Grexit

Wat is Grexit?

Grexit, een afkorting voor “Grieks vertrek”, verwijst naar de mogelijke terugtrekking van Griekenland uit de eurozone en een terugkeer naar de Drachme als officiële munteenheid in plaats van de euro.

Grexit begrijpen

Grexit verwierf begin 2012 bekendheid en is sindsdien in de financiële taal, toen veel experts, en zelfs sommige Griekse burgers, het idee opperden dat Griekenland zich uit de eurozone moest terugtrekken als een haalbare oplossing voor de schuldencrisis van het land.

Men dacht dat het verlaten van de euro en het terugbrengen van de Griekse drachme een manier was om Griekenland te laten herstellen van de rand van het bankroet. Een gedevalueerde drachme werd beschouwd als een manier om overzeese investeringen aan te moedigen en andere Europeanen in staat te stellen Griekenland goedkoop te bezoeken door in duurdere euro’s te betalen. Op deze manier voerden voorstanders aan dat de Griekse economie op korte termijn zou lijden, maar uiteindelijk zou kunnen herstellen met veel minder hulp van andere eurolanden en het Internationaal Monetair Fonds (IMF), misschien zelfs sneller dan via reddingsoperaties voor de eurozone.

Tegenstanders voerden echter aan dat een terugkeer naar de drachme zou leiden tot een zeer ruwe economische overgang en een veel lagere levensstandaard, wat zou kunnen leiden tot nog meer burgerlijke onrust. Sommigen in Europa waren bang dat Grexit er zelfs voor zou kunnen zorgen dat Griekenland andere buitenlandse mogendheden zou omarmen die misschien niet in overeenstemming zijn met de belangen van de eurozone.

Tegenstanders van Grexit hebben het schijnbaar gewonnen, althans in de jaren sinds Grexit de discussie aanging. Vanaf 2020 blijft Griekenland in de eurozone, met hulp van reddingsleningen in 2010, 2012 en 2015.  De term Grexit is echter af en toe voorpaginanieuws. Hoewel Griekenland buitenlandse investeringen blijft aantrekken en bezuinigingsmaatregelen heeft genomen, hebben sommigen beweerd dat Grexit een mogelijke mogelijkheid blijft.

Oorsprong van de schuldencrisis in Griekenland

Grexit wijst op tientallen jaren oude problemen in Griekenland, zoals hoge overheidsschulden, belastingontduiking en corruptie bij de overheid. Griekenland trad voor het eerst toe tot de eurozone in 2001, maar de regering onthulde slechts drie jaar later dat economische gegevens vervalst waren zodat het land zou toetreden.

Toen de wereldwijde financiële crisis toesloeg, legde die veel van de structurele problemen van Griekenland bloot. Het bruto binnenlands product (bbp) vanGriekenland isin het eerste kwartaal van 2009 met 4,7% gekrompen en het tekort is explosief gestegen tot meer dan 12% van het bbp.  Het land kreeg vervolgens te maken met een reeks verlagingen van de kredietwaardigheid, met als hoogtepunt de degradatie van de Griekse schuld tot junk-status door Standard & Poor, waardoor de obligatierendementen van het land sterkstegen alsgevolg van de ernstige financiële instabiliteit.

Bezuinigingen en reddingsoperaties

In ruil voor het ontvangen van meerdere reddingsoperaties om een ​​faillissement te voorkomen, moest Griekenland instemmen met bezuinigingsmaatregelen. De eerste bezuinigingsronde in 2010 verlaagde de lonen in de publieke sector, verhoogde de minimumpensioenleeftijd en verhoogde de brandstofprijzen. Latere maatregelen in de daaropvolgende drie jaar verlaagden de lonen in de publieke sector verder, verlaagden het Griekse minimumloon, verlaagden de pensioenuitkeringen, verminderden de defensie-uitgaven en verhoogden de belastingen. Als gevolg hiervan steeg de werkloosheid tot bijna 28% in de herfst van 2013, veel hoger dan het gemiddelde van 11% voor de eurozone als geheel.

Een punt van kritiek op de reddingsoperaties was dat weinig van het geld is besteed om de Griekse burgers rechtstreeks te helpen. Het is veeleer door Griekenland gegaan en heeft bijgedragen aan het terugbetalen van de schuldenaren van Griekenland, waarvan de meeste banken in andere Europese landen zijn. Duitsland leverde bijvoorbeeld de grootste bijdrage aan de reddingspakketten van Griekenland, en zijn banken zijn ook de grootste investeerders in Griekse obligaties.

Grieks herstel

De economische en financiële onzekerheid in Griekenland is aanzienlijk verbeterd sinds de ergste dagen van de crisis. In augustus 2018 kondigden regeringsfunctionarissen aan dat het land met succes uit het laatste reddingsprogramma was gestapt.1 Door het  beëindigen van de reddingsprogramma’s kon Griekenlandin 2019 voor het eerst in negen jaarbeginnen met de verkoop van 10-jarige obligaties. Deze gebeurtenis markeert een mijlpaal in het herstel van Griekenland, omdat het land hierdoor geld kan inzamelen en zijn lange reis kan voortzetten om de economische soevereiniteit te herwinnen.