Vrijhandelszone
Wat is een vrijhandelszone?
Een vrijhandelszone is een regio waarin een groep landen een vrijhandelsovereenkomst heeft ondertekend en weinig of geen handelsbelemmeringen in de vorm van onderlinge tarieven of quota heeft. Vrijhandelszones vergemakkelijken de internationale handel en de daarmee gepaard gaande winst uit handel, samen met de internationale arbeidsverdeling en specialisatie. Vrijhandelszones zijn echter bekritiseerd vanwege zowel de kosten die samenhangen met toenemende economische integratie als voor het kunstmatig beperken van de vrije handel.
Belangrijkste leerpunten
- Een vrijhandelszone is een groep landen die onderling zijn overeengekomen om handelsbelemmeringen tussen hen te beperken of weg te nemen.
- Vrijhandelszones bevorderen de vrije handel en de internationale arbeidsverdeling, hoewel de bepalingen van de overeenkomst en de daaruit voortvloeiende reikwijdte van vrijhandel onderhevig zijn aan politiek en internationale betrekkingen.
- Vrijhandelsgebieden hebben voordelen en kosten, en bijbehorende aanjagers en tegenstanders.
Inzicht in vrijhandelszones
Een vrijhandelszone is een groep landen die weinig of geen handelsbelemmeringen hebben in de vorm van onderlinge tarieven of quota. Vrijhandelszones hebben de neiging om het volume van de internationale handel tussen de lidstaten te vergroten en hen in staat te stellen hun specialisatie in hun respectieve comparatieve voordelen te vergroten.
Om een vrijhandelszone te ontwikkelen, moeten de deelnemende landen regels ontwikkelen voor de werking van de nieuwe vrijhandelszone. Welke douaneprocedures zal elk land moeten volgen? Welke eventuele tarieven zijn toegestaan en wat zullen de kosten zijn? Hoe zullen de deelnemende landen handelsgeschillen oplossen? Hoe worden goederen vervoerd voor handel? Hoe worden intellectuele eigendomsrechten beschermd en beheerd? Hoe deze vragen worden beantwoord in een specifieke vrijhandelsovereenkomst, is meestal gebaseerd op politieke invloeden binnen en machtsverhoudingen tussen landen. Dit bepaalt de omvang en mate van hoe “vrij” handel feitelijk zal zijn. Het doel is om een handelsbeleid te creëren waarover alle landen in de vrijhandelszone het haalbaar eens kunnen worden.
Vrijhandel brengt kosten en baten met zich mee. Vrijhandelszones kunnen ten goede komen aan consumenten, die betere toegang kunnen krijgen tot goedkopere en / of kwalitatief betere buitenlandse goederen en die de prijzen kunnen zien dalen naarmate regeringen de tarieven verlagen of afschaffen. Producenten kunnen worstelen met toegenomen concurrentie, maar ze kunnen ook een sterk uitgebreide markt van potentiële klanten of leveranciers verwerven. Werknemers in sommige landen en bedrijfstakken zullen banen verliezen en met daarmee samenhangende ontberingen worden geconfronteerd, aangezien de productie zich verplaatst naar gebieden waar comparatieve voordelen of thuismarkteffecten die bedrijfstakken in het algemeen efficiënter maken. Sommige investeringen in vast fysiek kapitaal en menselijk kapitaal zullen uiteindelijk aan waarde verliezen of als volledig verzonken kosten. Vrijhandelszones kunnen ook de economische ontwikkeling in landen als geheel stimuleren, wat ten goede komt aan een deel van de bevolking, die een hogere levensstandaard zal zien. Voorstanders van vrijhandelszones benadrukken de voordelen, terwijl degenen die zich ertegen verzetten zich concentreren op de kosten.
Vrijhandelszones genieten de voorkeur van sommige voorstanders van vrije markteconomie. Anderen voeren daarentegen aan dat echte vrijhandel geen ingewikkelde verdragen tussen regeringen of politieke entiteiten vereist en dat de voordelen van handel eenvoudig kunnen worden geplukt door handelsbeperkingen eenvoudigweg op te heffen, zelfs eenzijdig. Ze beweren soms dat de resultaten van vrijhandelsovereenkomsten evenzeer de invloed vertegenwoordigen van speciale rentedruk en het zoeken naar huur als de resultaten van vrijhandel. Sommige pleitbezorgers van de vrije markt wijzen erop dat vrijhandelszones patronen van internationale specialisatie en arbeidsverdeling in feite kunnen verstoren door de handel in de richting van handelsblokken te beïnvloeden of zelfs expliciet te beperken, in plaats van toe te staan dat natuurlijke marktkrachten de patronen van productie en handel tussen landen bepalen.
Vrijhandelszones en de Verenigde Staten
De Verenigde Staten nemen deel aan 14 vrijhandelszones met 20 landen vanaf 2020. Een van de bekendste en grootste vrijhandelszones is ontstaan door de ondertekening van de Noord-Amerikaanse vrijhandelsovereenkomst (NAFTA) op 1 januari 1994. Deze overeenkomst tussen Canada, de Verenigde Staten en Mexico moedigt de handel tussen deze Noord-Amerikaanse landen aan.
Deze overeenkomst tussen Canada, de Verenigde Staten en Mexico moedigt de handel tussen deze Noord-Amerikaanse landen aan. In 2018 ondertekenden de VS, Canada en Mexico de overeenkomst tussen de Verenigde Staten en Mexico-Canada (USMCA) ter vervanging van NAFTA. De USMCA trad in werking op 1 juli 2020 en vervangt NAFTA. Naast USMCA is er de Dominicaanse Republiek-Centraal-Amerikaanse vrijhandelszone (DR-CAFTA), die de Dominicaanse Republiek, Costa Rica, El Salvador, Nicaragua, Honduras en Guatemala omvat.
De Verenigde Staten hebben ook vrijhandelsovereenkomsten met Australië, Bahrein, Chili, Colombia, Panama, Peru, Singapore, Israël, Jordanië, Korea, Oman en Marokko. De Verenigde Staten hebben zich onlangs teruggetrokken uit het Trans-Pacific Partnership (TPP), hoewel de overeenkomst zal doorgaan zonder de Verenigde Staten als deelnemer. De Verenigde Staten hebben ook gewerkt aan een Europese handelsovereenkomst, het Transatlantic Trade and Investment Partnership (T-TIP) genaamd, met als doel een ‘hoogstaand, breed regionaal pact’ tot stand te brengen, aldus het Office of US Handelsvertegenwoordiger.