Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (EER)
Wat is de overeenkomst van de Europese Economische Ruimte (EER)?
De overeenkomst van de Europese Economische Ruimte (EER) is een overeenkomst die in 1992 werd gesloten en die de lidstaten van de Europese Unie (EU) en drie van de staten van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) – IJsland, Liechtenstein en Noorwegen – op één markt brengt. (De vierde EVA-staat, Zwitserland, heeft ervoor gekozen niet toe te treden.) Het doel van de overeenkomst is de handels- en economische betrekkingen tussen de landen te versterken door handelsbelemmeringen op te heffen en gelijke concurrentievoorwaarden op te leggen en dezelfde regels na te leven.
Belangrijkste leerpunten
- De Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (EER) en de Europese Unie (EU) zijn niet hetzelfde.
- Slechts drie van de vier landen die lid zijn van de Europese Vrijhandelsassociatie (EFTA) hebben de EER ondertekend.
- Deze drie landen – IJsland, Liechtenstein en Noorwegen – worden beheerst door de economische beslissingen van de EU die relevant zijn voor de interne markt, maar niet door de politieke beslissingen van de EU.
Inzicht in de overeenkomst van de Europese Economische Ruimte (EER)
De EER-overeenkomst vereist de opname van EU-regelgeving die de “vier vrijheden” – vrij verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal – in alle lidstaten bestrijkt. Het omvat ook samenwerking op andere gebieden, zoals onderzoek en ontwikkeling, onderwijs, sociaal beleid, milieu, consumentenbescherming, toerisme en cultuur, gezamenlijk bekend als “flankerend en horizontaal” beleid.
De overeenkomst vereist niet de opname van het gemeenschappelijk landbouw- en visserijbeleid van de EU (hoewel de overeenkomst bepalingen bevat over verschillende aspecten van de handel in landbouw- en visproducten), douane-unie, gemeenschappelijk handelsbeleid, gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, justitie en binnenlandse zaken, of de Europese Economische en Monetaire Unie (EMU).
De drie EER / EVA-landen zijn geen lid van de EU.
De EER versus de EU
Hoewel de twee nauw verwant zijn, zijn de EER en de EU niet hetzelfde. De EER-overeenkomst heeft betrekking op de interne markt en de wetten die daarvoor relevant zijn, terwijl de EU zowel economisch als politiek is. Alle regelgeving waaraan EER-landen moeten voldoen, wordt gevormd door de EU, wat in feite betekent dat de EER / EVA-landen geen zeggenschap hebben bij het vormen van de wetten die ze moeten implementeren. De EER-landen moeten ook financiële bijdragen leveren aan de EU, zij het minder dan de bijdragen van een EU-lid.
EER-leden
- Oostenrijk
- Belgie
- Bulgarije
- Kroatië
- Cyprus
- Tsjechië
- Denemarken
- Estland
- Finland
- Frankrijk
- Duitsland
- Griekenland
- Hongarije
- IJsland*
- Ierland
- Italië
- Letland
- Liechtenstein*
- Litouwen
- Luxemburg
- Malta
- Nederland
- Noorwegen*
- Polen
- Roemenië
- Slowakije
- Slovenië
- Spanje
- Zweden
- Verenigd Koningkrijk**
* Landen alleen in de EER, niet de EU.
** In 2016 stemde het VK om de EU te verlaten en, in feite, de EER-overeenkomst, een proces dat informeel bekend staat als Brexit, en een periode van twee jaar om over de voorwaarden van die intrekking te onderhandelen, werd geactiveerd. Vanaf september 2019 is de Brexit echter nog steeds niet gebeurd. Momenteel dreigt een deadline van 31 oktober 2019 voor het vertrek van het VK uit de EU, met of zonder een onderhandelde deal.