Liquiditeitscrisis

Wat is een liquiditeitscrisis?

Een liquiditeitscrisis is een financiële situatie die wordt gekenmerkt door een gebrek aan contanten of gemakkelijk in te wisselen activa bij veel bedrijven of financiële instellingen tegelijk.

In een liquiditeitscrisis leiden liquiditeitsproblemen bij individuele instellingen tot een acute toename van de vraag en een afname van het liquiditeitsaanbod, en het resulterende gebrek aan beschikbare liquiditeit kan leiden tot wijdverbreide faillissementen en zelfs faillissementen. 

Inzicht in een liquiditeitscrisis

Looptijdmismatching tussen activa en passiva, evenals een daaruit voortvloeiend gebrek aan correct getimede cashflow, zijn doorgaans de oorzaak van een liquiditeitscrisis. Liquiditeitsproblemen kunnen optreden bij een enkele instelling, maar een echte liquiditeitscrisis verwijst meestal naar een gelijktijdig gebrek aan liquiditeit bij veel instellingen of een heel financieel systeem.

Liquiditeitsprobleem voor één bedrijf

Wanneer een anderszins solvabel bedrijf niet over de liquide middelen beschikt – in contanten of andere goed verhandelbare activa – die nodig zijn om aan zijn kortetermijnverplichtingen te voldoen, wordt het geconfronteerd met een liquiditeitsprobleem. Verplichtingen kunnen zijn: het terugbetalen van leningen, het betalen van de lopende operationele rekeningen en het betalen van zijn werknemers.

Deze bedrijven hebben misschien genoeg waarde in de totale activa om al deze op de lange termijn te dekken, maar als ze niet genoeg contanten hebben om ze op de vervaldag te betalen, zal ze in gebreke blijven en uiteindelijk failliet gaan omdat schuldeisers terugbetaling eisen. De kern van het probleem is meestal een discrepantie tussen de looptijden van de investeringen die het bedrijf heeft gedaan en de verplichtingen die het bedrijf is aangegaan om zijn investeringen te financieren.

Dit levert een cashflowprobleem op, waarbij de verwachte inkomsten van de verschillende projecten van het bedrijf niet snel genoeg of niet in voldoende mate binnenkomen om betalingen te doen voor de overeenkomstige financiering.

Voor bedrijven kan dit type cashflowprobleem volledig worden vermeden door het bedrijf investeringsprojecten te kiezen waarvan de verwachte inkomsten voldoende overeenkomen met de terugbetalingsplannen voor gerelateerde financiering om gemiste betalingen te voorkomen.

Als alternatief kan het bedrijf proberen om looptijden doorlopend aan te passen door extra kortlopende schulden aan te nemen van kredietverstrekkers of door een voldoende zelf gefinancierde reserve aan liquide activa aan te houden (in feite afhankelijk van houders van eigenvermogensinstrumenten) om betalingen te doen zodra ze komen. ten gevolge. Veel bedrijven doen dit door te vertrouwen op kortlopende leningen om aan zakelijke behoeften te voldoen. Deze financiering is vaak voor minder dan een jaar gestructureerd en kan een bedrijf helpen om aan de loonlijst en andere eisen te voldoen.

Als de investeringen en schulden van een bedrijf niet bij elkaar passen in de looptijd, er geen aanvullende kortetermijnfinanciering beschikbaar is en de zelf gefinancierde reserves niet voldoende zijn, dan zal het bedrijf ofwel andere activa moeten verkopen om contanten te genereren, ook wel liquiderende activa genoemd. standaard. Wanneer het bedrijf te kampen heeft met een tekort aan liquiditeit en het liquiditeitsprobleem niet kan worden opgelost door voldoende activa te liquideren om aan zijn verplichtingen te voldoen, moet het bedrijf failliet gaan.

Banken en financiële instellingen zijn bijzonder kwetsbaar voor dit soort liquiditeitsproblemen, omdat een groot deel van hun inkomsten wordt gegenereerd door langlopende leningen voor woninghypotheken of kapitaalinvesteringen te verstrekken en kortlopend te lenen op rekeningen van deposanten. Looptijdmismatching is een normaal en inherent onderdeel van het bedrijfsmodel van de meeste financiële instellingen, en daarom bevinden ze zich gewoonlijk in een voortdurende positie waarin ze middelen moeten veiligstellen om aan onmiddellijke verplichtingen te voldoen, hetzij door middel van aanvullende kortlopende schulden, zelf gefinancierde reserves, of liquidatie van activa op lange termijn.

Liquiditeitscrisis

Individuele financiële instellingen zijn niet de enigen die een liquiditeitsprobleem kunnen hebben. Wanneer veel financiële instellingen tegelijkertijd een tekort aan liquiditeit ervaren en hun zelf gefinancierde reserves opnemen, aanvullende kortlopende schulden op kredietmarkten zoeken of activa proberen te verkopen om contanten te genereren, kan er een liquiditeitscrisis ontstaan. De rentetarieven stijgen, de minimaal vereiste reservelimieten worden een bindende beperking en activa dalen in waarde of worden onverkoopbaar omdat iedereen tegelijk probeert te verkopen.

De acute behoefte aan liquiditeit tussen instellingen wordt een elkaar wederzijds versterkende positieve feedbacklus die zich kan verspreiden naar instellingen en bedrijven die aanvankelijk niet alleen met liquiditeitsproblemen te maken hadden. 

Hele landen – en hun economieën – kunnen in deze situatie verzwolgen worden. Voor de economie als geheel betekent een liquiditeitscrisis dat de twee belangrijkste bronnen van liquiditeit in de economie – bankleningen en de commercial paper-markt – plotseling schaars worden. Banken verminderen het aantal leningen dat ze verstrekken of stoppen helemaal met het verstrekken van leningen.

Omdat zoveel niet-financiële bedrijven op deze leningen vertrouwen om aan hun kortetermijnverplichtingen te voldoen, heeft dit gebrek aan krediet een golfeffect in de hele economie. In een trickle-down-effect heeft het gebrek aan fondsen gevolgen voor een overvloed aan bedrijven, wat op zijn beurt gevolgen heeft voor personen die bij die bedrijven werken.

Een liquiditeitscrisis kan zich voordoen als reactie op een specifieke economische schok of als kenmerk van een normale conjunctuurcyclus. Tijdens de financiële crisis van de Grote Recessie bijvoorbeeld, hadden veel banken en niet-bancaire instellingen een aanzienlijk deel van hun contanten afkomstig van kortlopende middelen die werden aangewend voor de financiering van langlopende hypotheken. Toen de korte rente steeg en de vastgoedprijzen instortten, leidden dergelijke regelingen tot een liquiditeitscrisis.

Een negatieve schok voor de economische verwachtingen kan de depositohouders bij een bank of banken ertoe aanzetten om plotselinge, grote opnames te doen, zo niet hun hele rekeningen. Dit kan komen door zorgen over de stabiliteit van de specifieke instelling of door bredere economische invloeden. Het kan zijn dat de rekeninghouder de noodzaak ziet om onmiddellijk contant geld bij de hand te hebben, misschien als wordt gevreesd voor wijdverbreide economische achteruitgang. Dergelijke activiteiten kunnen ervoor zorgen dat banken een tekort aan contanten hebben en niet in staat zijn om alle geregistreerde rekeningen te dekken.