Piekolie
Wat is piekolie?
Piekolie verwijst naar het hypothetische punt waarop de wereldwijde productie van ruwe olie zijn maximale snelheid zal bereiken, waarna de productie zal beginnen af te nemen. Dit concept is afgeleid van de ‘piektheorie’ van geofysicus Marion King Hubbert, die stelt dat de olieproductie een klokvormige curve volgt.
In de traditionele visie van piekolie versnelt de productiedaling naarmate de uitdaging om nieuwe reserves te winnen groter wordt. Dit zou de bestaande reserves die overuren opnemen, onder druk zetten. Als nieuwe reserves niet sneller in bedrijf worden gesteld dan de bestaande reserves, is de piekolie bereikt. Piekolie is verschillende keren gedeclareerd, maar elke vertraging is voorbarig gebleken vanwege nieuwe extractietechnologieën zoals hydraulisch breken en beter onderzoek waarbij voorheen onontdekte reserves aan het licht kwamen.
Piek olievraag en -aanbod
Omdat olie een hulpbron is die niet wordt aangevuld, is er een limiet aan hoeveel de wereld kan winnen en verfijnen. Het scenario van totale uitputting is echter slechts één versie van piekolie. In theorie kan piekolie worden veroorzaakt door de productiekrapte – de terugtrekking als het toevoegen van nieuwe reserves wordt een grotere uitdaging – maar het kan ook worden veroorzaakt door een productiedaling wanneer oliealternatieven kosteneffectiever worden, waardoor olie uit de markt wordt geprijsd, en exploratie en productie onrendabel maken.
Belangrijkste leerpunten
- Piekolie is een hypothetisch scenario waarin de olieproductie een maximumsnelheid bereikt en begint te dalen.
- Wanneer de piekolie wordt bereikt, kan de ontdekking van nieuwe reserves geen gelijke tred houden met de afname van de bestaande reserves.
- Hoewel meerdere keren verklaard, is er geen piekolie bereikt dankzij nieuwe technologie die heeft bijgedragen aan het ondersteunen van de olieproductie, waardoor de wereldwijde voorraden blijven stromen.
- Piekolie kan ook optreden als gevolg van een afnemende vraag, die het gevolg zou zijn van efficiëntere technologieën en alternatieve energiebronnen.
De Organisatie van olie-exporterende landen (OPEC) bracht piekolie op de voorgrond in 1973 toen het een olie- embargo orkestreerde dat de kwetsbaarheid van de Verenigde Staten voor een daling van de olievoorraden blootlegde. Sindsdien is piekolie aan de aanbodzijde, hetzij als gevolg van totale afname of moeilijkheid bij de winning, de belangrijkste angst voor energieafhankelijke landen. Maar dezelfde angst stimuleerde investeringen in exploratie en technologie, die de verwachte datum van de piekolie voortdurend in de toekomst hebben geduwd.
Elke keer dat prijzen stijgen op basis van de aanname dat we piekolie bereiken, is de prikkel er voor nieuwe investeringen in technologie die ervoor zorgen dat dit niet gebeurt. Dit scenario heeft natuurlijk een eindspel, maar daar komt het misschien niet door de piek naar de vraag naar olie.
De piekvraag naar olie is het punt waarop nieuwe, efficiëntere technologie en alternatieve energie kosteneffectiever worden dan het winnen van olie. In 2016 begon de OPEC (de eenmalige boeman van de piekolievoorziening) de piekvraag naar olie te bespreken als een mogelijkheid binnen een decennium. Meer bescheiden prognoses hebben een piek naar de vraag naar olie in de periode 2035-2050. Dus piekolie lijkt opnieuw onvermijdelijk te zijn – alleen niet om de redenen die mensen 30 jaar geleden verwachtten.
Piekolievoorspellingen
Er zijn veel voorspellingen gedaan over of en wanneer de olieproductie in de wereld het hoogtepunt zou bereiken. In 1962 voorspelde Hubbert dat de wereldwijde olieproductie rond het jaar 2000 een piek zou bereiken met een snelheid van 12,5 miljard vaten per jaar. Twaalf jaar later schatte hij dat de wereld piekolie zou bereiken als de huidige trends zich voortzetten. Zijn beide theorieën bleken onjuist.
Sommige analisten en branche-functionarissen denken dat we oliepiek zullen zien vóór 2030, maar het maken van deze prognoses is niet altijd gemakkelijk vanwege de moeilijkheid om de werkelijke omvang van de oliereserves in de wereld te meten, vooral omdat van onconventionele olie niet wordt verwacht dat ze aan een tekort.
Mogelijke gevolgen van piekolie
Enkele van de meest voor de hand liggende gevolgen van het bereiken van piekolie houden rechtstreeks verband met de economie. Een daling van de olievoorraden zal leiden tot een scherpe prijsstijging. En omdat veel industrieën afhankelijk zijn van ruwe olie en aanverwante producten, zullen andere facetten van de economie drastische veranderingen ondergaan. Grote sectoren zoals de landbouw – die voor pesticiden, kunstmest en brandstof sterk afhankelijk zijn van de olie-industrie – zouden een scherpe daling kunnen zien. Maar het rimpeleffect zou kunnen blijven bestaan voor het transport en zelfs voor de voedingsindustrie, die prijsstijgingen zou kunnen zien. In het ergste geval zouden grote delen van de wereld te maken kunnen krijgen met hongersnood als gevolg van hogere voedselprijzen.
Mensen zijn erg afhankelijk van ruwe olie en de vele bijproducten ervan. Dat betekent dat elke afname van de olieproductie kan leiden tot een verandering in onze cultuur en technologie. Vanwege de afhankelijkheid van brandstof voor transport, kan een daling van de olievoorraden het voor mensen onhoudbaar maken om in grootstedelijke gebieden te wonen, tenzij ze het gebruik van alternatieve transportmiddelen vergroten. Het grootste deel van de impact van piekolie zal waarschijnlijk voelbaar zijn in gezinnen met een lager tot middeninkomen.