Financisering

Belangrijkste leerpunten

• Financialisering is de toename in omvang en belang van de financiële sector van een land in verhouding tot de algehele economie.
• De financiële sector, en zijn nadruk op kortetermijnwinsten, heeft een belangrijke rol gespeeld in de teruggang van de productie in de VS.
• Een bloeiende financiële dienstverlening heeft echter geleid tot groei in andere sectoren.

In de Verenigde Statengroeidede omvang van de financiële sector als percentage van het bruto binnenlands product (bbp) van 2,8% in 1950 tot 21% in 2019.

Financialisering heeft er ook voor gezorgd dat de inkomens in de financiële sector sterker zijn gestegen dan in andere sectoren van de economie. Personen die in de Amerikaanse financiële sector werken, hebben sinds 1980 een onevenredig grote stijging van hun inkomen meegemaakt ten opzichte van werknemers in andere sectoren.

Sinds de jaren tachtig jaagt de financiële sector op korte termijn financiële opbrengsten boven langetermijndoelen, waarvoor investeringen in technologie en productontwikkeling nodig zijn. Een van de grootste redenen hiervoor was simpelweg een kwestie dat  Wall Street zijn kapitalistische instincten volgde, die hen vertelden dat er meer winst te behalen was door geld te verdienen met geld dan in technische producten.

Financiële instrumenten leverden snel rendement op met weinig gedoe, dus investeerden ze in software die deze aanpak mogelijk maakte, in plaats van te investeren in dure bakstenen en mortel die nodig was om fabrieken te bouwen. Ze waren ook voorstander van producten die bij Wal-Mart konden worden verkocht en in het buitenland konden worden vervaardigd. Als gevolg hiervan heeft de financiële sector een belangrijke rol gespeeld in de achteruitgang van de productie in de VS.

Hoe financialisering helpt bij het opbouwen van economieën

Financiële diensten zijn ook een belangrijke bron van export voor de Verenigde Staten. Terwijl de Verenigde Staten ’s werelds grootste en meest liquide financiële markten hebben, heeft financialisering ook plaatsgevonden in veel andere landen over de hele wereld, zelfs in opkomende markten zoals Mexico en Turkije.

In de Verenigde Staten en daarbuiten kan de groei van het bankwezen, vermogensbeheer, verzekeringen en durfkapitaal – de componenten waaruit de financiële sector bestaat – ook bijdragen aan groei in andere sectoren van de economie. Grote en liquide financiële markten met een divers aanbod aan financiële producten maken het gemakkelijker om investeringen en groei te financieren en aankopen en investeringen te beschermen door middel van verzekeringen.

Financiële markten vergemakkelijken ook vreemde valuta transacties is gestegen van $ 570.000.000.000 in 1989 tot $ 6,6 biljoen dollar in 2019, volgens de Bank voor Internationale Betalingen (BIB).2

Financialisering heeft ook geleid tot een aanzienlijke banengroei in de financiële sector, en deze banengroei zal naar verwachting aanhouden.

Kritiek op financialisering

Critici van financialisering richten zich op de nadruk die het legt op kortetermijnwinsten. Volgens hen kan een dergelijke focus de langetermijndoelstellingen van een bedrijf verstoren en een negatieve invloed hebben op de productkwaliteit.

MIT-professor Suzanne Berger schreef bijvoorbeeld over de zaak van Timken, een in Ohio gevestigde fabrikant van krachtoverbrenging, tandwielen en speciaal staal die zijn verticaal geïntegreerde activiteiten moest opbreken vanwege de intentie van aandeelhouders om de winst te maximaliseren. Het management, dat tegen het uiteenvallen was, voerde aan dat dit de algehele productkwaliteit zou beïnvloeden. Door de eigenschappen van elk onderdeel dat bij de eindmontage wordt gebruikt, te beheersen, heeft de fabrikant de consument een superieur product kunnen bieden.

Anderen beweren dat financialisering heeft geleid tot “onproductief” kapitalisme. Volgens econoom Michael Roberts wordt “financialisering nu voornamelijk gebruikt als een term om een ​​volledig nieuwe fase in het kapitalisme te categoriseren, waarin winsten voornamelijk niet voortkomen uit exploitatie in de productie, maar uit financiële onteigening (die lijkt op woeker) in omloop.”

Ander onderzoek richt zich op de manieren waarop grote bedrijven economieën zijn gaan domineren als gevolg van financialisering. Volgens de auteurs van het onderzoek is hun dominantie voornamelijk een gevolg van hun vermogen om in te spelen op en te spelen op financiële markten. Het speelveld is geen gelijk speelveld voor kleine bedrijven, omdat ze niet in staat zijn om de enorme geldopbrengsten te genereren die grote investeerders eisen.