Contracttheorie
Wat is contracttheorie?
Contracttheorie is de studie van hoe mensen en organisaties juridische overeenkomsten construeren en ontwikkelen. Het analyseert hoe partijen met tegenstrijdige belangen formele en informele contracten opbouwen, zelfs huur. De contracttheorie is gebaseerd op de principes van financieel en economisch gedrag, aangezien verschillende partijen verschillende prikkels hebben om bepaalde acties wel of niet uit te voeren. Het is ook nuttig om termijncontracten en andere juridische contracten en hun bepalingen te begrijpen. Het omvat ook een begrip van intentieverklaringen en memoranda van overeenstemming.
Belangrijkste leerpunten
- Contracttheorie kijkt naar hoe individuen en bedrijven juridische overeenkomsten opbouwen en ontwikkelen.
- Contracttheorie kijkt naar hoe meerdere partijen die tot overeenstemming proberen te komen, werken met tegenstrijdige belangen en verschillende informatieniveaus.
- Er zijn drie modellen ontwikkeld om manieren te definiëren waarop de partijen passende maatregelen kunnen nemen onder bepaalde in het contract vermelde omstandigheden: moreel risico, ongunstige selectie en signalering.
Hoe contracttheorie werkt
In een ideale wereld zouden contracten een duidelijk en specifiek begrip moeten bieden van verantwoordelijkheden en vereisten, waardoor het risico van geschillen of misverstanden later wordt uitgesloten. Dat gebeurt echter niet altijd.
Contracttheorie omvat het impliciete vertrouwen tussen de verschillende partijen en onderzoekt de totstandkoming van contracten in aanwezigheid van asymmetrische informatie, die optreedt wanneer de ene partij bij een economische transactie over meer materiële kennis beschikt dan de andere partij.
Een van de meest prominente toepassingen van contracttheorie is het optimaal vormgeven van personeelsbeloningen. Contracttheorie onderzoekt het gedrag van een beslisser onder specifieke structuren. Onder deze structuren beoogt de contracttheorie een algoritme in te voeren dat de beslissingen van het individu optimaliseert.
Soorten contracttheorie
De praktijk verdeelt contracttheorie in drie modellen of soorten raamwerken. Deze modellen bepalen de manieren waarop de partijen passende maatregelen kunnen nemen onder bepaalde in het contract vermelde omstandigheden.
Moreel gevaar
Een moreel risicomodel beeldt een opdrachtgever uit die een prikkel heeft om risicovol gedrag te vertonen, omdat de daaraan verbonden kosten worden opgevangen door de andere contractspartij.
Om moreel risico te voorkomen, moet er informatie-asymmetrie zijn en moet er een contract zijn dat een partij de mogelijkheid biedt om hun gedrag te veranderen. Om morele gevaren tegen te gaan, maken sommige bedrijven prestatiecontracten voor werknemers, die afhankelijk zijn van waarneembare en bevestigbare acties om te dienen als stimulans voor partijen om te handelen in overeenstemming met het belang van de opdrachtgever.
Ongewenste selectie
Een ongunstig selectiemodel beeldt een opdrachtgever af die meer of betere informatie heeft dan de andere contractpartij en verstoort daarmee het marktproces.
Ongewenste selectie komt veel voor in de verzekeringssector. Sommige verzekeraars bieden dekking voor polishouders die tijdens het aanvraagproces waardevolle informatie achterhouden om bescherming te verkrijgen. Zonder asymmetrische informatie zouden deze polishouders waarschijnlijk niet verzekerd zijn of tegen ongunstige tarieven verzekerd zijn.
Signalering
Het signaleringsmodel is wanneer een partij kennis en kenmerken over zichzelf adequaat overdraagt aan de opdrachtgever. In de economie omvat signalering de overdracht van informatie van de ene partij naar de andere. Het doel van deze overdracht is om wederzijdse tevredenheid te bereiken voor een specifiek contract of overeenkomst.
Geschiedenis van de contracttheorie
Kenneth Arrow deed in de jaren zestig het eerste formele onderzoek naar dit onderwerp op het gebied van economie. Omdat contracttheorie zowel gedragsmatige prikkels van een principaal als een agent omvat, valt het onder een gebied dat bekend staat als recht en economie. Dit vakgebied wordt ook wel de economische analyse van het recht genoemd.
In 2016 wonnen economen Oliver Hart en Bengt Holmström de Nobelprijs voor de Herdenking van de Economische Wetenschappen voor hun bijdragen aan de contracttheorie. De twee werden geprezen voor het verkennen van “veel van zijn toepassingen” en het lanceren van “contracttheorie als een vruchtbaar gebied van fundamenteel onderzoek.”