Implementatievertraging

Wat is implementatievertraging?

Implementatievertraging is de vertraging tussen een ongunstige macro-economische gebeurtenis en de implementatie van een fiscale of monetaire beleidsreactie door de regering en de centrale bank. Implementatievertraging kan het gevolg zijn van vertragingen bij het herkennen van een probleem; meningsverschillen en onderhandelen over de juiste reactie; fysieke, technische en administratieve beperkingen voor de feitelijke uitvoering van nieuw beleid; en structurele economische vertragingen terwijl de beleidsverandering zich een weg baant door de economie. Implementatievertraging kan de effectiviteit van een beleidsreactie verminderen of zelfs resulteren in perioden van procyclisch beleid.

Inzicht in implementatievertraging

Er is altijd een implementatievertraging na een macro-economische verrassing. Om te beginnen realiseren beleidsmakers zich misschien niet eens dat er een probleem is, vanwege datavertraging. Veel economische gegevens worden een maand of een kwartaal na de periode waarop ze betrekking hebben niet gepubliceerd. Zelfs dan kunnen deze achterblijvende indicatoren achtereenvolgens worden herzien. BBP gegevens zijn bijvoorbeeld notoir onbetrouwbaar wanneer ze voor het eerst worden gepubliceerd, en daarom waarschuwt het Bureau of Economic Analysis dat zijn schattingen informatief zijn, maar nooit echt definitief.

Om vooraf te waarschuwen voor economische bedreigingen, kijken beleidsmakers naar voorlopende indicatoren, zoals enquêtes over het ondernemersvertrouwen, en naar obligatie- en aandelenmarktindicatoren, zoals de rentecurve – economen en beleidsmakers moeten nog afwachten of deze voorspellingen uitkomen. Vervolgens kan het, vanwege de achterstand in de erkenning, maanden of jaren duren voordat politici erkennen dat er een economische schok of structurele verandering in de economie heeft plaatsgevonden. Zittende politici zijn misschien zelfs terughoudend om te erkennen dat er een kans op een recessie is, totdat ze midden in een recessie zitten.

Centrale bankiers, economen en politici moeten dan beraadslagen over de juiste reactie voordat ze beleidswijzigingen doorvoeren. Het juiste beleid is niet per se voor de hand liggend, vooral niet voor economen. En politici, die van nature meer politieke dan economische doelstellingen hebben, geven graag af. Goede economie – zoals het voorkomen van enorme zeepbellen die de economie zullen verwoesten als ze uiteenspatten – leidt vaak tot slechte politiek, en economen hebben de neiging het algemeen oneens te zijn over wat überhaupt een goede economie is. Dit is de reden waarom de relatie tussen economie en politiek tot zoveel beleidsblunders leidt, en waarom monetair beleid zo vaak procyclisch en destabiliserend wordt in plaats van anticyclisch te zijn en de economische cyclus te helpen gladstrijken.

Zelfs als economen en politici op dezelfde lijn staan, zal er nog steeds een vertraging zijn voordat enige monetaire of fiscale beleidsmaatregel een impact heeft op de economie. Het kan weken of maanden duren voordat nieuwe overheidsuitgavenprogramma’s het geld daadwerkelijk in handen krijgen van de uiteindelijke ontvangers. Injecties van nieuw geld in de economie hebben ook tijd nodig om zich een weg te banen door de financiële sector en de reële economie, met lange en variabele verschillen tussen monetaire beleidswijzigingen en de uiteindelijke resultaten. Zoals blijkt uit kwantitatieve verruiming, kan het jaren duren voordat monetair beleid echt effect heeft op de economie – zoals het geval is wanneer centrale banken aan een touwtje trekken – en het kan net zo lang duren voordat belastingverlagingen een verifieerbaar effect hebben.

Door al deze vertragingen zal de economische situatie onvermijdelijk tot op zekere hoogte zijn veranderd tegen de tijd dat een economische beleidsreactie op een negatieve economische schok of een neergang in een recessie zich daadwerkelijk een weg baant door de economie. Het kan zijn dat de economische neergang ernstiger is geworden en dat de eerste beleidsreactie nu niet toereikend is om de situatie aan te pakken. Of het kan zijn dat de economie al begonnen is zichzelf te corrigeren, en tegen de tijd dat de beleidsreactie effect heeft, voegt het gewoon brandstof toe aan het vuur van de volgende economische cyclus of zeepbel. In dit geval is een dergelijk beleid doorgaans procyclisch en vergroot het de economische instabiliteit in de loop van de tijd.