Star Wars: The Economics Of The Galactic Empire
De negende aflevering in deStar Wars-saga, The Rise of Skywalker, ging in première in theaters over de hele wereld in december 2019. De film vervolgde de verhalen van Rey, Finn, Poe en Kylo Ren. Fans waren extatisch om hun favoriete personages terug te zien komen in deze film van JJ Abrams.
Met zijn thema’s als intergalactische reizen, kleurrijke decors en eigenzinnige wezens, lijkt de fantasieserie misschien vergezocht voor mensen die het verschil tussen Tatooine en Jakku niet kunnen zien. In feite wordt de Star Wars-saga ondersteund door een economisch en politiek systeem dat is geïnspireerd op en afgeleid van gebeurtenissen uit de echte wereld. Maar de economie van het Galactische Rijk kan soms net zo mysterieus lijken als de wegen van de Force. Hoe komt het rijk zonder een melkweg vol belastingbetalers aan geld om het maken en inzetten van nieuwe vloten Star Destroyers en planeetmoordende superlasers zoals de Death Star te financieren? Blijkbaar is de economie aan de donkere kant effectiever dan de economie aan de aanbodzijde.
Belangrijkste leerpunten
- De Star Wars-economie is galactisch en wordt beheerst door de voorschriften van de moderne handel, waar planeten producten en diensten uitwisselen, en het kruispunt van handelsroutes de dichtstbijzijnde planeten ten goede komt.
- Er worden duizenden valuta’s gebruikt op individuele planeten, maar zowel de Republiek als het Rijk ondersteunen galactische kredieten.
- Productieactiviteiten voor multi-planet-bedrijven zijn voornamelijk gebaseerd in de bedrijfssector, die functioneert als een soort vrijhandelszone.
- Verschillende organisaties tekenden handelsovereenkomsten en richtten consortia of gilden op om de winst te maximaliseren en invloed uit te oefenen binnen de Senaat.
De overeenkomsten tussen het galactische rijk en de moderne wereldeconomie
De omvang van de Star Wars-economie is galactisch en wordt beheerst door de voorschriften van de moderne handel. In dit systeem wisselen planeten producten en diensten met elkaar uit. Handelsroutes doorkruisen meerdere planetaire systemen. Het is niet verrassend dat planeten op de kruispunten van belangrijke handelsroutes profiteren van hun locatie.
Bothawui, een planeet in de middenrand van de melkweg en waarnaar wordt verwezen in de Clone Wars-animatieserie, bevindt zich bijvoorbeeld op de kruising van vier belangrijke handelsroutes. Het staat bekend om zijn handel in technologie en vanwege zijn ligging is het een populaire locatie voor handelsbesprekingen.
Niet alle planeten met de middelste rand worden gebruikt voor handel. Sommige zijn locaties voor overvallen en plundering. Een voorbeeld is Kijimi – een ijskoude en bergachtige planeet waar de kruidenlopers van Kijimi, een groep smokkelaars, wonen.
Er worden duizenden valuta’s gebruikt op individuele planeten en door verschillende samenlevingen. Zowel de Republiek als het Rijk steunden echter galactische kredieten. Deze credits waren nuttig op de meeste planeten aan de binnenrand, die dichter bij economische en handelsknooppunten waren.
Zodra een schip verder de ruimte in kwam en de buitenste rand van planeten bereikte, zouden credits hun waarde verliezen. Dit probleem is het duidelijkst toen Qui-Gon Jinn probeerde onderdelen voor Padme’s schip van Watto te kopen, maar Watto weigerde republikeinse credits aan te nemen. Dat lijkt enigszins onrealistisch, aangezien Amerikaanse dollars bijna overal ter wereld kunnen worden ingewisseld voor de lokale valuta. Misschien konden republikeinse tegoeden niet worden gebruikt op Tatooine vanwege sancties tegen planeten die de anti-slavernijwetten van de Republiek schenden.
Op sommige planeten was de economische ontwikkeling zo primitief dat ruilhandel de handel domineerde. Op Jakku, waar Rey opgroeide nadat ze door haar ouders in de steek was gelaten, werkte ze als jonkvrouw. Ze verkocht onderdelen aan Unkar Plutt voor porties voedsel in plaats van contant geld. Het enige dat telt op een planeet met zo weinig ontwikkeling, is genoeg eten om in leven te blijven.
Sommige economen hebben getheoretiseerd dat het beroep van Rey verwijst naar een actieve recyclingeconomie in het interplanetaire systeem. Ze schraapt niet op ruwe metalen. Haar focus ligt op geconstrueerde en ontworpen componenten, wat betekent dat de Star Wars-economie een hoge premie hecht aan afgewerkte producten in plaats van ruwe metalen. (In dit opzicht verschillen ze niet van het menselijk ras dat meer waarde toekent aan eindproducten). De economen hebben ook gewezen op het feit dat voortdurende oorlogvoering resulteert in de vernietiging van metaal; daarom moet er een overvloed aan metaal in de ruimte zijn.
Een sectorale economie
Net als multinationals, wier activiteiten zich uitstrekken over meerdere economieën en geografische gebieden, zijn intergalactische bedrijven actief in verschillende planetaire systemen en sectoren. Hun productieactiviteiten zijn echter voornamelijk gebaseerd op de bedrijfssector, die functioneert als eensoort vrijhandelszone. Gelegen in de buitenste rand, werd de bedrijfssector opgericht om bedrijven te bevrijden van de politieke machinaties van de senaat. De belastingcode van de bedrijfssector is een vereenvoudigde versie van de individuele belastingcodes voor de planeet. Bedrijven met activiteiten in de sector betaalden een enkele belasting aan de Republiek en vervolgens aan het rijk. Onder de keizer breidden de activiteiten van de bedrijfssector zich uit tot 30.000 planetaire systemen en werd de Corporate Sector Authority opgericht om de sector te besturen.
Om de handel gemakkelijk te maken, hebben verschillende organisaties handelsovereenkomsten ondertekend en consortia opgericht om de winst te maximaliseren en invloed uit te oefenen binnen de Senaat. De Commerce Guild, die handelaars- en zakelijke belangen nastreeft, is de machtigste van deze gilde. Twee van de leidende leden zijn de Trade Federation en de Intergalactic Banking Clan. Zoals de naam al aangeeft, is de Handelsfederatie een consortium van bedrijven en handelaars. De Intergalactic Banking Clan is een banksysteem dat de financiën in grote delen van de Republiek controleert. Deze laatste speelde een prominente rol in de Confederacy of Independent Systems (ook wel bekend als de Separatist Alliance) die zich tijdens de Clone Wars losmaakte van de Republiek. Beide organisaties steunden Darth Sidious zonder te weten dat hij ze gewoon gebruikte om macht te krijgen als kanselier Palpatine.
Hoe de economische blokkade van Naboo de Republiek in het rijk veranderde
Als reactie op de verhoogde belasting op handelsroutes blokkeerde de Handelsfederatie de planeet Naboo met een vloot van slagschepen. De precieze reden voor de blokkade is onzeker, maar hier zijn verschillende theorieën over.
In zijn romanStar Wars: Darth Plagueis schetste James Luceno een mogelijke reden voor de Naboo-invasie: plasma-energie. Volgens Luceno was Naboo rijk aan plasma en had hij een grote mijnbouw- en raffinagefaciliteit die werd gefinancierd met een lening van de Intergalactic Banking Clan. De planeet verkocht plasma-energie tegen vaste prijzen aan de Handelsfederatie. Op hun beurt markeerden ze de prijzen voor een aanzienlijke winst. De roman van Luceno maakt niet langer deel uit van de Star Wars-canon na Disney’s herstructurering van het uitgebreide universum, maar het is logisch logisch. Bedenk dat Naboo zich in de buitenste rand van de melkweg bevond en waarschijnlijk weinig tot geen belasting hoefde te betalen. Belastingheffing op handelsroutes zou de transportkosten voor leden van de Handelsfederatie hebben verhoogd en in hun winst hebben gedrukt.
Dat gezegd hebbende, hun blokkade was gewoon een excuus voor de Handelsfederatie om Naboo binnen te vallen. De handelsfederatie stond onder invloed van Darth Sidious, die ook senator Palpatine van Naboo was. De invasie veroorzaakte een reeks gebeurtenissen die ertoe leidden dat Palpatine werd uitgeroepen tot Supreme Chancellor en zichzelf tot keizer verklaarde.
Hier is hoe het is gebeurd. Palpatine stemde voor belasting op de handelsroutes, wat de Federatie een reden gaf om Naboo binnen te vallen. Dat had tot gevolg dat Supreme Chancellor Valorum er zwak uitzag. Valorum werd uit zijn ambt gezet met een motie van wantrouwen (in feite beschuldigden ze hem). Palpatine werd toen gekozen uit sympathie voor het lijden van zijn thuisplaneet Naboo. Uiteindelijk zou Palpatine de Galactische Senaat overtuigen (in een beweging onder leiding van Jar Jar Binks) om hem noodbevoegdheden te geven om de aanhoudende separatistische crisis het hoofd te bieden. Palpatine zat natuurlijk ook achter de separatistische beweging als Darth Sidious. Met deze nieuwe krachten en de Jedi geëlimineerd na Order 66, had Palpatine weinig moeite om zichzelf als keizer te installeren en de melkweg naar zijn beeld te hervormen.
De Star Wars-economie en nazi-Duitsland
Star Wars-maker George Lucaszei ooit dat hij esthetische en thematische elementen uit nazi-Duitsland verwerkte in zijn visie op het Galactische Rijk. Die vergelijking is interessant omdat zowel het Galactische Rijk als nazi-Duitsland tot stand zijn gekomen na een economische crisis.
In feite zijn er verschillende economische en politieke overeenkomsten tussen nazi-Duitsland en het Galactische Rijk. Nazi-Duitsland werd bijvoorbeeld gekenmerkt door een bereidheid tot oorlog en zijn militaire macht. De National Labour Service stelde dat elke Duitse man ten minste zes maanden verplichte training bij de organisatie zou moeten volgen.
Typische taken tijdens de dienstplicht waren het aanplanten van bossen, het graven van sloten op boerderijen en het aanleggen van een netwerk van snelwegen. De Autobahn werd in die tijd aangelegd en Hitler stelde zich ten doel de omvang van het Duitse leger te vergroten van 100.000 naar 500.000. Vakbonden werden verboden en iedereen moest zich inschrijven bij een centrale arbeidsorganisatie die werd gecontroleerd door nazi-stamhoofden.
Het Galactische Rijk had een vergelijkbare economie die klaar was voor een staat van oorlog. De Death Star, een ruimtestation met een planeetvernietigende superlaser, is het perfecte voorbeeld van deze militarisering van de economie. Het bestond uit ultramoderne wapensystemen en artillerie. Bovendien waren hele planetaire systemen binnen de midden- en buitenrand gewijd aan de constructie van klonen en oorlogsmachines.
Hoewel de Star Wars-prequels talloze vermeldingen maken van vakbonden in de Republiek, ontbreken dergelijke verwijzingen in de originele trilogie. Als zodanig waren ze waarschijnlijk verboden door het Galactische Rijk (of George Lucas had er nog niet aan gedacht). In feite was het productieproces voor machines niet arbeidsintensief. In plaats daarvan was het een proces dat werd gedomineerd door droids zelf. Star Wars Episode II: Attack Of The Clones geeft bijvoorbeeld een glimp van de door machines gedomineerde toekomst van de mensheid. In één scène worden Padme, Anakin Skywalker, C3PO en R2D2 bijna gedood terwijl ze probeerden een weg te vinden uit een droid-productiefabriek op Geonosis.
Interessant is dat naarmate je je verwijdert van de Kernwerelden, de economieën minder op machines gericht werden. In de Outer Rim-planeten domineren andere industrieën, zoals energie en landbouw. Dit verschil komt tot uiting in de architectuur. De Core World Coruscant is bijvoorbeeld een hi-tech samenleving met wolkenkrabbers en vliegende auto’s. De Outer Rim-planeet Tatooine is in vergelijking een relatief primitieve plek. Op Tatooine zijn veel structuren gemaakt van adobe, en vochtboeren bouwen een bestaan op dat water produceert. Het verschil in hun fortuin is een bewijs van de economische kracht van de sterke centrale regering op basis van Coruscant.