Robin Hood-effect

Wat is het Robin Hood-effect?

Robin Hood-effect is wanneer de minder bedeelden economisch winnen ten koste van de rijken. Het Robin Hood-effect dankt zijn naam aan de Engelse folkloristische outlaw Robin Hood, die volgens de legende van de rijken stal om aan de armen te geven. Een omgekeerd Robin Hood-effect treedt op wanneer de betere winst ten koste gaat van de minder welgestelden.

Inzicht in het Robin Hood-effect

Het Robin Hood-effect is een fenomeen dat het meest wordt gebruikt in discussies over inkomensongelijkheid. Bij een Robin Hood-effect wordt het inkomen herverdeeld waardoor economische ongelijkheid wordt verkleind. Een overheid die bijvoorbeeld hogere belastingen int van de rijken en lagere of geen belastingen van de armen, en die belastinginkomsten vervolgens gebruikt om diensten te verlenen aan de armen, creëert een Robin Hood-effect.

Een Robin Hood-effect kan worden veroorzaakt door op de markt gebaseerde verschijnselen of door het economisch en fiscaal beleid van de overheid, die niet allemaal opzettelijk gericht zijn op het verminderen van ongelijkheid. Ongeacht de oorzaak kan vrijwel elke verandering in de status quo van een economie resulteren in een herverdeling van inkomen; wanneer die herverdeling in het voordeel is van mensen met een lager inkomen, is dat een Robin Hood-effect. In termen van economische efficiëntie is een Robin Hood-effect per definitie nooit Pareto-efficiënt, want hoewel het mensen met een lager inkomen beter af maakt, maakt het altijd in ieder geval sommige mensen met een hoger inkomen slechter af.

Het belastingbeleid van de overheid is het meest voor de hand liggende mechanisme voor het Robin Hood-effect. Voorbeelden hiervan zijn de afgestudeerde persoonlijk inkomen belastingtarieven, waarbij mensen met een hoger inkomen betalen een hoger percentage belasting in vergelijking met lagere inkomens. Een ander voorbeeld van een Robin Hood-effect is het opleggen van een hogere wegenbelasting voor grotere motorauto’s; Mensen met een hoger inkomen die in grotere, duurdere auto’s kunnen rijden, zullen naar verwachting hogere tarieven betalen.

Normale economische activiteit en veranderende marktomstandigheden kunnen ook Robin Hood-effecten veroorzaken. De bouw van een betaalbaar wooncomplex met hoge dichtheid naast een groot herenhuis zou de nieuwe bewoners met een lager inkomen bijvoorbeeld beter af kunnen maken, terwijl de hogere inkomensbewoners van het herenhuis kosten zouden kunnen opleggen via meer lawaai en congestie. Een ander voorbeeld zou de vorming van vakbonden kunnen zijn die de onderhandelingspositie van werknemers vergroten, ten koste van hun werkgevers.

Doelstellingen van inkomensherverdeling

In de kern verwijst het Robin Hood-effect naar de herverdeling van inkomen en vermogen, vaak om ongelijkheid recht te zetten. Dit concept duikt vaak op in de politiek als wetgevers debatteren over de beste manier om economisch beleid voor het algemeen belang te voeren.

De doelstellingen van inkomensherverdeling zijn het vergroten van de economische stabiliteit en het vergroten van kansen voor de minder welvarende leden van de samenleving, en omvatten daarom vaak financiering voor openbare diensten. Dit houdt verband met het Robin Hood-effect, omdat openbare diensten worden gefinancierd met belastinggeld, dus degenen die het herverdelen van inkomsten ondersteunen, pleiten voor de noodzaak om de belastingen voor de rijkere leden van de samenleving te verhogen om zo goed mogelijk openbare programma’s te ondersteunen die de minder welvarende leden van de samenleving dienen.

Het uitgangspunt voor de noodzaak om rijkdom en inkomen te herverdelen, vloeit voort uit het concept van verdelende rechtvaardigheid, dat stelt dat geld en middelen op een sociaal rechtvaardige manier moeten worden verdeeld. Een ander argument ter ondersteuning van inkomensherverdeling is dat een grotere middenklasse de economie in het algemeen ten goede komt door de koopkracht te vergroten en individuen gelijke kansen te bieden om een ​​betere levensstandaard te bereiken. Sommige voorstanders van het Robin Hood-effect beweren dat het kapitalisme een ongelijke verdeling van rijkdom creëert die rechtgezet moet worden in het voordeel van iedereen.

Het Robin Hood-effect en macro-economisch beleid

In de keynesiaanse economie is begrotingsbeleid de geprefereerde methode om de economische cycli te matigen : het uitvoeren van tekortuitgaven tijdens recessies en het beheren van overschotten op de overheidsbegroting tijdens economische expansies. Tijdens zowel recessies als uitbreidingen kan dit voorgeschreven fiscale beleid vaak een Robin Hood-effect hebben. 

Omdat de marginale neiging van consumenten om te consumeren doorgaans hoger is bij lagere inkomens, kunnen hogere overheidsuitgaven en belastingverlagingen voor consumenten met een lager inkomen naar verwachting een grotere impact hebben op het stimuleren van de trage totale vraag tijdens recessies. Vanuit keynesiaans oogpunt is het dus zinvol om een ​​fiscaal beleid te voeren dat ook tijdens recessies een Robin Hood-effect heeft.

Aan de andere kant zal het verhogen van belastingen om ” irrationele uitbundigheid ” in investeringen te beheersen en een oververhitte financiële sector tijdens economische uitbreidingen te vermijden, het meest effectief zijn als het zich richt op mensen met een hoger inkomen, omdat de marginale neiging om te investeren de neiging heeft om sterker te zijn bij hogere inkomens. Het gecombineerde effect van overheidsuitgaven en belastingvermindering gericht op mensen met een lager inkomen tijdens recessies en hogere belastingen op investeringen door mensen met hogere inkomens tijdens economische uitbreidingen kan een enorm Robin Hood-effect voor de hele economie creëren.