London InterBank Offered Rate (LIBOR)
Wat is de London InterBank Offered Rate (LIBOR)?
De London Interbank Offered Rate (LIBOR) is een referentierentetarief waartegen grote mondiale banken elkaar op de internationale interbancaire markt voor kortlopende leningen lenen.
LIBOR, wat staat voor London Interbank Offered Rate, dient als een wereldwijd geaccepteerde belangrijkste benchmarkrente die de financieringskosten tussen banken aangeeft. Het tarief wordt berekend en zal elke dag worden gepubliceerd door de Intercontinental Exchange (ICE), maar vanwege recente schandalen en vragen over de geldigheid ervan als referentietarief, wordt het afgebouwd. Volgens de Federal Reserve en toezichthouders in het VK wordt LIBOR tegen 30 juni 2023 afgebouwd en vervangen door deSecured Overnight Financing Rate (SOFR). Als onderdeel van deze uitfasering worden de LIBOR-tarieven voor een week en voor twee maanden in USD LIBOR na 31 december 2021 niet langer gepubliceerd.
Belangrijkste leerpunten
- LIBOR is het referentierentetarief waartegen grote internationale banken elkaar leningen verstrekken.
- LIBOR wordt beheerd door de Intercontinental Exchange, die grote internationale banken vraagt hoeveel ze andere banken in rekening zouden brengen voor kortlopende leningen.
- Het tarief wordt berekend met behulp van de Watervalmethode, een gestandaardiseerde, op transacties gebaseerde, gegevensgestuurde, gelaagde methode.
- LIBOR is onderhevig geweest aan manipulatie, schandalen en methodologische kritiek, waardoor het vandaag minder geloofwaardig is als referentietarief.
- LIBOR wordt op 30 juni 2023 vervangen door het Secured Overnight Financing Rate (SOFR), waarbij het gebruik ervan na 2021 geleidelijk wordt stopgezet.
Inzicht in LIBOR
LIBOR is het gemiddelde rentetarief waartegen grote internationale banken van elkaar lenen. Het is gebaseerd op vijf valuta’s, waaronder de Amerikaanse dollar, de euro, het Britse pond, de Japanse yen en de Zwitserse frank, en heeft zeven verschillende looptijden – ’s nachts / eerstvolgende, één week en één, twee, drie, zes, en 12 maanden.
De combinatie van vijf valuta’s en zeven looptijden leidt tot een totaal van 35 verschillende LIBOR-tarieven die elke werkdag worden berekend en gerapporteerd. De meest genoemde koers is de driemaands US-dollarkoers, gewoonlijk aangeduid als de huidige LIBOR-koers.
Elke dag vraagt ICE grote internationale banken hoeveel ze andere banken in rekening zouden brengen voor kortlopende leningen. De vereniging haalt de hoogste en laagste cijfers eruit en berekent vervolgens het gemiddelde uit de resterende cijfers. Dit staat bekend als het bijgesneden gemiddelde. Dit tarief wordt elke ochtend geboekt als het dagtarief, dus het is geen statisch cijfer. Zodra de koersen voor elke looptijd en valuta zijn berekend en definitief zijn, worden ze eenmaal per dag rond 11:55 uur Londense tijd aangekondigd en gepubliceerd door de ICE Benchmark Administration (IBA).
LIBOR is ook de basis voor consumentenleningen in landen over de hele wereld, dus het heeft net zo veel impact op consumenten als op financiële instellingen. De rentetarieven op verschillende kredietproducten zoals creditcards, autoleningen en hypotheken met variabele rente fluctueren op basis van de interbancaire rente. Deze renteverandering helpt bij het bepalen van het gemak van lenen tussen banken en consumenten.
Maar er is een keerzijde aan het gebruik van het LIBOR-tarief. Hoewel lagere financieringskosten aantrekkelijk kunnen zijn voor consumenten, heeft dit ook gevolgen voor het rendement van bepaalde effecten. Sommige beleggingsfondsen zijn mogelijk gekoppeld aan LIBOR, waardoor hun opbrengsten kunnen dalen als LIBOR fluctueert.
Hoe wordt LIBOR berekend?
De IBA heeft voor elk valuta- en tenorpaar een speciaal panel van wereldwijde banken samengesteld. Zo vormen 16 grote banken, waaronder Bank of America, Barclays, Citibank, Deutsche Bank, JPMorgan Chase en UBS, het panel voor LIBOR in Amerikaanse dollars. Alleen banken die een belangrijke rol spelen op de Londense markt komen in aanmerking voor lidmaatschap van het ICE LIBOR-panel, en het selectieproces vindt jaarlijks plaats.
Vanaf april 2018 heeft de IBA een nieuw voorstel ingediend om de berekeningsmethodologie van LIBOR te versterken. Het stelde voor om een gestandaardiseerde, op transacties gebaseerde, gegevensgestuurde, gelaagde methode te gebruiken, de Watervalmethode, voor het bepalen van LIBOR.
- Het eerste op transacties gebaseerde niveau betreft het nemen van een naar volume gewogen gemiddelde prijs (VWAP) van alle in aanmerking komende transacties die een panelbank mogelijk een hoger gewicht heeft toegekend aan transacties die dichter bij 11.00 uur ’s ochtends (Londense tijd) zijn geboekt.
- Het tweede transactie-afgeleide niveau betrof het nemen van inzendingen op basis van transactie-afgeleide gegevens van een panelbank als deze niet over een voldoende aantal in aanmerking komende transacties beschikt om een Level 1-inzending te doen.
- Het derde niveau – expert judgement – komt in beeld wanneer een panelbank er niet in slaagt om een Level 1- of Level 2-inzending in te dienen. Het geeft het tarief aan waartegen het zichzelf om 11.00 uur Londense tijd zou kunnen financieren met verwijzing naar de ongedekte markt voor wholesalefinanciering.
De Watervalmethode behoudt de berekening van het getrimde gemiddelde.
De IBA berekent het LIBOR-tarief met behulp van een getrimde gemiddelde benadering die wordt toegepast op alle ontvangen antwoorden. Bijgesneden gemiddelde is een methode voor het middelen, die een klein gespecificeerd percentage van de grootste en kleinste waarden elimineert voordat het gemiddelde wordt berekend. Voor LIBOR worden cijfers in het hoogste en laagste kwartiel weggegooid en wordt een gemiddelde berekend op de resterende cijfers.
Maakt gebruik van LIBOR
LIBOR wordt wereldwijd gebruikt in een breed scala aan financiële producten. Ze omvatten het volgende:
- Standaard interbancaire producten zoals de forward rate agreements (FRA), renteswaps, rentefutures, opties en swaptions, waarbij opties kopers het recht maar niet de verplichting geven om een effect of renteproduct te kopen
- Commerciële producten zoals deposito’s en bankbiljetten met variabele rente, hypotheken met variabele rente en syndicaatsleningen, dit zijn leningen die worden aangeboden door een groep geldschieters
- Hybride producten zoals collateralized debt obligaties (CDO), collateralized hypotheekverplichtingen (CMO) en een breed scala aan periodetoerekening, opvraagbare bankbiljetten en eeuwigdurende bankbiljetten
- Producten met betrekking tot consumentenkredieten zoals individuele hypotheken en studieleningen
LIBOR wordt ook gebruikt als een standaardmaatstaf voor de marktverwachtingen voor rentetarieven die door centrale banken zijn vastgesteld. Het vertegenwoordigt de liquiditeitspremies voor verschillende instrumenten die op de geldmarkten worden verhandeld, evenals een indicator van de gezondheid van het algemene banksysteem. Er worden veel afgeleide producten gemaakt, gelanceerd en verhandeld met verwijzing naar LIBOR. LIBOR wordt ook gebruikt als referentietarief voor andere standaardprocessen, zoals verrekening, prijsbepaling en productwaardering.
Een korte geschiedenis van LIBOR
De behoefte aan een uniforme meting van de rentetarieven voor alle financiële instellingen werd noodzakelijk toen de markt voor op rentetarieven gebaseerde producten in de jaren tachtig begon te evolueren. De British Bankers ‘Association (BBA) – die de bank- en financiële dienstensector vertegenwoordigde – stelde in 1984 BBA-renteverrekeningspercentages in. Verdere stroomlijning leidde tot de evolutie van BBA LIBOR in 1986, dat het standaard standaardrentetarief werd voor transacties in de op rente en valuta gebaseerde financiële transacties tussen financiële instellingen op lokaal en internationaal niveau.
Sindsdien heeft LIBOR veel veranderingen ondergaan. De belangrijkste is toen BBA LIBOR in februari 2014 veranderde in ICE LIBOR nadat de Intercontinental Exchange de administratie overnam.
Valuta’s die zijn gebruikt bij het berekenen van LIBOR zijn ook veranderd. Hoewel er nieuwe valutakoersen zijn toegevoegd, zijn er veel verwijderd of geïntegreerd na de introductie van de eurokoersen. Door de financiële crisis van 2008 is het aantal looptijden waarvoor LIBOR is berekend aanzienlijk gedaald.
LIBOR-equivalenten
Hoewel LIBOR wereldwijd wordt geaccepteerd, zijn er andere vergelijkbare regionale rentetarieven die in de volksmond over de hele wereld worden gevolgd.
Europa heeft bijvoorbeeld de European Interbank Offered Rate (EURIBOR), Japan heeft de Tokyo Interbank Offered Rate (TIBOR), China heeft de Shanghai Interbank Offered Rate (SHIBOR) en India heeft de Mumbai Interbank Offered Rate (MIBOR).
LIBOR Scandal of Rate Rigging
Hoewel LIBOR al lang een gevestigde wereldwijde benchmarkstandaard voor rentetarieven is, heeft het behoorlijk wat controverses gekend, waaronder een groot schandaal van rentevervalsing. Grote banken zouden hebben samengespannen om de LIBOR-tarieven te manipuleren. Ze hielden rekening met de verzoeken van handelaren en dienden kunstmatig lage LIBOR-tarieven in om ze op het gewenste niveau te houden. De bedoeling achter de vermeende wanpraktijken was om de winsten van handelaren die posities in op LIBOR gebaseerde financiële effecten hadden, op te krikken.
Na rapportage door de Wall Street Journal in 2008, werden grote internationale banken, die in de panels zaten en bijdroegen aan het LIBOR-vaststellingsproces, onder toezicht van de regelgevende instanties. Het betrof onderzoeken door het Amerikaanse ministerie van Justitie. Soortgelijke onderzoeken werden gestart in andere delen van de wereld, ook in het VK en Europa. Grotebanken en financiële instellingen, waaronder Barclays, ICAP, Rabobank, Royal Bank of Scotland, UBS en Deutsche Bank, kregen te maken met hoge boetes. Er werden ook strafmaatregelen genomen tegen hun werknemers die bij de wanpraktijken betrokken bleken te zijn. Het schandaal was ook een van de belangrijkste redenen waarom LIBOR overging van BBA-administratie naar ICE.
Speciale overwegingen: geleidelijke afschaffing van LIBOR
Hoewel LIBOR sinds de jaren tachtig wordt gebruikt, zijn de afgelopen jaren hervormingen van de regelgeving begonnen om de referentierente te hervormen en uiteindelijk LIBOR als de interbancaire debetrentevoet te vervangen. Verwacht wordt dat Britse toezichthouders na 2021 niet langer van banken zullen eisen dat ze LIBOR-tarieven publiceren.
Het nieuwe systeem is ontworpen om het vermoeden rond rentetarieven dat overheersend was onder LIBOR te vervangen en in plaats daarvan de werkelijke transactietarieven te gebruiken. Het gedekte daggeldfinancieringstarief (SOFR) zal LIBOR in 2023 vervangen. De SOFR is ook een referentierente die wordt gebruikt voor in dollar luidende leningen en derivatencontracten. SOFR is anders dan LIBOR doordat het is gebaseerd op werkelijk waargenomen transacties op de Amerikaanse Treasury-markt, terwijl LIBOR schattingen van de rentetarieven heeft gebruikt.
SOFR zal echter waarschijnlijk worden gebruikt in de VS en het VK, maar andere landen onderzoeken het gebruik van hun eigen versie van een referentietarief voor wanneer LIBOR wordt uitgefaseerd.
Voorbeelden van op LIBOR gebaseerde producten en transacties
Het meest eenvoudige voorbeeld van een op LIBOR gebaseerde transactie is een obligatie met variabele rente, die een jaarlijkse rente betaalt op basis van LIBOR, bijvoorbeeld tegen LIBOR + 0,5%. Naarmate de waarde van LIBOR verandert, verandert de rentebetaling.
LIBOR is ook van toepassing op renteswaps – contractuele overeenkomsten tussen twee partijen om rentebetalingen op een bepaald tijdstip uit te wisselen. Stel dat Paul een investering van $ 1 miljoen bezit die hem elk kwartaal een variabel op LIBOR gebaseerd rentepercentage betaalt dat gelijk is aan LIBOR + 1%. Omdat zijn inkomsten onderhevig zijn aan LIBOR-waarden en variabel van aard zijn, wil hij overstappen op rentebetalingen met een vaste rente. Dan is er Peter, die een vergelijkbare investering van $ 1 miljoen heeft, waarvoor hij een vaste rente van 1,5% per kwartaal betaalt. Hij wenst een variabel inkomen te ontvangen, aangezien het hem af en toe hogere betalingen kan opleveren.
Zowel Paul als Peter kunnen een ruilovereenkomst aangaan, waarbij ze hun respectievelijke rentebaten uitwisselen. Paul ontvangt de vaste rente van 1,5% over zijn investering van $ 1 miljoen van Peter, wat gelijk is aan $ 15.000, terwijl Peter LIBOR + 1% variabele rente van Paul ontvangt.
Als LIBOR 1% is, ontvangt Peter 2% of $ 20.000 van Paul. Aangezien dit cijfer hoger is dan wat hij aan Paul verschuldigd is, krijgt Peter in nettotermen $ 5.000 ($ 20.000 – $ 15.000) van Paul. Als LIBOR tegen het volgende kwartaal daalt tot 0,25%, komt Peter in aanmerking voor 1,25% of $ 12.500 van Paul. In nettotermen krijgt Paul $ 2.500 ($ 15.000 – $ 12.500) van Peter.
Dergelijke swaps voldoen in wezen aan de vereisten van zowel de transactiepartijen die het type rentebaten (vast en variabel) wilden wijzigen.