24 juni 2021 11:41

Obligatie

Wat is een obligatielening?

Een obligatielening is een soort obligatie of ander schuldinstrument dat niet door onderpand is gedekt. Aangezien obligaties niet door onderpand worden gedekt, moeten ze voor ondersteuning vertrouwen op de kredietwaardigheid en reputatie van de uitgevende instelling. Zowel bedrijven als overheden geven regelmatig obligaties uit om kapitaal of fondsen aan te trekken.

Belangrijkste leerpunten

  • Een obligatielening is een type schuldinstrument dat niet wordt gedekt door enig onderpand en meestal een looptijd heeft van meer dan 10 jaar.
  • Obligaties worden alleen gedekt door de kredietwaardigheid en reputatie van de emittent.
  • Zowel bedrijven als overheden geven regelmatig obligaties uit om kapitaal of fondsen aan te trekken.
  • Sommige obligaties kunnen worden omgezet in aandelen, terwijl andere dat niet kunnen.

Debentures uitgelegd

Net als bij de meeste obligaties, kunnen obligaties periodieke rentebetalingen betalen, ook wel couponbetalingen genoemd. Net als andere soorten obligaties, worden obligaties gedocumenteerd in een contract. Een contract is een wettelijk en bindend contract tussen emittenten van obligaties en  obligatiehouders. Het contract specificeert kenmerken van een schuldaanbod, zoals de vervaldatum, het tijdstip van rente- of couponbetalingen, de methode van renteberekening en andere kenmerken. Bedrijven en overheden kunnen obligaties uitgeven.

Overheden geven doorgaans langlopende obligaties uit – obligaties met een looptijd van meer dan 10 jaar. Deze staatsobligaties worden beschouwd als beleggingen met een laag risico en worden ondersteund door de overheidsemittent.

Bedrijven gebruiken obligaties ook als langlopende leningen. De obligaties van bedrijven zijn echter ongedekt.1  In plaats daarvan worden ze alleen ondersteund door de financiële levensvatbaarheid en kredietwaardigheid van de onderliggende onderneming. Deze schuldinstrumenten betalen een rentevoet en zijn op een vaste datum aflosbaar of terugbetaalbaar. Een bedrijf voert deze geplande schuldrentebetalingen doorgaans uit voordat ze stockdividenden aan aandeelhouders uitkeren. Obligaties zijn voordelig voor bedrijven omdat ze lagere rentetarieven en langere aflossingsdata hebben in vergelijking met andere soorten leningen en schuldinstrumenten.

Converteerbaar versus niet-converteerbaar

Converteerbare obligaties zijn obligaties die na een bepaalde periode kunnen worden omgezet in aandelen van de uitgevende onderneming. Converteerbare obligaties zijn hybride financiële producten met de voordelen van zowel schulden als eigen vermogen. Bedrijven gebruiken obligaties als leningen met een vaste rente en betalen vaste rentebetalingen. De houders van de obligatielening hebben echter de mogelijkheid om de lening aan te houden tot de vervaldatum en de rentebetalingen te ontvangen of de lening om te zetten in aandelen.

Converteerbare obligaties zijn aantrekkelijk voor beleggers die willen converteren naar aandelen als ze denken dat de aandelen van het bedrijf op lange termijn zullen stijgen. De mogelijkheid om te converteren naar eigen vermogen heeft echter een prijs, aangezien converteerbare obligaties een lagere rente betalen in vergelijking met andere vastrentende beleggingen.

Niet-converteerbare obligaties zijn traditionele obligaties die niet kunnen worden omgezet in aandelen van de uitgevende onderneming. Om het gebrek aan convertibiliteit te compenseren, worden beleggers beloond met een hogere rente in vergelijking met converteerbare obligaties.

Kenmerken van een obligatielening

Bij het uitgeven van een obligatielening moet eerst een trustcontract worden opgesteld. De eerste trust is een overeenkomst tussen de uitgevende vennootschap en de trustee die de belangen van de investeerders beheert.

Rente

De couponrente wordt bepaald, dit is de rentevoet die het bedrijf aan de obligatiehouder of investeerder zal betalen. Deze couponrente kan vast of variabel zijn. Een variabele rente kan gekoppeld zijn aan een benchmark, zoals het rendement van de 10-jarige staatsobligatie, en zal veranderen naarmate de benchmark verandert.

Kredietbeoordeling

De kredietwaardigheid van het bedrijf en uiteindelijk de kredietwaardigheid van de obligatie is van invloed op het rentetarief dat beleggers zullen ontvangen. Kredietbeoordelaars meten de kredietwaardigheid van bedrijfs- en overheidskwesties.  Deze entiteiten bieden investeerders een overzicht van de risico’s die gepaard gaan met het investeren in schuldpapier.

Kredietbeoordelaars, zoals Standard and Poor’s, kennen doorgaans letterclassificaties toe die de onderliggende kredietwaardigheid aangeven. Het Standard & Poor’s-systeem gebruikt een schaal die varieert van AAA voor een uitstekende rating tot de laagste rating van C en D. Elk schuldinstrument dat een rating lager dan een BB krijgt, zou van speculatieve kwaliteit zijn.  Mogelijk hoort u deze zogenaamde junk bonds. Het komt erop neer dat de onderliggende emittent een grotere kans heeft om de schuld niet te betalen.

Vervaldatum

Voor niet-converteerbare obligaties, zoals hierboven vermeld, is de vervaldatum ook een belangrijk kenmerk. Deze datum bepaalt wanneer het bedrijf de obligatiehouders moet terugbetalen. Het bedrijf heeft opties op de vorm van de terugbetaling. Meestal is het als aflossing van het kapitaal, waarbij de emittent een vast bedrag betaalt op de vervaldag van de schuld. Als alternatief kan de betaling gebruik maken van een aflossingsreserve, waarbij het bedrijf elk jaar specifieke bedragen betaalt tot volledige terugbetaling op de vervaldatum.

Voordelen

  • Een obligatie betaalt een reguliere rente of couponrendement uit aan beleggers.

  • Converteerbare obligaties kunnen na een bepaalde periode worden omgezet in aandelen, waardoor ze aantrekkelijker worden voor beleggers.

  • In het geval van faillissement van een bedrijf, wordt de obligatie betaald vóór gewone aandeelhouders.

Nadelen

  • Obligaties met een vaste rente kunnen een renterisico lopen in omgevingen waar de marktrente stijgt.

  • Kredietwaardigheid is belangrijk bij het overwegen van de kans op wanbetaling door de financiële levensvatbaarheid van de onderliggende emittent.

  • Obligaties kunnen een inflatierisico hebben als de betaalde coupon het inflatiepercentage niet bijhoudt.

Obligatierisico’s voor beleggers

Obligatiehouders kunnen te maken krijgen met inflatierisico.  Hier bestaat het risico dat de betaalde rente het inflatiepercentage niet kan bijhouden. De inflatie meet op economie gebaseerde prijsstijgingen. Stel dat inflatie ervoor zorgt dat de prijzen met 3% stijgen, als de obligatiecoupon 2% uitbetaalt, kunnen de houders in reële termen een nettoverlies zien.

Obligaties brengen ook  renterisico’s met zich mee.  In dit risicoscenario houden beleggers schulden aan met een vaste rente in tijden van stijgende marktrente. Deze beleggers kunnen merken dat hun schuld minder terugkeert dan wat beschikbaar is uit andere beleggingen die de huidige, hogere marktrente betalen. Als dit gebeurt, verdient de obligatiehouder in vergelijking daarmee een lager rendement.

Verder kunnen obligaties een kredietrisico en een wanbetalingsrisico met zich meebrengen.  Zoals eerder vermeld, zijn obligaties slechts zo zeker als de financiële kracht van de onderliggende emittent. Als het bedrijf financieel worstelt vanwege interne of macro-economische factoren, lopen beleggers het risico dat ze de obligatielening in gebreke blijven. Als enige troost zou een obligatiehouder in geval van faillissement worden terugbetaald vóór gewone aandeelhouders.



De drie belangrijkste kenmerken van een obligatie zijn de rentevoet, de kredietwaardigheid en de vervaldatum.

Voorbeeld van een obligatielening

Een voorbeeld van een staatsobligatie is de Amerikaanse staatsobligatie (T-bond). T-bonds helpen bij het financieren van projecten en het financieren van dagelijkse overheidsoperaties. Het Amerikaanse ministerie van Financiën geeft deze obligaties uit tijdens veilingen die het hele jaar door worden gehouden. Sommige staatsobligaties worden op de secundaire markt verhandeld. Op de secundaire markt kunnen beleggers via een financiële instelling of makelaar eerder uitgegeven obligaties kopen en verkopen. T-obligaties zijn bijna risicoloos omdat ze worden gesteund door het volledige vertrouwen en krediet van de Amerikaanse overheid. Ze lopen echter ook het risico van inflatie en rentestijgingen.

Vaak gestelde vraag

Is een obligatie anders dan een obligatie?

Een obligatielening is een soort obligatie. Het is met name een ongedekte of niet-gedekte schuld uitgegeven door een onderneming of een andere entiteit, en verwijst doorgaans naar dergelijke obligaties met langere looptijden.

Zijn obligaties risicovolle beleggingen?

Omdat obligaties schuldbewijzen zijn, zijn ze doorgaans minder riskant dan beleggen in gewone aandelen of preferente aandelen van hetzelfde bedrijf. Obligatiehouders zouden ook als seniorer worden beschouwd en in geval van faillissement voorrang krijgen op die andere soorten investeringen. Omdat deze schulden echter niet door onderpand worden gedekt, zijn ze inherent riskanter dan gedekte schulden. Daarom kunnen deze relatief hogere rentetarieven met zich meebrengen dan anderszins vergelijkbare obligaties van dezelfde emittent die worden gedekt door onderpand.

Strikt genomen zijn een Amerikaanse staatsobligatie en een Amerikaanse schatkist beide obligaties. Ze zijn niet gedekt door onderpand, maar worden beschouwd als risicovrije effecten.

Hoe zijn obligaties gestructureerd?

Alle obligaties volgen een standaard structureringsproces en hebben gemeenschappelijke kenmerken. Eerst wordt een trustcontract opgesteld, een overeenkomst tussen de uitgevende entiteit en de entiteit die de belangen van de obligatiehouders beheert. Vervolgens wordt de couponrente bepaald, de rentevoet die het bedrijf aan de obligatiehouder of investeerder zal betalen. Dit tarief kan vast of variabel zijn en is afhankelijk van de kredietwaardigheid van het bedrijf of de kredietwaardigheid van de obligatie. Obligaties kunnen ook converteerbaar of niet-converteerbaar zijn in gewone aandelen.