Geplande veroudering
Wat is geplande veroudering?
Geplande veroudering beschrijft een strategie om er opzettelijk voor te zorgen dat de huidige versie van een bepaald product binnen een bekende tijdsperiode verouderd of onbruikbaar wordt. Deze proactieve zet garandeert dat consumenten in de toekomst op zoek zullen gaan naar vervanging, waardoor de vraag wordt gestimuleerd.
Veroudering kan worden bereikt door een superieur vervangingsmodel te introduceren, of door opzettelijk een product zo te ontwerpen dat het niet meer naar behoren functioneert binnen een specifiek venster. In beide gevallen zullen consumenten in theorie de voorkeur geven aan producten van de volgende generatie boven de oude.
Belangrijkste leerpunten
- Geplande veroudering is de berekende handeling om ervoor te zorgen dat de bestaande versie van een product binnen een bepaald tijdsbestek verouderd of onbruikbaar wordt.
- In technologische kringen is de vervangingscyclus voor smartphones historisch gezien twee tot drie jaar geweest, omdat hun onderliggende componenten verslijten.
- In de kledingruimte zullen nylon kousen waarschijnlijk blijven haken, strikken of lopen, waardoor ze regelmatig moeten worden vervangen.
Inzicht in geplande veroudering
Verschillende sectoren staan meer bekend om hun geplande veroudering dan andere. In de mode wordt algemeen aanvaard dat nylonkousen bestemd zijn om te rennen en daarom routinematig moeten worden vervangen.
Ondertussen is in de technologie de vervangingscyclus voor persoonlijke elektronische apparaten zoals smartphones historisch gezien twee tot drie jaar geleden, omdat componenten beginnen te verslijten en nieuwe generaties software en besturingssystemen minder compatibel worden met de verouderende hardware. Bovendien is software ook vaak ontworpen om nieuwe functies en bestandstypen op te nemen die niet compatibel zijn met oude versies van het programma.
Geplande veroudering verschilt van waargenomen veroudering, dat is wanneer ontwerpers regelmatig stilistische veranderingen aan hun producten aanbrengen, vanwege de afname van de waargenomen wenselijkheid van niet-modieuze items.
Om niet te worden overtroffen, is computerhardware ook een kandidaat voor geplande veroudering, omdat de rekenkracht van microprocessors doorgaans volgt op de wet van Moore, die opmerkt dat het aantal transistors dat in een geïntegreerd circuit past ongeveer elke twee jaar verdubbelt – en de kosten van verwerkingskracht halveert elke twee jaar.
Ten slotte treft geplande veroudering ook autofabrikanten, die jaarlijks nieuwe versies van hun modellen uitrollen.
Speciale overwegingen
Reactie van de consument
Consumenten reageren vaak negatief op geplande veroudering, vooral als nieuwe generaties producten onvoldoende verbeteringen bieden ten opzichte van eerdere versies. Merken kunnen worden aangetast door op deze manier de vraag kunstmatig aan te wakkeren en klanten uiteindelijk weg te jagen.
Geplande veroudering krijgt echter niet altijd negatieve aandacht. Bedrijven kunnen deze activiteit alleen uitoefenen om de kosten te beheersen. Een fabrikant van mobiele telefoons kan bijvoorbeeld besluiten om in zijn telefoons onderdelen te gebruiken met een maximale levensduur van vijf jaar, in plaats van onderdelen die twintig jaar meegaan.
De geplande veroudering van Apple
Apple Inc. heeft vaak centraal gestaan in het sceptische consumentendiscours. Het bedrijf kondigde een plan aan om rechtstreekse betalingen van iPhone-gebruikers te accepteren voor hardware die jaarlijks kan worden uitgewisseld.
Waarnemers merkten op dat het bedrijf duidelijk van plan was om de vervangingscyclus te verkorten, wat door velen werd gezien als een voor de hand liggende poging om de vraag te stimuleren ten koste van de consument. Sceptici twijfelden aan het vermogen van Apple om zo snel zinvolle verbeteringen in de functionaliteit te realiseren – een probleem waar veel telefoonfabrikanten al mee te maken hadden met vervangingscycli van twee en drie jaar.
Hoewel Apple heeft geweigerd te erkennen dat het zich bezighoudt met geplande veroudering, ontdekte een onderzoek van Harvard University dat sommige iOS-upgrades de processorsnelheid van oudere iPhone-modellen hebben vertraagd, maar niet met het expliciete doel om de verkoop van nieuwe iPhone’s te stimuleren. Apple heeft onlangs een class-action-rechtszaak uit 2017 over de kwestie beslecht en ermee ingestemd om uitbetalingen te doen aan klanten en deelstaatregeringen over wat wordt aangeduid als ‘batterijklep’.
Hoewel Apple berucht is om deze praktijk, is het natuurlijk niet ondubbelzinnig bewezen. En zelfs als dat het geval zou zijn, beweren sommige economen dat geplande veroudering de technologische vooruitgang stimuleert. Daarnaast brengen ook andere fabrikanten, zoals de makers van Android-telefoons en -tablets, jaarlijks nieuwe versies van hun producten uit.