Rentederivaat

Wat is een rentederivaat?

Een rentederivaat is een financieel instrument met een waarde die is gekoppeld aan de bewegingen van een rente of tarieven. Dit kunnen futures, opties of swapcontracten zijn. Rentederivaten worden vaak gebruikt als hedges door institutionele beleggers, banken, bedrijven en individuen om zichzelf te beschermen tegen veranderingen in marktrente, maar ze kunnen ook worden gebruikt om het risicoprofiel van de houder te verhogen of te verfijnen of om te speculeren op tariefwijzigingen.

Inzicht in rentederivaten

Rentederivaten worden meestal gebruikt om zich in te dekken tegen renterisico’s of om te speculeren over de richting van toekomstige rentebewegingen. Renterisico  bestaat in een rentedragend actief, zoals een lening of een obligatie, vanwege de mogelijkheid van een verandering in de waarde van het actief als gevolg van de  risk management  is erg belangrijk geworden, en diverse instrumenten ontwikkeld om te gaan met het renterisico.

Rentederivaten kunnen variëren van eenvoudig tot zeer complex; ze kunnen worden gebruikt om het renterisico te verkleinen of te vergroten. Tot de meest voorkomende soorten rentederivaten behoren renteswaps, caps, collars en floors.

Ook populair zijn rentefutures. Hier  bestaat het  futures-contract tussen een koper en een verkoper die akkoord gaan met de toekomstige levering van rentedragende activa, zoals een obligatie. Met de rentefuture kunnen de koper en verkoper de prijs van het rentedragende actief vastleggen voor een toekomstige datum. Rentetermijncontracten werken op dezelfde manier als futures, maar worden niet op de beurs verhandeld en kunnen tussen tegenpartijen worden aangepast.

Renteswaps

Een gewone renteswap is het meest elementaire en meest voorkomende type rentederivaat. Er zijn twee partijen bij een swap: partij één ontvangt een stroom aan rentebetalingen op basis van een variabele rente en betaalt een stroom aan rentebetalingen op basis van een vaste rente. Partij twee ontvangt een stroom van betalingen met vaste rente en betaalt een stroom van betalingen met variabele rente. Beide betalingsstromen zijn gebaseerd op dezelfde theoretische hoofdsom en de rentebetalingen worden gesaldeerd. Door deze uitwisseling van kasstromen willen beide partijen de onzekerheid en de dreiging van verliezen als gevolg van veranderingen in marktrente verminderen.

Een swap kan ook worden gebruikt om het risicoprofiel van een persoon of instelling te verhogen, als ze ervoor kiezen om de vaste rente te ontvangen en variabel te betalen. Deze strategie komt het meest voor bij bedrijven die een kredietrating hebben waardoor ze obligaties kunnen uitgeven tegen een lage vaste rente, maar die de voorkeur geven aan swap naar een variabele rente om te profiteren van marktbewegingen.

Caps en vloeren

Een bedrijf met een lening met variabele rente die niet wil swappen naar een vaste rente maar wel enige bescherming wil, kan een renteplafond kopen. Het plafond is vastgesteld op het hoogste tarief dat de lener wenst te betalen; als de markt boven dat niveau uitkomt, ontvangt de eigenaar van de cap periodiek betalingen op basis van het verschil tussen de cap en de marktrente. De premie, de kosten van het plafond, is gebaseerd op hoe hoog het beschermingsniveau boven de dan geldende markt ligt; de rentefuturescurve; en de looptijd van de cap; langere periodes kosten meer, omdat de kans groter is dat het in het geld komt.

Een bedrijf dat een stroom van betalingen met variabele rente ontvangt, kan een bodem kopen om zich te beschermen tegen dalende tarieven. Net als bij een cap hangt de prijs af van het beschermingsniveau en de looptijd. Door de cap of floor te verkopen in plaats van te kopen, neemt het renterisico toe.

Andere rentetariefinstrumenten

Minder vaak voorkomende rentederivaten zijn onder meer eurostrips, een reeks futures op de eurocurrency depositomarkt; swaptions, die de houder het recht maar niet de verplichting geven om een ​​swap af te sluiten als een bepaald rentepeil wordt bereikt; en renteoproepopties, die de houder het recht geven om een ​​stroom van betalingen te ontvangen op basis van een variabele rente en vervolgens betalingen te verrichten op basis van een vaste rente. Een forward rate agreement (FRA) is een over-the-counter contract dat het rentetarief vastlegt dat op een afgesproken datum in de toekomst moet worden betaald om een ​​renteverplichting op een notioneel bedrag om te wisselen. Het nominale bedrag wordt niet uitgewisseld, maar een contant bedrag op basis van de renteverschillen en de nominale waarde van het contract.