Gestructureerd investeringsvehikel (SIV)

Wat is een gestructureerd investeringsvehikel?

Een gestructureerd investeringsvehikel (SIV) is een pool van investeringsactiva die probeert te profiteren van creditspreads tussen kortlopende schulden en langlopende gestructureerde financiële producten zoals asset-backed securities (ABS).

Gestructureerde investeringsvehikels worden ook wel conduits genoemd.

Inzicht in gestructureerd investeringsvehikel (SIV)

Een gestructureerd investeringsvehikel (SIV) is een soort fonds voor speciale doeleinden dat op korte termijn leent door commercial paper uit te geven, om te beleggen in langetermijnactiva met een kredietwaardigheid tussen AAA en BBB. Langetermijnactiva omvatten vaak gestructureerde financiële producten zoals Mortgage-Backed Securities (MBS), Asset-Backed Securities (ABS) en de minder risicovolle tranches van Collateralized Debt Obligations (CDO’s).

Financiering voor SIV’s komt van de uitgifte van commercial paper dat continu wordt vernieuwd of verlengd; de opbrengsten worden vervolgens belegd in activa met een langere looptijd die minder liquiditeit hebben maar een hoger rendement opleveren. De SIV verdient winst op de spreiding tussen inkomende kasstromen (aflossingen en rentebetalingen op ABS) en het hoog gewaardeerde commercial paper dat het uitgeeft.

Een SIV die bijvoorbeeld geld leent van de geldmarkt tegen 1,8% en investeert in een gestructureerd financieel product met een rendement van 2,9%, zal een winst behalen van 2,9% – 1,8% = 1,1%. Het renteverschil vertegenwoordigt de winst die de SIV uitkeert aan haar investeerders, waarvan een deel wordt gedeeld met de investeringsmanager.

In feite vervalt het uitgegeven commercial paper ergens binnen 2 tot 270 dagen, waarna de emittenten gewoon meer schuld uitgeven om vervallende schuld terug te betalen. Men kan dus zien hoe gestructureerde investeringsvehikels vaak grote hoeveelheden hefboomwerking gebruiken om rendement te genereren. Deze financiële instrumenten zijn doorgaans opgericht als offshorebedrijven, specifiek om regels te vermijden waaraan banken en andere financiële instellingen zijn onderworpen. In wezen staan ​​SIV’s hun beherende financiële instellingen toe om hefboomwerking aan te wenden op een manier die de moedermaatschappij niet zou kunnen doen, als gevolg van door de overheid opgelegde kapitaalvereisten. De hoge hefboomwerking die wordt gebruikt, wordt echter gebruikt om het rendement te vergroten; in combinatie met kortlopende leningen stelt dit het fonds bloot aan liquiditeit op de geldmarkt.

Gestructureerde investeringsvehikels en de subprime-crisis

De eerste SIV werd in 1988 opgericht door Nicholas Sossidis en Stephen Partridge van Citigroup. Het heette Alpha Finance Corp. en had een hefboomwerking van vijf keer het beginkapitaal. Een ander voertuig gecreëerd door het paar, Beta Finance Corp., had een hefboomwerking van tien keer het kapitaalbedrag. De volatiliteit van geldmarkten was verantwoordelijk voor de oprichting van de eerste reeks SIV’s. Na verloop van tijd groeide hun rol en het aan hen toegewezen kapitaal. Dienovereenkomstig werden ze riskanter en nam hun hefboomwerking toe. In 2004 beheerden 18 SIV’s $ 147 miljard. In de subprime-hypotheekmanie steeg dit bedrag in 2008 tot $ 395 miljard.

Gestructureerde investeringsvehikels zijn minder gereguleerd dan andere investeringspools en worden doorgaans buiten de balans gehouden door grote financiële instellingen, zoals commerciële banken en investeringsinstellingen. Dit betekent dat haar activiteiten geen impact hebben op de activa en passiva van de bank die ze creëert. SIV’s kregen veel aandacht tijdens de fall-out van huisvesting en subprime in 2007; Tientallen miljarden aan waarde van niet uit de balans blijkende SIV’s werden afgeschreven of onder curatele gesteld toen investeerders vluchtten voor subprime-hypotheekgerelateerde activa. Veel beleggers waren overrompeld door de verliezen, aangezien er weinig publiekelijk bekend was over de specifieke kenmerken van SIV’s, inclusief basisinformatie over welke activa worden aangehouden en welke regelgeving hun acties bepaalt. Eind 2008 waren er geen SIVS in bedrijf.

Voorbeeld van een speciaal investeringsvehikel

IKB Deutsche Industriebank is een Duitse bank die leningen heeft verstrekt aan kleine en middelgrote Duitse bedrijven. Om haar activiteiten te diversifiëren en inkomsten te genereren uit aanvullende bronnen, begon de bank obligaties te kopen die hun oorsprong hadden in de Amerikaanse markt. De nieuwe divisie heette Rhineland Funding Capital Corp. en belegde voornamelijk in subprime-hypotheekobligaties. Het gaf commercial paper uit om de aankopen te financieren en had een gecompliceerde organisatiestructuur waarbij andere entiteiten betrokken waren. De krant werd gepakt door institutionele beleggers, zoals het Minneapolis School District en de stad Oakland in Californië. Toen de paniek over door activa gedekt handelspapier de markten in 2007 overspoelde, weigerden beleggers hun papier in Rhineland Funding over te nemen. De invloed van het Rijnland was zodanig dat het de activiteiten van IKB beïnvloedde. De bank zou faillissement hebben aangevraagd als ze niet was gered door een kredietfaciliteit van acht miljard euro van KFW, een Duitse staatsbank.