of verdeeld moeten worden in privékavels om te voorkomen dat de hulpbronnen uitgeput raken door overmatig gebruik. Hij zei dat elke individuele gebruiker zal proberen om maximaal persoonlijk voordeel uit de bron te halen, ten koste van latere gebruikers.

Ostrom toonde aan dat gemeenschappelijke bronnen effectief collectief kunnen worden beheerd, zonder overheid of privé-controle, zolang degenen die de hulpbron gebruiken er fysiek dichtbij staan ​​en een relatie met elkaar hebben. Omdat buitenstaanders en overheidsinstanties de lokale omstandigheden of normen niet begrijpen en geen relatie hebben met de gemeenschap, kunnen ze de gemeenschappelijke hulpbronnen slecht beheren. Daarentegen zullen insiders die zeggenschap krijgen over het beheer van middelen, zelfpolitie uitvoeren om ervoor te zorgen dat alle deelnemers de regels van de gemeenschap volgen.

Lees meer over het prijswinnende onderzoek van Ostrom in haar boek uit 1990,Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action, en in haarartikel uit1999 in hetScience- tijdschrift “Revisiting the Commons: Local Lessons, Global Challenges”.6

2. Gedragseconomie De prijs van 2002 ging naar psycholoog Daniel Kahneman “omdat hij inzichten uit psychologisch onderzoek had geïntegreerd in de economische wetenschap, vooral met betrekking tot menselijk oordeel en besluitvorming onder onzekerheid.”  Kahneman toonde aan dat mensen niet altijd handelen uit rationeel eigenbelang, zoals de economische theorie van verwachte nutsmaximalisatie zou voorspellen. Dit concept is cruciaal voor het vakgebied dat bekend staat alsbehavioral finance. Kahneman deed zijn onderzoek bij Amos Tversky, maar Tversky kwam niet in aanmerking voor de prijs omdat hij in 1996 stierf en de prijs niet postuum wordt uitgereikt.910

Kahneman en Tversky identificeerden veelvoorkomende cognitieve vooroordelen die ervoor zorgen dat mensen verkeerde redeneringen gebruiken om irrationele beslissingen te nemen. Deze vooroordelen omvatten het verankeringseffect, de planningsfout en de illusie van controle. Hun artikel, “Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk”, is een van de meest geciteerde artikelen in economische tijdschriften. Hun bekroonde prospect-theorie laat zien hoe mensen echt beslissingen nemen in onzekere situaties. We hebben de neiging om irrationele richtlijnen te gebruiken, zoals gepercipieerde eerlijkheid en verliesaversie, die gebaseerd zijn op emoties, attitudes en herinneringen, niet op logica. Kahneman en Tversky merkten bijvoorbeeld op dat we meer moeite zullen doen om een ​​paar dollar te besparen op een kleine aankoop dan om hetzelfde bedrag te besparen op een grote aankoop.

Kahneman en Tversky toonden ook aan dat mensen de neiging hebben om algemene regels te gebruiken, zoals representativiteit, om oordelen te vellen die in tegenspraak zijn met de wetten van waarschijnlijkheid. Als ze bijvoorbeeld een beschrijving krijgen van een vrouw die zich zorgen maakt over discriminatie en gevraagd wordt of ze eerder een bankbediende is of een bankbediende die een feministische activist is, hebben mensen de neiging om aan te nemen dat zij de laatste is, ook al vertellen de waarschijnlijkheidswetten dat bij ons is de kans veel groter dat ze de eerste is.

3. Asymmetrische informatie In 2001 wonnen George A. Akerlof, A. Michael Spence en Joseph E. Stiglitz de prijs “voor hun analyse van markten met asymmetrische informatie.”Het trio toonde aan dat economische modellen die zijn gebaseerd op perfecte informatie vaak misleidend zijn, omdat in werkelijkheid een partij bij een transactie vaak over superieure informatie beschikt, een fenomeen dat bekend staat als ” informatieasymmetrie “.

Een beter begrip van informatieasymmetrie heeft ons begrip verbeterd van hoe verschillende soorten markten echt werken en ongunstige selectie “).  Een belangrijke publicatie met betrekking tot deze prijs is het tijdschriftartikel van Akerlof uit 1970, “The Market for ‘Lemons’: Quality Uncertainty and the Market Mechanism.”

Het onderzoek van Spence was gericht op signalering, of hoe beter geïnformeerde marktdeelnemers informatie kunnen doorgeven aan minder geïnformeerde deelnemers. Hij liet bijvoorbeeld zien hoe sollicitanten hun opleidingsniveau kunnen gebruiken als een signaal naar potentiële werkgevers over hun waarschijnlijke productiviteit en hoe bedrijven hun winstgevendheid aan investeerders kunnen signaleren door dividend uit te keren.

Stiglitz liet zien hoe verzekeringsmaatschappijen kunnen leren welke klanten een groter risico lopen om hoge kosten te maken (een proces dat hij ‘screening’ noemde) door verschillende combinaties van eigen risico en premies aan te bieden.

Tegenwoordig zijn deze concepten zo wijdverbreid dat we ze als vanzelfsprekend beschouwen, maar toen ze voor het eerst werden ontwikkeld, waren ze baanbrekend.

4. Speltheorie De academie kende de prijs uit 1994 toe aan John C. Harsanyi, John F. Nash Jr. en Reinhard Selten “voor hun baanbrekende analyse van evenwichten in de theorie van niet-coöperatieve spelen.”De theorie van niet-coöperatieve spellen is een tak van de analyse van strategische interactie die algemeen bekend staat als ‘speltheorie’. Niet-coöperatieve spellen zijn spellen waarin deelnemers niet-bindende afspraken maken. Elke deelnemer baseert zijn of haar beslissingen op hoe hij of zij verwacht dat andere deelnemers zich zullen gedragen, zonder te weten hoe ze zich daadwerkelijk zullen gedragen.

Een van de belangrijkste bijdragen van Nash was het Nash Equilibrium, een methode om de uitkomst van niet-coöperatieve spellen te voorspellen op basis van evenwicht. Nash’s doctoraal proefschrift uit 1950, “Non-Cooperative Games”, beschrijft zijn theorie. Het Nash Equilibrium bouwde voort op eerder onderzoek naar games voor twee spelers en zero-sum.

Selten paste de bevindingen van Nash toe op dynamische strategische interacties en Harsanyi paste ze toe op scenario’s met onvolledige informatie om het veld van informatie-economie te helpen ontwikkelen. Hun bijdragen worden op grote schaal gebruikt in de economie, zoals bij de analyse van oligopolie en de theorie van industriële organisatie, en hebben nieuwe onderzoeksgebieden geïnspireerd.

5. Theorie van de publieke keuze James M. Buchanan Jr. ontving de prijs in 1986 “voor zijn ontwikkeling van de contractuele en constitutionele grondslagen voor de theorie van economische en politieke besluitvorming”.  Buchanans belangrijkste bijdragen aan de theorie van publieke keuze brengen inzichten uit de politieke wetenschappen en economie samen om uit te leggen hoe actoren in de publieke sector (bijv. Politici en bureaucraten) beslissingen nemen. Hij toonde aan dat, in tegenstelling tot de conventionele wijsheid dat actoren in de publieke sector handelen in het belang van het publiek (als ‘ambtenaren’), politici en bureaucraten de neiging hebben om in hun eigen belang te handelen, net als actoren uit de private sector (bijv. consumenten en ondernemers).  Hij omschreef zijn theorie als ‘politiek zonder romantiek’.

Door Buchanans inzichten over het politieke proces, de menselijke natuur en vrije markten te gebruiken, kunnen we de prikkels die politieke actoren motiveren beter begrijpen en de resultaten van politieke besluitvorming beter voorspellen. We kunnen dan vaste regels ontwerpen die eerder tot gewenste resultaten leiden.

In plaats van tekortuitgaven toe te staan, waartoe politieke leiders gemotiveerd zijn om deel te nemen omdat elk programma dat de overheid financiert, de steun van politici verdient van een groep kiezers, kunnen we een grondwettelijke beperking opleggen aan de overheidsuitgaven, waarvan het grote publiek profiteert door Belastingslast.

Buchanan zet zijn bekroonde theorie uiteen in een boek dat hij in 1962 samen met Gordon Tullock schreef,The Calculus of Consent: Logical Foundations of Constitutional Democracy.

Eervolle vermelding: Black-Scholes Theorem

Robert Merton en Myron Scholes wonnen in 1997 de Nobelprijs voor de economie voor de Black-Scholes-stelling, een sleutelbegrip in de moderne financiële theorie dat vaak wordt gebruikt voor het waarderen van Europese opties en aandelenopties voor werknemers. Hoewel de formule ingewikkeld is, kunnen beleggers een online optiecalculator gebruiken om de resultaten te verkrijgen door de uitoefenprijs van een optie, de onderliggende aandelenkoers, de vervaltijd van de optie, de volatiliteit en de risicovrije rente van de markt in te voeren.  Fischer Black droeg ook bij aan de stelling, maar kon de prijs niet ontvangen omdat hij in 1995 overleed.

Het komt neer op

Elk van de tientallen winnaars van de Nobelprijs voor gedenktekens in de economie heeft een uitstekende bijdrage geleverd aan het veld, en de andere bekroonde theorieën zijn ook de moeite waard om te leren kennen. Praktische kennis van de theorieën die hier worden beschreven, zal u echter helpen om uzelf te vestigen als iemand die in contact staat met de economische concepten die essentieel zijn voor ons leven van vandaag.