Wat is de Ricardiaanse vice?
De Ricardiaanse ondeugd verwijst naar abstracte modelbouw en wiskundige formules met onrealistische aannames. In eenvoudiger bewoordingen is de Ricardiaanse ondeugd de neiging van economen om theorieën te maken en te testen die niet worden gehinderd door de complexiteit van de werkelijkheid, resulterend in theorieën die wiskundig mooi zijn, maar grotendeels onbruikbaar voor praktische toepassingen. De Ricardiaanse ondeugd komt veel voor in de economie en is vernoemd naar David Ricardo, een van de eerste economen die wiskundige strengheid aan de discipline bracht.
Joseph Schumpeter was de eerste die de zogenaamde Ricardiaanse ondeugd noemde en bedacht de term eigenlijk. Hij suggereerde dat Ricardo deeconomische theorieop een marginale manier benaderde, resulterend in een soort drukknopeconomie waarin het ‘juiste antwoord’ op een bepaald probleem kon worden opgelost door simpelweg ‘op de juiste knop’ te drukken op een economisch model.
Ondanks de kritiek van Schumpeter was Ricardo een invloedrijke klassieke econoom met een vergelijkbare reputatie en kaliber als Adam Smith en Thomas Malthus. Hij kwam met veel nuttige theorieën en wetten die vrijhandel en een gezond monetair beleid verdedigden, waaronder de wet van comparatief voordeel, de arbeidswaardetheorie en de wet van afnemende opbrengsten. Naarmate de tijd verstreek, werd Ricardo echter steeds meer afhankelijk van modelbouw en grote (soms foutieve) aannames om de gewenste resultaten te bereiken.
Te vereenvoudigde veronderstellingen
Ricardo richtte zich bijvoorbeeld op de inkomensverdeling in plaats van op de groei van de economische activiteit om te ‘bewijzen’ dat iedereen behalve een huisbaas gedoemd was om in zijn levensonderhoud te voorzien. Hij besteedde ook tijd aan het zoeken naar een ijzersterke waardemaatstaf, in een poging deze te koppelen aan de arbeidskosten terwijl hij de voordelen van machinearbeid berekende, vandaar de arbeidswaardetheorie, die beweerde dat de werkelijke economische waarde van een ding impliciet was gebaseerd de sociaal noodzakelijke arbeid die werd gebruikt om het te produceren.
Zelfs in zijn wet van afnemende opbrengsten, vereenvoudigde Ricardo alle landbouwgewassen tot één veld, allemaal gekweekt met dezelfde techniek en met een gelijke opbrengst op alle secties. Naast deze toch al aanzienlijke aannames, hield hij rekening met de loonkosten als gelijk aan het bestaansminimum dat volgens hem onvermijdelijk was. Hoewel het een resultaat opleverde dat aantoonde dat tarieven de binnenlandse economie schaden, maakte het de zaak te simpel.
Zelfs vandaag de dag verwijderen, vereenvoudigen of repareren veel economische modellen wiskundig dynamische componenten zoals concurrentie met een willekeurige waarde. Hoewel deze oefeningen in puur deductief redeneren nuttige aanwijzingen kunnen opleveren over hoe dingen zouden kunnen werken, moeten ze worden afgewogen tegen de manier waarop dingen in de echte wereld werken om enige waarde te hebben.