Overloopeffect
Wat is het overloopeffect?
Spillover-effect verwijst naar de impact die schijnbaar niet-gerelateerde gebeurtenissen in het ene land kunnen hebben op de economieën van andere landen. Hoewel er positieve overloopeffecten zijn, wordt de term meestal gebruikt voor de negatieve impact die een binnenlandse gebeurtenis heeft op andere delen van de wereld, zoals een aardbeving, een beurscrisis of een andere macro-gebeurtenis.
Hoe het overloopeffect werkt
Overloopeffecten zijn een soort netwerkeffect dat is toegenomen sinds de globalisering van handel en aandelenmarkten de financiële banden tussen economieën heeft verdiept. De handelsrelatie tussen Canada en de VS is een voorbeeld van overloopeffecten. Dit komt doordat de VS met een ruime marge Canada’s belangrijkste markt is in bijna elke exportgerichte sector. De effecten van een kleine vertraging in de VS worden versterkt doordat Canada voor zijn eigen groei afhankelijk is van de Amerikaanse markt.
Als de consumentenbestedingen in de Verenigde Staten bijvoorbeeld afnemen, heeft dit overloopeffecten op de economieën die afhankelijk zijn van de VS als hun grootste exportmarkt. Hoe groter een economie is, hoe meer overloopeffecten deze waarschijnlijk over de wereldeconomie zal hebben. Aangezien de VS een leider is in de wereldeconomie, kunnen landen en markten gemakkelijk worden beïnvloed door binnenlandse onrust.
Het grootste deel van de wereld ondervindt aanzienlijke overloopeffecten wanneer er sprake is van een neergang of macro-effect in de twee grootste economieën ter wereld: de Verenigde Staten en China.
Sinds 2009 is ook China naar voren gekomen als een belangrijke bron van overloopeffecten. Dit komt doordat Chinese fabrikanten een groot deel van de wereldwijde groei van de vraag naar grondstoffen sinds 2000 hebben gestimuleerd. Nu China de tweede economie van de wereld wordt, na de VS, is het aantal landen dat overloopeffecten ondervindt van een Chinese vertraging aanzienlijk.
Wanneer de Chinese economie een neergang doormaakt, heeft dit een tastbare impact op de wereldwijde handel in metalen, energie, granen en nog veel meer grondstoffen. Dit leidt tot economische pijn in een groot deel van de wereld, hoewel deze het meest acuut is in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Afrika, aangezien deze gebieden voor een groter percentage van hun inkomsten afhankelijk zijn van China.
Speciale overwegingen
Niet-verbonden economieën
Er zijn enkele landen die weinig overloopeffecten van de wereldmarkt ervaren. Deze afgesloten economieën worden zeldzamer nu zelfs Noord-Korea – een economie die in 2019 bijna afgesloten was van de wereldhandel – de overloopeffecten begint te voelen van de intermitterende Chinese groeivertragingen.
Safe-Haven-economieën
Enkele ontwikkelde economieën zijn kwetsbaar voor bepaalde economische verschijnselen die de overloopeffecten kunnen overweldigen, hoe sterk ze ook zijn. Japan, de VS en de eurozone ondervinden bijvoorbeeld allemaal overloopeffecten vanuit China, maar deze impact wordt gedeeltelijk gecompenseerd door de vlucht naar veiligheid door investeerders naar hun respectieve markten wanneer de wereldmarkten wankel worden.
Evenzo, als een van de economieën in deze veilige havengroep het moeilijk heeft, zullen investeringen meestal naar een van de resterende veilige havens gaan.
Dit effect werd gezien met de instroom van Amerikaanse investeringen tijdens de strijd van de EU met de Griekse schuldencrisis in 2015. Wanneer dollars naar Amerikaanse staatsobligaties stromen, daalt het rendement samen met de financieringskosten voor Amerikaanse huizenkopers, leners en bedrijven. Dit is een voorbeeld van een positief overloopeffect vanuit het perspectief van een Amerikaanse consument.
Belangrijkste leerpunten
- Het overloopeffect is wanneer een gebeurtenis in een land een rimpeleffect heeft op de economie van een ander, meestal meer afhankelijk land.
- Overloopeffecten kunnen worden veroorzaakt door neergang op de aandelenmarkt, zoals de Grote Recessie in 2008, of macro-evenementen zoals de ramp in Fukushima in 2011.
- Sommige landen ondervinden een buffer door het overloopeffect, omdat ze worden beschouwd als “veilige haven” -economieën, waar investeerders activa parkeren als zich een recessie voordoet.