3 redenen waarom landen hun valuta devalueren

Met een mogelijke uitbarsting van een handelsoorlog tussen China en de VS, rommelen de gesprekken over de Chinezen die devaluatie van de valuta als een strategie gebruiken. De volatiliteit en risico’s die daarmee gepaard gaan, maken het deze keer echter misschien niet de moeite waard, aangezien China recentelijk heeft ingespannen om de yuan te stabiliseren en te globaliseren.

In het verleden ontkenden de Chinezen het, maar de op een na grootste economie ter wereld is keer op keer beschuldigd van devaluatie van zijn valuta om zijn eigen economie te bevoordelen, vooral door Donald Trump. Het ironische is dat de regering van de Verenigde Staten jarenlang de Chinezen onder druk had gezet om de yuan te devalueren, met het argument dat het hen een oneerlijk voordeel opleverde in de internationale handel en hun prijzen voor kapitaal en arbeid kunstmatig laag hield. 

Sinds de wereldvaluta’s de goudstandaard hebben verlaten en hun wisselkoersen vrijelijk ten opzichte van elkaar hebben laten zweven, zijn er veel devaluaties van valuta geweest die niet alleen de burgers van het betrokken land hebben gekwetst, maar ook over de hele wereld hebben gerimpeld. Als de gevolgen zo wijdverbreid kunnen zijn, waarom devalueren landen dan hun valuta? 

Devaluatie van valuta

Het lijkt misschien contra-intuïtief, maar een sterke munt is niet noodzakelijk in het belang van een land. Een zwakke binnenlandse valuta maakt de export van een land concurrerender op de wereldmarkten en maakt de import tegelijkertijd duurder. Hogere exportvolumes stimuleren de  economische groei, terwijl dure import ook een soortgelijk effect heeft doordat consumenten kiezen voor lokale alternatieven voor geïmporteerde producten. Deze verbetering van de  ruilvoet  vertaalt zich over het algemeen in een lager  tekort op de lopende rekening  (of een groter overschot op de lopende rekening), meer werkgelegenheid en een snellere   groei van het BBP. Het stimulerende monetaire beleid dat gewoonlijk resulteert in een  zwakke munt, heeft  ook een positieve invloed op de kapitaal- en huizenmarkten van het land, wat op zijn beurt de binnenlandse consumptie stimuleert via het  welvaartseffect.

Het is vermeldenswaard dat een strategische devaluatie van de valuta niet altijd werkt, en bovendien kan leiden tot een ‘valutaoorlog’ tussen naties. Concurrerende devaluatie is een specifiek scenario waarin een land een abrupte devaluatie van de nationale valuta combineert met een andere devaluatie van de valuta. Met andere woorden, de ene natie wordt geëvenaard door een devaluatie van de valuta van een andere. Dit komt vaker voor wanneer beide valuta’s  wisselkoersregimes  hanteren in plaats van door de markt bepaalde zwevende wisselkoersen. Zelfs als er geen valutaoorlog uitbreekt, moet een land op zijn hoede zijn voor de nadelen van devaluatie van valuta. Valutadevaluatie kan de productiviteit verlagen, aangezien de invoer van kapitaalgoederen en machines te duur kan worden. Devaluatie vermindert ook aanzienlijk de overzeese  koopkracht  van de burgers van een land.

Hieronder bekijken we de drie belangrijkste redenen waarom een ​​land een devaluatiebeleid zou voeren:

1. Om export te stimuleren

Op een wereldmarkt moeten goederen uit het ene land concurreren met die uit alle andere landen. Autofabrikanten in Amerika moeten concurreren met autofabrikanten in Europa en Japan. Als de waarde van de euro daalt ten opzichte van de dollar, zal de prijs van de auto’s die door Europese fabrikanten in Amerika worden verkocht, in dollars, feitelijk goedkoper zijn dan voorheen. Aan de andere kant maakt een waardevollere valuta export relatief duurder voor aankoop op buitenlandse markten.

Met andere woorden, exporteurs worden competitiever op een wereldmarkt. Export wordt aangemoedigd, terwijl import wordt ontmoedigd. Om twee redenen is enige voorzichtigheid geboden. Ten eerste: naarmate de vraag naar de uitgevoerde goederen van een land wereldwijd toeneemt, zal de prijs beginnen te stijgen, waardoor het aanvankelijke effect van de devaluatie wordt genormaliseerd. De tweede is dat als andere landen dit effect aan het werk zien, ze gestimuleerd zullen worden om hun eigen valuta in natura te devalueren in een zogenaamde “race naar de bodem”. Dit kan leiden tot valutaoorlogen en ongecontroleerde inflatie.

2. Om handelstekorten te verkleinen

De export zal toenemen en de import zal afnemen doordat de export goedkoper wordt en de import duurder. Dit bevordert een verbeterde betalingsbalans doordat de uitvoer toeneemt en de invoer afneemt, waardoor de handelstekorten afnemen. Aanhoudende tekorten zijn tegenwoordig niet ongebruikelijk, waarbij de Verenigde Staten en vele andere landen jaar na jaar aanhoudende onevenwichtigheden vertonen. De economische theorie stelt echter dat aanhoudende tekorten op de lange termijn onhoudbaar zijn en kunnen leiden tot gevaarlijke schulden die een economie kunnen verlammen. Devaluatie van de eigen valuta kan helpen bij het corrigeren van de betalingsbalans en het verminderen van deze tekorten.

Deze grondgedachte heeft echter een mogelijke keerzijde. Devaluatie verhoogt ook de schuldenlast van in vreemde valuta luidende leningen wanneer deze in de eigen valuta worden geprijsd. Dit is een groot probleem voor een ontwikkelingsland als India of Argentinië, dat veel schulden in dollars en euro’s heeft. Deze buitenlandse schulden worden moeilijker af te lossen, waardoor het vertrouwen van de mensen in hun binnenlandse valuta afneemt.

3. Om de lasten van de staatsschulden te verminderen

Een overheid kan worden gestimuleerd om een zwakke munt beleid aan te moedigen als het een veel door de overheid uitgegeven staatsschuld service op een regelmatige basis. Als de schuldbetalingen vastliggen, maakt een zwakkere valuta deze betalingen in de loop van de tijd effectief goedkoper.

Neem bijvoorbeeld een regering die elke maand $ 1 miljoen aan rentebetalingen moet betalen over haar uitstaande schulden. Maar als diezelfde $ 1 miljoen aan fictieve betalingen minder waard wordt, zal het gemakkelijker zijn om die rente te dekken. Als in ons voorbeeld de binnenlandse valuta wordt gedevalueerd tot de helft van de oorspronkelijke waarde, is de schuldbetaling van $ 1 miljoen nu slechts $ 500.000 waard. 

Nogmaals, deze tactiek moet met de nodige voorzichtigheid worden gebruikt. Aangezien de meeste landen over de hele wereld op de een of andere manier schulden hebben uitstaan, kan een race naar de bodem van de valuta worden gestart. Deze tactiek zal ook mislukken als het land in kwestie een groot aantal buitenlandse obligaties bezit, aangezien het die  rentebetalingen relatief duurder zal maken . 

Het komt neer op

Valutadevaluaties kunnen door landen worden gebruikt om economisch beleid te voeren. Het hebben van een zwakkere valuta ten opzichte van de rest van de wereld kan de export stimuleren, handelstekorten verkleinen en de kosten van rentebetalingen op uitstaande overheidsschulden verlagen. Er zijn echter enkele negatieve effecten van devaluaties. Ze creëren onzekerheid op de wereldmarkten, waardoor de activamarkten kunnen dalen of recessies kunnen uitlokken. Landen kunnen in de verleiding komen om een ​​valutaoorlog aan te gaan en hun eigen valuta heen en weer te devalueren in een race naar de bodem. Dit kan een zeer gevaarlijke en vicieuze cirkel zijn die tot veel meer kwaad dan goed leidt.

Het devalueren van een valuta leidt echter niet altijd tot de beoogde voordelen. Brazilië is een voorbeeld hiervan. De Braziliaanse real is sinds 2011 aanzienlijk gedaald, maar de sterke devaluatie van de valuta heeft andere problemen niet kunnen compenseren, zoals de dalende prijzen van  ruwe olie  en grondstoffen, en een toenemend corruptieschandaal. Als gevolg hiervan heeft de Braziliaanse economie een trage groei doorgemaakt.