24 juni 2021 7:59

Bank Run

Wat is een bankrun?

Een bankrun vindt plaats wanneer een groot aantal klanten van een bank of andere financiële instelling gelijktijdig hun deposito’s opnemen vanwege zorgen over de solvabiliteit van de bank.

Naarmate meer mensen hun geld opnemen, neemt de kans op wanbetaling toe, waardoor meer mensen hun deposito’s moeten opnemen. In extreme gevallen is het mogelijk dat de reserves van de bank niet voldoende zijn om de opnames te dekken.



  • Een bankrun vindt plaats wanneer grote groepen spaarders hun geld tegelijkertijd bij banken opnemen uit de vrees dat de instelling insolvent wordt.
  • Nu meer mensen geld opnemen, zullen banken hun geldreserves opgebruiken en uiteindelijk in gebreke blijven.
  • Bankruns hebben zich door de geschiedenis heen voorgedaan, ook tijdens de Grote Depressie en de financiële crisis van 2008-2009.
  • De Federal Deposit Insurance Corporation werd in 1933 opgericht als reactie op een bankrun.
  • Stille bankruns komen voor wanneer geld wordt opgenomen via elektronische overboeking in plaats van persoonlijk.

Bankruns begrijpen

Bankruns vinden plaats wanneer een groot aantal mensen geld begint op te nemen bij banken, omdat ze bang zijn dat de instellingen zonder geld komen te zitten. Een bankrun is meestal het resultaat van paniek in plaats van echte insolventie. Een bankrun veroorzaakt door angst die een bank tot daadwerkelijke insolventie drijft, is een klassiek voorbeeld van een self-fulfilling prophecy. De bank riskeert wanbetaling, aangezien individuen geld blijven opnemen. Dus wat begint als paniek, kan uiteindelijk veranderen in een echte standaardsituatie.

Dat komt omdat de meeste banken niet zoveel contant geld bij de hand hebben in hun kantoren. In feite hebben de meeste instellingen een vaste limiet voor hoeveel ze elke dag in hun kluizen kunnen opslaan. Deze limieten zijn vastgesteld op basis van behoefte en om veiligheidsredenen. De Federal Reserve Bank stelt ook interne limieten voor contanten vast voor instellingen. Het geld dat ze wel in de boeken hebben, wordt gebruikt om uit te lenen aan anderen of wordt geïnvesteerd in verschillende investeringsvehikels.

Omdat banken doorgaans slechts een klein percentage van hun deposito’s als contant geld bij de hand hebben, moeten ze hun cashpositie vergroten om aan de opnamevereisten van hun klanten te voldoen. Een methode die een bank gebruikt om meer liquide middelen te hebben, is door haar activa te verkopen – soms tegen aanzienlijk lagere prijzen dan wanneer ze niet snel hoefde te verkopen.

Verliezen bij de verkoop van activa tegen lagere prijzen kunnen ertoe leiden dat een bank insolvent wordt. Een bank paniek doet zich voor wanneer meerdere banken tegelijkertijd runs doorstaan.

Een geschiedenis van bankruns

Bankruns gaan terug al in de opkomst van het bankwezen, toen goudsmeden in Europa in de 15e en 16e eeuw papieren kwitanties uitgaf die inwisselbaar waren voor fysiek goud boven de voorraad die ze aanhielden. Dit was een vroeg voorbeeld van fractioneel reservebankieren, waarbij bankiers meer papieren biljetten konden uitgeven die inwisselbaar waren voor goud dan ze in voorraad hadden.

Het concept was levensvatbaar omdat de goudsmeden (en modernere bankiers) wisten dat op een willekeurige dag slechts een klein percentage van het aanwezige goud zou worden geëist voor aflossing. Als spaarders echter plotseling in één keer hun goudvoorraad zouden eisen, zou dat een ramp kunnen betekenen – en dit gebeurde verschillende keren als reactie op slechte oogsten of politieke onrust.

In de moderne geschiedenis worden bankruns vaak geassocieerd met de Grote Depressie. In de nasleep van de beurscrash van 1929 begonnen Amerikaanse spaarders in paniek te raken en hun toevlucht te zoeken in het aanhouden van fysiek geld. De eerste bankfaillissement als gevolg van massale opnames vond plaats in 1930 in Tennessee.  Dit ogenschijnlijk kleine en geïsoleerde incident veroorzaakte echter een reeks opeenvolgende bankruns door het zuiden en vervolgens het hele land toen mensen hoorden wat er gebeurde en probeerden hun eigen deposito’s op te nemen voordat ze hun spaargeld kwijtraakten – een kuddegedrag dat alleen maar sneller ging. meer bankruns op via een negatieve feedbacklus.

Er begonnen geruchten de ronde te doen dat banken weigerden klanten hun geld terug te geven, wat nog meer paniek en ongerustheid veroorzaakte bij het publiek. In december 1930 verliet een New Yorker die door de Bank of United States werd geadviseerd om een ​​bepaald aandeel niet te verkopen, het bijkantoor en begon prompt mensen te vertellen dat de bank zijn aandelen niet wilde of kon verkopen.3 Door  dit te interpreteren als een teken van insolventie, stonden bankklanten bij duizenden in de rij en trokken binnen enkele uren meer dan $ 2 miljoen van de bank af.

De opeenvolging van bankruns die plaatsvonden in het begin van de jaren dertig vertegenwoordigde een soort domino-effect, aangezien het nieuws van een bankfaillissement klanten van nabijgelegen banken beangstigde en hen ertoe aanzette hun geld op te nemen, waar een enkele bankfout in Nashville leidde tot een groot aantal loopt over het zuidoosten.

Als reactie op de bankruns van de jaren dertig heeft de Amerikaanse regering verschillende reguleringsmechanismen opgezet om te voorkomen dat dit opnieuw gebeurt, waaronder de oprichting van de Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC), die tegenwoordig depositohouders tot $ 250.000 per bankinstelling verzekert.

De financiële crisis van 2008-2009 werd opnieuw beantwoord met enkele opmerkelijke bankruns. Op 25 september 2008 werd Washington Mutual (WaMu), destijds de zesde grootste Amerikaanse financiële instelling, gesloten door het Amerikaanse Office of Thrift Supervision.  In de daaropvolgende dagen hadden spaarders meer dan $ 16,7 miljard aan deposito’s opgenomen, waardoor de bank geen kortetermijnreserves meer had.

De volgende dag werd Wachovia Bank om soortgelijke redenen ook gesloten, toen spaarders meer dan $ 15 miljard over een periode van twee weken ophaalden nadat Wachovia eerder dat kwartaal negatieve winstresultaten had gerapporteerd.  Veel van de opnames bij Wachovia waren geconcentreerd op commerciële rekeningen met saldi boven de limiet van $ 100.000, verzekerd door de  Federal Deposit Insurance Corporation  (FDIC), waardoor die saldi werden teruggebracht tot net onder de FDIC-limiet.

Merk echter op dat het faillissement van grote investeringsbanken zoals Lehman Brothers, AIG en Bear Stearns niet het gevolg was van een run op de bank door spaarders. Deze waren eerder het gevolg van een krediet- en liquiditeitscrisis waarbij derivaten en door activa gedekte effecten betrokken waren.

Bankruns voorkomen

Als reactie op de onrust van de jaren dertig hebben regeringen verschillende maatregelen genomen om het risico van toekomstige bankruns te verkleinen. Misschien wel het grootste was het instellen van reserveverplichtingen, die voorschrijven dat banken een bepaald percentage van de totale deposito’s in contanten houden.

Bovendien richtte het Amerikaanse Congres in 1933 de FDIC op. Dit bureau werd opgericht als reactie op de vele bankfaillissementen in de voorgaande jaren en verzekert bankdeposito’s. Haar missie is om de stabiliteit en het vertrouwen van het publiek in het Amerikaanse financiële systeem te behouden.

Maar in sommige gevallen moeten banken een meer proactieve houding aannemen als ze worden geconfronteerd met de dreiging van een bankrun. Hier is hoe ze het kunnen doen.

1. Vertraag het. Banken kunnen ervoor kiezen om voor een bepaalde tijd te sluiten als ze worden geconfronteerd met de dreiging van een bankrun. Dit voorkomt dat mensen in de rij gaan staan ​​en hun geld eruit halen. Franklin D. Roosevelt deed dit in 1933 nadat hij in functie was getreden. Hij kondigde een feestdag aan en riep op tot inspecties om de solvabiliteit van de banken te waarborgen, zodat ze konden blijven werken.

2. Lenen. Banken kunnen lenen bij andere instellingen als ze niet over voldoende kasreserves beschikken. Grote leningen kunnen ervoor zorgen dat ze niet failliet gaan.

3. Verzeker deposito’s. Als mensen weten dat hun deposito’s door de overheid zijn verzekerd, neemt hun angst over het algemeen af. Dit is het geval sinds de VS de FDIC heeft opgericht.



Centrale banken fungeren doorgaans als een laatste redmiddel voor het verstrekken van leningen aan individuele banken tijdens crises, zoals een bankrun.

Bankrun versus stille bankrun

Bankruns worden meestal afgebeeld als een lange rij bankklanten die angstig wachten op hun beurt om naar het loket van de kassa te gaan en te eisen dat hun rekeningen worden gesloten. Tegenwoordig, wanneer een bankrun plaatsvindt, wordt deze niet met lange rijen begroet. Een zogenaamde stille bankrun is wanneer spaarders geld elektronisch opnemen in grote hoeveelheden zonder fysiek de bank te betreden. Stille bankruns zijn vergelijkbaar met normale bankruns, behalve dat geld wordt opgenomen via ACH-overboekingen,  bankoverschrijvingen en andere methoden waarvoor geen fysieke geldopnames nodig zijn.

In sommige opzichten maken deze nieuwe technologieën het vooruitzicht van een bankrun vanuit het perspectief van een bank nog bedreigender. Veel traditionele barrières die het tempo van een bankrun zouden hebben helpen vertragen – zoals klanten die in lange rijen moeten wachten om geld op te nemen – zijn niet langer van toepassing. Evenzo hoeven klanten tegenwoordig niet te wachten om bestellingen te plaatsen binnen de werkuren van een bank. Ze kunnen online een bestelling plaatsen en die bestelling wordt verwerkt zodra de bank opent. 

Aan de andere kant kunnen deze moderne gemakken ook ten goede komen aan banken door het voorkomen van een bankrun minder zichtbaar te maken voor externe waarnemers. Het is waarschijnlijker dat een inlegger zijn geld zal opnemen als hij ziet dat andere inleggers in de rij gaan staan ​​buiten een bank om dat te doen. Bij elektronische opnameverzoeken zijn de symptomen van een bankrun mogelijk minder gemakkelijk te zien.

Veel Gestelde Vragen

Wat wordt bedoeld met een run op de oever?

Wanneer mensen letterlijk zo snel mogelijk naar hun bank rennen om hun geld op te nemen uit angst dat de bank instort, is de term ontstaan. Wanneer dit door veel spaarders tegelijkertijd wordt gedaan, kan de bank geen geld meer hebben om aan hun klanten te geven (vanwege fractioneel reservebankieren) en vervolgens instorten.

Wanneer werd de laatste bank uitgevoerd?

De laatst gerapporteerde bankrun vond plaats in mei 2019 toen valse geruchten zich verspreidden over sociale media en berichtenapps dat het Britse MetroBank probeerde de bezittingen en fondsen van klanten in kluisjes in beslag te nemen. Als gevolg hiervan begonnen MetroBank-klanten hun geld te eisen. Paniek begon zich te verspreiden toen er foto’s op Twitter werden geplaatst waarop klanten in de rij stonden om toegang te krijgen tot hun accounts.

Waarom is een bank slecht?

Bankruns creëren negatieve feedbackloops die banken ten val kunnen brengen en een meer systemische financiële crisis kunnen veroorzaken. Omdat een bank misschien maar 10% van het geld bij de hand heeft dat wordt vertegenwoordigd door totale stortingen, als bijvoorbeeld 20% van de klanten hun geld terug vraagt, heeft de bank gewoon niet genoeg bij de hand om terug te betalen aan hun inleggers. Als het tempo van de opnames echter zou worden gespreid en in de tijd zou worden gespreid, zou de bank waarschijnlijk in staat zijn om aan het benodigde geld te komen.

Is een bankrun vandaag mogelijk?

Hoewel er nu verschillende regelgevingsmechanismen zijn om bankruns te beperken, kunnen stille bankruns die worden gemedieerd door elektronische overschrijvingen, een run op de bank nog steeds mogelijk maken.