Verdrag van Maastricht

Wat is het Verdrag van Maastricht?

Het Verdrag van Maastricht, formeel bekend als het Verdrag betreffende de Europese Unie, is de internationale overeenkomst die verantwoordelijk is voor de oprichting van de Europese Unie  (EU), ondertekend in 1991 en in werking getreden in 1993. De Europese Unie (EU) is een groep van 28 landen dat functioneert als een samenhangend economisch en politiek blok. Negentien van de landen gebruiken de  euro  als hun officiële munteenheid.

Verdrag van Maastricht uitgelegd

Het Verdrag van Maastricht werd  in december 1991 goedgekeurd door de regeringsleiders van de staten die de Europese Gemeenschap (EG) vormen. Het verdrag vereiste dat kiezers in elk land de Europese Unie goedkeurden, wat op veel gebieden een fel bediscussieerd onderwerp bleek te zijn. De overeenkomst kwam tot een einde met de oprichting van de Europese Unie en is sindsdien gewijzigd bij andere verdragen. Het Verdrag van Maastricht werd op 7 februari 1992 ondertekend door de leiders van 12 lidstaten (België, Italië, Luxemburg, Frankrijk, Nederland, West-Duitsland, Denemarken, Ierland, Verenigd Koninkrijk, Griekenland, Portugal en Spanje). Het verdrag is op 1 november 1993 in werking getreden.

Een van de prioriteiten van het Verdrag van Maastricht was het economisch beleid en de convergentie van de economieën van de EU-lidstaten. Het verdrag stelde dus een tijdlijn vast voor de oprichting en implementatie van de EMU. De EMU zou een gemeenschappelijke economische en monetaire unie, een centraal banksysteem en een gemeenschappelijke munteenheid omvatten.

In 1998 werd de  Europese Centrale Bank (ECB)  opgericht en aan het einde van het jaar werden de wisselkoersen tussen de valuta’s van de lidstaten vastgesteld, een opmaat naar de creatie van de  euromunt, die in 2002 in omloop kwam.

Convergentiecriteria voor landen die willen toetreden tot de EMU zijn onder meer redelijke prijsstabiliteit, duurzame en verantwoorde overheidsfinanciën, redelijke en verantwoorde rentetarieven en stabiele wisselkoersen. 

Effecten van het Verdrag van Maastricht en de Europese Unie 

Het Verdrag van Maastricht had een aantal belangrijke gevolgen. Een daarvan was burgerschap. Bij de vorming van de Europese Unie (EU) verleende het verdrag het EU-burgerschap aan iedereen met het burgerschap van een lidstaat. Het stelde mensen in staat zich kandidaat te stellen voor een lokaal ambt en voor verkiezingen voor het Europees Parlement in het EU-land waar ze woonden, ongeacht hun nationaliteit.  

Het creëerde ook een gemeenschappelijke economische en monetaire unie, met een centraal banksysteem en een gemeenschappelijke munteenheid ( euro  (EUR)). De Europese Centrale Bank (ECB)  had één hoofddoelstelling: prijsstabiliteit handhaven; in feite om de waarde van de euro te vrijwaren. Het heeft ook een stappenplan opgesteld voor de introductie en implementatie van de euro. Dit begon met vrij verkeer van kapitaal tussen de lidstaten, dat vervolgens uitgroeide tot meer samenwerking tussen nationale centrale banken en een grotere afstemming van het economisch beleid tussen de lidstaten. De laatste stap was de introductie van de euro zelf, samen met de implementatie van een uniek monetair beleid, afkomstig van de ECB. Het introduceerde ook de criteria waaraan landen moeten voldoen om toe te treden tot de euro. Dit was een maatregel om ervoor te zorgen dat de landen die toetraden tot de euro stabiel waren wat betreft inflatie, staatsschulden, rentetarieven en wisselkoersen. 

Een belangrijk doel was meer beleidssamenwerking en coördinatie in het algemeen. Milieu, politie en sociaal beleid waren slechts enkele van de gebieden waarop de landen de samenwerking en coördinatie wilden versterken.