Monetaire basis
Wat is de monetaire basis?
De monetaire basis (of M0) is het totale bedrag van een valuta die ofwel in algemene omloop is in handen van het publiek, ofwel in de vorm van deposito’s van commerciële banken die worden aangehouden in de reserves van de centrale bank. Deze maatstaf van de geldhoeveelheid wordt niet vaak genoemd, omdat het andere vormen van niet-valutageld uitsluit die in een moderne economie heersen.
Belangrijkste leerpunten
- Ook bekend als M0, omvat de monetaire basis van een economie alle fysieke papieren en munten die in omloop zijn, plus bankreserves die door de centrale bank worden aangehouden.
- De monetaire basis wordt ook wel “high-powered money” genoemd, omdat het kan worden uitgebreid door het geldvermenigvuldigereffect van het fractionele reserve-banksysteem.
- Economen kijken doorgaans naar meer uitgebreide monetaire aggregaten zoals M1 en M2 in plaats van de monetaire basis.
Inzicht in de monetaire basis
De monetaire basis is een onderdeel van de geldhoeveelheid van een land. Het verwijst strikt naar zeer liquide fondsen, waaronder bankbiljetten, munten en actuele bankdeposito’s. Wanneer de Federal Reserve nieuwe fondsen creëert om obligaties van commerciële banken te kopen, zien de banken hun reserves toenemen, waardoor de monetaire basis toeneemt.
De monetaire basis (MB of M0) is een monetair aggregaat dat niet algemeen wordt genoemd en verschilt van de geldhoeveelheid, maar desalniettemin erg belangrijk is. Het omvat het totale aanbod van valuta in omloop, naast het opgeslagen deel van de commerciële bankreserves binnen de centrale bank. Dit wordt ook wel high-powered money (HPM) genoemd, omdat het kan worden vermenigvuldigd door het proces van fractioneel reservebankieren.
M1 is een enge maatstaf voor de geldhoeveelheid die ook fysieke valuta en reserves omvat, maar ook direct opvraagbare deposito’s, reischeques en andere te controleren deposito’s meetelt. M2 is een berekening van de geldhoeveelheid die alle elementen van M1 omvat, evenals “near money”, wat verwijst naar spaardeposito’s, geldmarkteffecten, onderlinge fondsen en andere termijndeposito’s.
Deze activa zijn minder liquide dan M1 en niet zo geschikt als wisselmedium, maar ze kunnen snel worden omgezet in contanten of cheques. M3 is een maatstaf voor de geldhoeveelheid die M2 omvat , evenals grote termijndeposito’s, institutionele geldmarktfondsen, kortlopende repo-overeenkomsten (repo) en grotere liquide middelen, maar vanaf 2006 is de Federal Reserve gestopt met het publiceren van gegevens over M3.
Voorbeeld van een monetaire basis
Land Z heeft bijvoorbeeld 600 miljoen valutaeenheden die in het openbaar in omloop zijn en de centrale bank heeft 10 miljard valutaeenheden in reserve als onderdeel van deposito’s van veel commerciële banken. In dit geval is de monetaire basis voor land Z 10,6 miljard valutaeenheden.
$ 5,25 biljoen.
Vanaf maart 2021 hadden de VS een monetaire basis van bijna $ 5,25 biljoen. M1 stond op $ 6,75 biljoen en M2 op $ 19,4 biljoen.
Monetaire basis en de geldhoeveelheid
De geldhoeveelheid breidt zich uit tot buiten de monetaire basis en omvat ook andere activa die mogelijk minder liquide zijn. Het is meestal onderverdeeld in niveaus, vermeld als M0 tot M3 of M4, afhankelijk van het systeem, waarbij elk een ander facet van de bezittingen van een land vertegenwoordigt. De geldmiddelen van de monetaire basis worden over het algemeen aangehouden binnen de lagere niveaus van de geldhoeveelheid, zoals M1 of M2, die contanten in omloop en specifieke liquide middelen omvatten, inclusief maar niet beperkt tot spaar- en betaalrekeningen.
Om in aanmerking te komen, moeten de fondsen worden beschouwd als een definitieve afwikkeling van een transactie. Als iemand bijvoorbeeld contant geld gebruikt om een schuld te betalen, is die transactie definitief. Bovendien kan het schrijven van een cheque tegen geld op een lopende rekening of het gebruik van een bankpas ook als definitief worden beschouwd, aangezien de transactie wordt ondersteund door daadwerkelijke stortingen in contanten zodra ze zijn verrekend.
Het gebruik van krediet om een schuld af te lossen, valt daarentegen niet onder de monetaire basis, aangezien dit niet de laatste stap naar de transactie is. Dit is te wijten aan het feit dat het gebruik van krediet slechts een schuld overmaakt van een partij, de persoon of het bedrijf dat de op krediet gebaseerde betaling ontvangt, en de kredietverstrekker.
Beheer van monetaire grondslagen
De meeste monetaire bases worden gecontroleerd door één nationale instelling, meestal de centrale bank van een land. Ze kunnen gewoonlijk de monetaire basis veranderen (hetzij uitbreiden of krimpen) door middel van open-markttransacties of monetair beleid.
Voor veel landen kan de overheid een zekere mate van controle over de monetaire basis behouden door staatsobligaties op de open markt te kopen en verkopen.
Kleinere monetaire basis en geldvoorraden
Op het niveau van het huishouden bestaat de monetaire basis uit alle bankbiljetten en munten die in het bezit zijn van het huishouden, evenals het geld op deposito’s. De geldhoeveelheid van een huishouden kan worden uitgebreid met elk beschikbaar krediet dat openstaat op creditcards, ongebruikte delen van kredietlijnen en andere toegankelijke fondsen die zich vertalen in een schuld die moet worden terugbetaald.