Murabaha
Wat is Murabaha?
Murabaha, ook wel cost-plus financiering genoemd, is een islamitische financieringsstructuur waarin de verkoper en koper het eens zijn met de kosten en markup van een actief. De markup vindt plaats met interesse, wat illegaal is in de islamitische wet. Als zodanig is murabaha geen rentedragende lening (qardh ribawi) maar een acceptabele vorm van kredietverkoop onder de islamitische wet. Net als bij een huurovereenkomst, wordt de koper pas de echte eigenaar als de lening volledig is betaald.
Belangrijkste leerpunten
- Rentedragende leningen zijn verboden onder de sharia-wetgeving van de islam.
- Bij islamitische financiering wordt murabaha-financiering gebruikt in plaats van leningen.
- Murabaha wordt ook wel cost-plus-financiering genoemd omdat het een winstopslag in de transactie omvat in plaats van rente.
- Een verkoper en koper gaan akkoord met de kosten en de opslag, die vervolgens in termijnen worden betaald.
Murabaha begrijpen
In een Murabaha-koopcontract verzoekt een klant een bank om namens hen een item te kopen. Om aan het verzoek van de klant te voldoen, stelt de bank een contract op waarin de kosten en de winst voor het artikel worden vastgelegd, waarbij de terugbetaling doorgaans in termijnen wordt gedaan. Omdat er een vaste vergoeding in rekening wordt gebracht in plaats van riba (rente), is dit type lening legaal in islamitische landen. Het is islamitische banken verboden rente in rekening te brengen over leningen volgens het religieuze principe dat geld slechts een ruilmiddel is en geen intrinsieke waarde heeft; banken moeten dus een vast bedrag in rekening brengen voor hun dagelijkse activiteiten.
Velen beweren dat dit gewoon een andere methode is om rente in rekening te brengen. Het verschil zit hem echter in de structuur van het contract. In een Murabaha-koopcontract koopt de bank een actief en verkoopt het vervolgens met een winstlast terug aan de klant. Dit type transactie is halal of geldig, volgens de Islamitische Sharia / Sharīʿah.
Het verstrekken van conventionele leningen en het aanrekenen van rente wordt beschouwd als op rente gebaseerde activiteiten, die haram (verboden) zijn volgens de islamitische Sharīʿah.
Murabaha en Default
Er mogen geen extra kosten in rekening worden gebracht na een murabaha-vervaldatum, waardoor het in gebreke blijven van murabaha een toenemende zorg voor islamitische banken wordt. Veel banken zijn van mening dat wanbetalers op de zwarte lijst moeten worden gezet en toekomstige leningen van welke islamitische bank dan ook niet moeten worden toegestaan als methode om het faillissement van Murabaha te verminderen. Zelfs als het niet expliciet wordt vermeld in de leningsovereenkomst, is deze regeling toegestaan in de sharia. Als een schuldenaar echt in moeilijkheden verkeert en een lening niet op tijd kan terugbetalen, kan uitstel worden verleend zoals beschreven in de Koran. De overheid kan echter optreden bij opzettelijk in gebreke blijven. Wanbetalingen onder murabaha-regelingen zijn een probleem geworden voor bedrijven die volgens de islamitische wet opereren en er is geen duidelijke consensus over hoe ze hiermee om moeten gaan.
Gebruik van Murabaha
De murabaha financieringsvorm wordt doorgaans gebruikt in plaats van leningen in diverse sectoren. Consumenten gebruiken murabaha bijvoorbeeld bij de aankoop van huishoudelijke apparaten, auto’s of onroerend goed. Bedrijven gebruiken dit soort financiering bij de aankoop van machines, apparatuur of grondstoffen. Murabaha wordt ook vaak gebruikt voor handel op korte termijn, zoals het uitgeven van kredietbrieven voor importeurs.
Namens een aanvrager (importeur) wordt een Murabaha-kredietbrief afgegeven. De bank die de kredietbrief afgeeft, stemt ermee in een geldbedrag te betalen in overeenstemming met de voorwaarden die zijn beschreven in de kredietbrief. Omdat de kredietwaardigheid van de bank die van de aanvrager vervangt, is de betaling gegarandeerd voor de begunstigde (exporteur). Dit komt de exporteur ten goede omdat de bank het betalingsrisico op zich neemt. Volgens de contractbepalingen van Murabaha moet de importeur de bank terugbetalen voor de kosten van goederen plus een winstopslag.
Voorbeeld van Murabaha
Bilal wil graag een boot kopen die voor $ 100.000 wordt verkocht bij Billy’s Boat Shop. Om dit te doen, zou Bilal contact opnemen met een murabaha-bank, die de boot zou kopen bij Billy’s Boat Shop voor $ 100.000 en deze aan Bilal zou verkopen voor $ 109.000, te betalen in termijnen over een periode van drie jaar. Het bedrag dat Bilal betaalt, is een vast bedrag aan een bank die de activa bezit en er zijn geen rentekosten aan verbonden. Ook als Bilal in gebreke blijft met betalingen, zijn er geen extra kosten die hij zou moeten maken. Het extra bedrag dat Bilal over de kostprijs van de botenwinkel betaalt, is in feite een lening van 3%, maar omdat het als een vaste betaling wordt aangeboden zonder extra kosten, is het volgens de islamitische wet toegestaan.