Speciale Administratieve Regio (SAR)

Wat is een speciale administratieve regio (SAR)?

Een speciale administratieve regio (SAR) is een gebied dat onder de algemene auspiciën van één land valt, maar dat een afzonderlijk politiek en economisch systeem heeft gehandhaafd. De term wordt meestal geassocieerd met Chinese autonome regio’s.

Twee belangrijke SAR’s zijn Hongkong en Macau, een paar relatief autonome regio’s binnen de Volksrepubliek China die gescheiden juridische, administratieve en gerechtelijke systemen hebben van de rest van het land.

Inzicht in speciale administratieve regio’s

De Speciale Administratieve Regio’s (SAR’s) van China genieten een hoge mate van autonomie onder het door Deng Xiaoping ontwikkelde concept “één land, twee systemen”. Er zijn momenteel twee SAR’s, beide gelegen in de Pearl River Delta in het zuiden van het land: Hong Kong, een voormalige Britse afhankelijkheid die in 1997 werd overgedragen aan China; en Macau, een voormalige Portugese afhankelijkheid die in 1999 werd overgedragen. 

Vanwege hun geschiedenis als westerse koloniën hadden de SAR’s in de 20e eeuw fundamenteel andere ervaringen dan de rest van China. Hong Kong en Macau waren kapitalistische enclaves met rechtssystemen in westerse stijl en koloniale bestuurders die als executives dienden; de Volksrepubliek was een naar binnen gerichte communistische staat, gebouwd op een revolutionair eenpartijstelsel. Terwijl de hervormingen van Deng het land openstelden voor de buitenwereld en een overgang op gang brachten naar een marktgebaseerde kapitalistische economie, behoudt de Chinese Communistische Partij het monopolie op de politieke macht.

Volgens overeenkomsten die in de jaren tachtig met Groot-Brittannië en Portugal zijn gesloten, behouden Hongkong en Macau hun afzonderlijke systemen tot respectievelijk 2047 en 2049. Gedurende deze 50-jarige periode als autonome regio’s, worden de SAR’s beheerst door basiswetten, grondwetten die uniek zijn voor elke regio. Deze geven Macau en Hong Kong aanzienlijke uitvoerende, wetgevende en gerechtelijke vrijheid. Defensie en diplomatieke verantwoordelijkheden blijven bij de centrale overheid.

Speciale overwegingen

Peking beperkt echter de vrijheid van de SAR’s. Hongkong mag zijn leiders, de zogenaamde chief executives, alleen kiezen uit een pool van vooraf goedgekeurde kandidaten. Hong Kong heeft de afgelopen jaren een opleving gezien van anti-Peking, pro-democratie en zelfs (beperkt) pro-onafhankelijkheidssentiment. De pro-democratische “overkoepelende protesten” van 2014 blokkeerden in 2014 wekenlang de straten in het centrum van Hongkong, en de centrale regering reageerde op een manier die volgens critici de autonomie van de SAR schond, inclusief de arrestaties in 2015 van vijf boekverkopers die kritiek hadden op de regering; Ten minste één lijkt in Hongkong zelf te zijn gearresteerd en clandestien naar het vasteland van China te zijn vervoerd.

Voorbeeld: Macau

Macau is, net als Hong Kong, een  speciale administratieve regio  (SAR) van Groot-China die opereert volgens het “One Country, Two Systems” -principe. Net als Hong Kong, het One Country, biedt Two Systems Macau een brede maar beperkte autonomie bij de meeste van zijn bestuurlijke en economische activiteiten. De munteenheid wordt de  Macanese pataca  (MOP) genoemd.

Macau gedijt als een tweede toegangspoort voor internationale handel naar het vasteland van China, met name voor Portugeessprekende landen, gelegen aan de zuidkust van het land naast  Hong Kong. De dienstensector, met name de toerisme- en kansspelindustrie, domineert de economie van Macau en draagt ​​meer dan 90% van het BBP bij. Vanuit financieel oogpunt kennen veel investeerders  Macau ook als belastingparadijs.