Stabiliteits- en groeipact (SGP)
Wat is het stabiliteits- en groeipact (SGP)?
Het stabiliteits- en groeipact (SGP) is een bindende diplomatieke overeenkomst tussen de lidstaten van de Europese Unie (EU). Het economisch beleid en de economische activiteiten worden in samenhang gecoördineerd om de stabiliteit van de economische en monetaire unie te waarborgen.
Belangrijkste leerpunten
- Het stabiliteits- en groeipact is een reeks begrotingsregels die bedoeld zijn om te voorkomen dat landen in de Europese Unie meer geld uitgeven dan ze kunnen.
- Het begrotingstekort van een staat kan niet hoger zijn dan 3% van het bbp en de staatsschuld niet hoger zijn dan 60% van het bbp.
- Het niet naleven van de regels kan leiden tot een maximale boete van 0,5% van het bbp.
- Het stabiliteits- en groeipact wordt bekritiseerd vanwege de strikte fiscale regels, gebrek aan naleving en vermeende vriendjespolitiek jegens bepaalde landen.
Hoe het stabiliteits- en groeipact (SGP) werkt
Het stabiliteits- en groeipact (SGP) is bedoeld om ervoor te zorgen dat landen in de EU niet meer uitgeven dan ze kunnen. Om dit doel te bereiken, wordt een reeks fiscale regels toegepast om begrotingstekorten en schulden in verhouding tot het bruto binnenlands product (bbp) te beperken.
De Europese Commissie en de Raad van Ministers brengen jaarlijks een aanbeveling uit over beleidsmaatregelen en houden toezicht op de lidstaten om ervoor te zorgen dat elk land voldoet aan de begrotingsregels. Volgens de overeenkomst krijgen landen die de regels drie opeenvolgende jaren overtreden een boete van maximaal 0,5% van hun BBP.
Vereisten voor het stabiliteits- en groeipact (SGP)
Het stabiliteits- en groeipact (SGP) stelt twee harde grenzen aan de EU-lidstaten: het begrotingstekort van een staat mag niet hoger zijn dan 3% van het bbp en de staatsschuld mag niet hoger zijn dan 60% van het bbp. In gevallen waarin een staatsschuld meer dan 60% van het bbp van de lidstaat bedraagt, moet deze in een redelijk tempo afnemen tot binnen aanvaardbare grenzen om boetes te voorkomen.
Om ervoor te zorgen dat alle EU-lidstaten worden geëvalueerd en gecontroleerd op naleving, moet elk van hen een nalevingsrapport voor het stabiliteits- en groeipact (SGP) indienen bij de Europese Commissie en de Raad van Ministers. Het rapport informeert de bovengenoemde entiteiten ook over de verwachte economische ontwikkeling van de lidstaat voor de huidige en de volgende drie jaar. Dit worden “stabiliteitsprogramma’s” genoemd voor lidstaten van de eurozone en “convergentieprogramma’s” voor lidstaten buiten de eurozone.
In 2005 werd het stabiliteits- en groeipact (SGP) hervormd, waardoor economische rapporten een “middellangetermijnbegrotingsdoelstelling” of MTD moesten bevatten. Deze aanvullende maatregel is ingevoerd om de lidstaten in staat te stellen aan de Europese Commissie en de Raad van Ministers te laten zien hoe zij van plan zijn hun balans binnen aanvaardbare regelgevingsnormen te brengen.
Als een lidstaat buiten de aanvaardbare limieten valt en geacht wordt niet genoeg te doen om dit recht te zetten, start de EU een zogenaamde ‘buitensporigtekortprocedure’, waarbij de schuldige partij een deadline krijgt om te voldoen en een gedetailleerde economische blauwdruk moet indienen. het terug onder acceptabele limieten.
Geschiedenis van het stabiliteits- en groeipact (SGP)
De wetgevende basis van het stabiliteits- en groeipact (SGP) is de taal van de artikelen 121 en 126 van het Verdrag betreffende de werking van de EU, dat op 1 januari 1958 in werking is getreden. Juli 1997 en trad volledig in werking op 1 januari 1999.
Toen de eurozone en de eurovaluta werden gecreëerd, bleven de nationale regeringen de baas over hun eigen begrotingsbeleid, terwijl de Europese Centrale Bank (ECB) het beheer van de rentetarieven en de inflatiecontrole op zich nam. Duitsland lobbyde voor de invoering van regels, omdat het bang was dat sommige landen hoge inflatie zouden veroorzaken door belastingen te verlagen en rijkelijk geld uit te geven.
Kritiek op het stabiliteits- en groeipact (SGP)
Het stabiliteits- en groeipact (SGP) wordt vaak bekritiseerd vanwege de strikte begrotingsregels. Sommigen klagen dat het de nationale soevereiniteit schendt en dient om de armste lidstaten te straffen.
De overeenkomst is ook aangevallen vanwege het gebrek aan naleving en de perceptie van vriendjespolitiek jegens bepaalde landen. De Raad van Ministers heeft naar verluidt nooit overwogen sancties op te leggen tegen Frankrijk of Duitsland, hoewel beide in 2003 de tekortlimiet van 3% hebben overschreden. Andere landen, zoals Portugal en Griekenland, zijn daarentegen in het verleden met hoge boetes bedreigd.
Critici zeggen dat Frankrijk en Duitsland beschermd worden vanwege hun forse en onevenredige vertegenwoordiging in de Raad van Ministers. Het stabiliteits- en groeipact (SGP) was een belangrijk gespreksonderwerp tijdens de politieke campagnes voorafgaand aan het Britse referendum over Brexit in 2016.