Schaarste principe
Wat is het principe van schaarste?
Het schaarstebeginsel is een economische theorie waarin een beperkt aanbod van een goed – in combinatie met een grote vraag naar dat goed – resulteert in een mismatch tussen het gewenste evenwicht tussen vraag en aanbod.
Belangrijkste leerpunten
- Het schaarsteprincipe is een economische theorie die de prijsverhouding tussen dynamische vraag en aanbod verklaart.
- Volgens het schaarstebeginsel stijgt de prijs van een goed met een lage vraag en een laag aanbod om aan de verwachte vraag te voldoen.
- Marketeers gebruiken het principe vaak om kunstmatige schaarste voor een bepaald product of goed te creëren – en exclusief te maken – om er vraag naar te genereren.
Het schaarstebeginsel is gerelateerd aan de prijsstellingstheorie. Volgens het schaarstebeginsel moet de prijs voor een schaars goed stijgen totdat er een evenwicht is bereikt tussen vraag en aanbod. Dit zou echter resulteren in de beperkte uitsluiting van het goed alleen voor degenen die het zich kunnen veroorloven. En als de schaarse hulpbron bijvoorbeeld graan is, zullen individuen niet in hun basisbehoeften kunnen voorzien.
Inzicht in het schaarstebeginsel
In de economie wordt marktevenwicht bereikt wanneer het aanbod gelijk is aan de vraag. De markten zijn echter niet altijd in evenwicht als gevolg van niet-overeenkomende vraag- en aanbodniveaus in de economie. Dit fenomeen wordt onevenwichtigheid genoemd. Wanneer het aanbod van een goed groter is dan de vraag naar dat goed, ontstaat er een overschot. Dit verlaagt de prijs van het goede. Onevenwichtigheid treedt ook op wanneer de vraag naar een product hoger is dan het aanbod van dat product, wat leidt tot schaarste en dus hogere prijzen voor dat product.
Als de marktprijs voor tarwe bijvoorbeeld daalt, zullen boeren minder geneigd zijn om de evenwichtstoevoer van tarwe op de markt te handhaven (aangezien de prijs mogelijk te laag is om hun marginale productiekosten te dekken ). In dat geval leveren boeren minder tarwe aan de consument, waardoor de geleverde hoeveelheid onder de gevraagde hoeveelheid komt te liggen. In een vrije markt kan worden verwacht dat de prijs zal stijgen tot de evenwichtsprijs, aangezien de schaarste van het goede de prijs dwingt te stijgen.
Wanneer een product schaars is, worden consumenten geconfronteerd met een eigen kosten-batenanalyse; een product waar veel vraag naar is, maar een laag aanbod, zal waarschijnlijk duur zijn. De consument weet dat het product waarschijnlijk duurder is, maar is zich tegelijkertijd ook bewust van de tevredenheid of het voordeel dat het biedt. Dit betekent dat een consument het product alleen mag kopen als hij een groter voordeel ziet van het hebben van het product dan de kosten die zijn verbonden aan het verkrijgen ervan.
Speciale overwegingen
Schaarste principe in de sociale psychologie
Consumenten hechten meer waarde aan goederen die schaars zijn dan aan goederen die er in overvloed zijn. Psychologen merken op dat wanneer een goed of dienst als schaars wordt beschouwd, mensen het meer willen. Bedenk hoe vaak je een advertentie hebt gezien waarin zoiets als dit staat: aanbieding voor beperkte tijd, beperkte hoeveelheden, zolang de voorraad strekt, liquidatie-uitverkoop, nog maar een paar artikelen op voorraad, enz.
De geveinsde schaarste veroorzaakt een sterke stijging van de vraag naar de grondstof. De gedachte dat mensen iets willen dat ze niet kunnen hebben, zet hen ertoe aan nog meer naar het object te verlangen. Met andere woorden, als iets niet schaars is, dan wordt het niet zo veel gewenst of gewaardeerd.
Marketeers gebruiken het schaarstebeginsel als verkooptactiek om de vraag en de verkoop te stimuleren. De psychologie achter het schaarstebeginsel ligt op sociaal bewijs en toewijding. Sociaal bewijs is consistent met de overtuiging dat mensen een product als hoogwaardig beoordelen als het schaars is – of als mensen het lijken te kopen. Volgens het principe van toewijding zal iemand die zich ertoe heeft verplicht iets te verwerven het meer willen als hij erachter komt dat hij het niet kan krijgen.
Voorbeeld van schaarstebeginsel
De meeste luxeproducten, zoals horloges en sieraden, gebruiken het schaarstebeginsel om de verkoop te stimuleren. Technologiebedrijven hebben de tactiek ook overgenomen om interesse te wekken voor een nieuw product. Snap Inc. onthulde bijvoorbeeld zijn nieuwe bril in 2016 via een golf van publiciteit. Maar het nieuwe product was alleen beschikbaar via geselecteerde pop-ups die in sommige steden verschenen.
Techbedrijven kunnen ook de toegang tot een nieuw product beperken door middel van uitnodigingen. Google lanceerde bijvoorbeeld op deze manier zijn sociale mediadienst, Google Plus. Robinhood, een app voor aandelenhandel, heeft ook een vergelijkbare tactiek toegepast om nieuwe gebruikers naar de app te trekken. De app voor het delen van ritten Uber was aanvankelijk alleen beschikbaar via uitnodigingen. Het idee achter deze strategie is om een sociale waarde aan het product of de dienst toe te kennen en het idee van exclusiviteit te benutten.