Privatisering
Wat is privatisering?
Privatisering vindt plaats wanneer een bedrijf, operatie of eigendom van de overheid eigendom wordt van een particuliere, niet-overheidspartij. Merk op dat privatisering ook de overgang beschrijft van een bedrijf van beursgenoteerd naar particulier bezit. Dit wordt privatisering van bedrijven genoemd.
Belangrijkste leerpunten
- Privatisering beschrijft het proces waarmee een stuk eigendom of bedrijf verandert van eigendom van de overheid naar privébezit.
- Het helpt over het algemeen regeringen om geld te besparen en de efficiëntie te vergroten, waar particuliere bedrijven goederen sneller en efficiënter kunnen verplaatsen.
- Critici van privatisering suggereren dat basisdiensten, zoals onderwijs, niet onderhevig mogen zijn aan marktwerking.
Hoe privatisering werkt
Privatisering van specifieke overheidsactiviteiten gebeurt op een aantal manieren, maar in het algemeen draagt de overheid het eigendom van specifieke faciliteiten of bedrijfsprocessen over aan een particulier bedrijf met winstoogmerk. Door privatisering kunnen regeringen over het algemeen geld besparen en de efficiëntie vergroten.
In het algemeen vormen twee hoofdsectoren een economie: de publieke sector en de private sector. Overheidsinstanties runnen over het algemeen activiteiten en industrieën binnen de publieke sector. In de VS omvat de publieke sector de US Postal Service, openbare scholen en universiteiten, de politie en brandweerafdelingen, de National Park Service en de nationale veiligheids- en defensiediensten.
Er zijn twee soorten privatisering: overheid en bedrijfsleven; hoewel de term over het algemeen van toepassing is op overdrachten van overheid naar privé.
Ondernemingen die niet door de overheid worden geleid, omvatten de particuliere sector. Onder particuliere bedrijven vallen de meeste bedrijven in de sectoren consument cyclisch, basisconsumptiegoederen, financiën, informatietechnologie, industrie, onroerend goed, materialen en gezondheidszorg.
Privatisering van publiek naar privaat versus privatisering van bedrijven
Door privatisering van bedrijven daarentegen kan een bedrijf zijn bedrijf beheren of zijn activiteiten herstructureren zonder het strikte regelgevende of aandeelhouderstoezicht dat wordt opgelegd aan beursgenoteerde bedrijven.
Dit spreekt bedrijven vaak aan als de leiding structurele veranderingen wil doorvoeren die een negatieve impact hebben op aandeelhouders. Privatisering van bedrijven vindt soms plaats na een fusie of na een openbaar bod om de aandelen van een bedrijf te kopen. Om als particulier eigendom te worden beschouwd, kan een bedrijf geen financiering krijgen via openbare handel via een effectenbeurs.
Dell Inc. is een voorbeeld van een bedrijf dat is overgegaan van beursgenoteerd naar particulier bezit. In 2013 bood Dell de aandeelhouders, met goedkeuring van zijn aandeelhouders, een vast bedrag per aandeel plus een bepaald dividend aan als een manier om zijn aandelen terug te kopen en de notering te schrappen. Nadat het bedrijf zijn bestaande aandeelhouders had afbetaald, stopte het met alle openbare handel en verwijderde het zijn aandelen van de NASDAQ Stock Exchange, waarmee de overgang naar privébezit was voltooid.
Voordelen en nadelen van privatisering
Voorstanders van privatisering voeren aan dat particuliere bedrijven bedrijven zuiniger en efficiënter runnen omdat ze winstgestimuleerd worden om verkwistende uitgaven te elimineren. Bovendien hebben particuliere entiteiten niet te kampen met de bureaucratische rompslomp die overheidsinstanties kan plagen.
Aan de andere kant zijn privatisering nee-zeggers van mening dat benodigdheden als elektriciteit, water en scholen niet kwetsbaar moeten zijn voor marktwerking of gedreven door winst. In bepaalde staten en gemeenten worden slijterijen en andere niet-essentiële bedrijven gerund door publieke sectoren als inkomstengenererende activiteiten.
Voorbeelden uit de echte wereld
Vóór 2012 controleerde de staat Washington alle verkoop van sterke drank binnen de staat, wat betekent dat alleen de staat slijterijen kon exploiteren. Dit beleid stelde de staat in staat om te regelen hoe en wanneer sterke drank werd verkocht, en om alle inkomsten uit de verkoop van sterke drank binnen de staat te innen. In 2012 is de staat echter overgestapt om de verkoop van sterke drank te privatiseren.
Er zijn verschillende pogingen gedaan om het socialezekerheidsstelsel in de VS te privatiseren, waar aanhangers geloven dat het rendement voor de burgers groter zou zijn en dat er een grotere economische groei zou zijn.
Eenmaal geprivatiseerd, konden particuliere bedrijven zoals Costco en Walmart sterke drank aan het grote publiek verkopen. Alle voorheen door de staat gerunde winkels werden verkocht aan particuliere eigenaren of werden gesloten, en de staat stopte met het verzamelen van alle inkomsten uit de verkoop van sterke drank.
Een van de beroemdste en historisch belangrijke voorbeelden van privatisering vond plaats na de val van de Sovjet-Unie. De staatsvorm van de Sovjet-Unie was het communisme, waar alles eigendom was van en bestuurd werd door de staat; er was geen privébezit of bedrijf.
De privatisering begon vóór de ineenstorting van de Sovjet-Unie onder Michail Gorbatsjov, de toenmalige leider, die hervormingen doorvoerde om bepaalde overheidsbedrijven over te dragen aan de particuliere sector. Nadat de Sovjet-Unie ineenstortte, was er massale privatisering van eerdere overheidsbedrijven voor een select deel van de bevolking in Rusland, bekend als oligarchen, waardoor de ongelijkheid binnen de natie dramatisch toenam.