Technocratie
Wat is technocratie?
Een technocratie is een bestuursmodel waarin besluitvormers worden gekozen op basis van hun technische expertise en achtergrond. Een technocratie verschilt van een traditionele democratie doordat individuen die zijn geselecteerd voor een leidende rol, worden gekozen via een proces dat hun relevante vaardigheden en bewezen prestaties benadrukt, in tegenstelling tot het al dan niet passen in de meerderheidsbelangen van een populaire stemming.
De individuen die dergelijke posities in een technocratie bekleden, staan bekend als ‘technocraten’. Een voorbeeld van een technocraat zou een centrale bankier kunnen zijn die een getrainde econoom is en een reeks regels volgt die van toepassing zijn op empirische gegevens.
Belangrijkste leerpunten
- Een technocratie is een vorm van bestuur waarbij overheidsfunctionarissen of beleidsmakers, bekend als technocraten, worden gekozen door een hogere autoriteit vanwege hun technische vaardigheden of expertise in een specifiek domein.
- Beslissingen van technocraten worden verondersteld te zijn gebaseerd op informatie die is afgeleid van gegevens en objectieve methodologie, in plaats van op mening of eigenbelang.
- Critici klagen dat technocratie ondemocratisch is en de wil van het volk negeert.
Hoe Technocracy werkt
Een technocratie is een politieke entiteit die wordt geregeerd door experts (technocraten) die worden geselecteerd of aangesteld door een hogere autoriteit. Technocraten worden zogenaamd specifiek geselecteerd vanwege hun expertise op het gebied waarover hun gezag is gedelegeerd om te regeren. Omdat technocraten altijd door een hogere autoriteit moeten worden aangesteld, zullen in de praktijk de politieke structuur en prikkels die die hogere autoriteit beïnvloeden ook altijd een rol spelen bij de selectie van technocraten.
Een functionaris die als technocraat wordt bestempeld, bezit mogelijk niet de politieke kennis of het charisma die doorgaans van een gekozen politicus wordt verwacht. In plaats daarvan kan een technocraat blijk geven van meer pragmatische en gegevensgerichte probleemoplossende vaardigheden in de beleidsarena.
Technocratie werd een populaire beweging in de Verenigde Staten tijdens de Grote Depressie, toen men geloofde dat technische professionals, zoals ingenieurs en wetenschappers, een beter begrip zouden hebben van de inherente complexiteit van de economie dan politici.
Hoewel democratisch ambtenaren zetels kunnen bekleden, vertrouwen de meesten op de technische expertise van geselecteerde professionals om hun plannen uit te voeren.
Defensiemaatregelen en -beleid bij de overheid worden vaak ontwikkeld met veel overleg met militairen om hun inzicht uit de eerste hand te geven. Beslissingen over medische behandelingen zijn ondertussen sterk gebaseerd op de input en kennis van artsen, en stadsinfrastructuren kunnen niet worden gepland, ontworpen of gebouwd zonder de inbreng van ingenieurs.
Kritieken op technocratie
Het vertrouwen op technocratie kan op verschillende gronden worden bekritiseerd. De handelingen en beslissingen van technocraten kunnen in conflict komen met de wil, rechten en belangen van de mensen over wie ze regeren. Dit heeft op zijn beurt vaak geleid tot populistisch verzet tegen zowel specifieke technocratische beleidsbeslissingen als tegen de mate van macht die in het algemeen aan technocraten wordt verleend. Deze problemen en conflicten helpen bij het ontstaan van het populistische concept van de “diepe staat”, die bestaat uit een machtige, diepgewortelde, onverklaarbare en oligarchische technocratie die regeert in haar eigen belangen.
In een democratische samenleving is de meest voor de hand liggende kritiek dat er een inherente spanning bestaat tussen technocratie en democratie. Technocraten volgen vaak niet de wil van de mensen, omdat ze per definitie gespecialiseerde expertise kunnen hebben die de algemene bevolking niet heeft. Technocraten kunnen voor dergelijke beslissingen al dan niet verantwoording afleggen aan de wil van de mensen.
In een regering waar burgers bepaalde rechten hebben gegarandeerd, kunnen technocraten proberen inbreuk te maken op deze rechten als ze van mening zijn dat hun gespecialiseerde kennis erop wijst dat dit gepast is of in het grotere algemeen belang. De focus op wetenschap en technische principes kan ook worden gezien als losstaand en losgekoppeld van de menselijkheid en aard van de samenleving. Een technocraat kan bijvoorbeeld beslissingen nemen op basis van berekeningen van gegevens in plaats van de impact op de bevolking, individuen of groepen binnen de bevolking.
In elke regering, ongeacht wie de technocraten benoemt of hoe, is er altijd een risico dat technocraten zich bezighouden met beleidsvorming die hun eigen belangen of die van anderen die zij dienen boven het algemeen belang bevoordeelt. Technocraten worden noodzakelijkerwijs in een vertrouwenspositie geplaatst, aangezien de kennis die wordt gebruikt om hun beslissingen uit te voeren tot op zekere hoogte ontoegankelijk of niet begrijpelijk is voor het grote publiek. Dit creëert een situatie waarin er een hoog risico kan zijn op zelfhandel, samenzwering, corruptie en vriendjespolitiek. Economische problemen zoals het zoeken naar huur, het extraheren van huur of het vastleggen van regelgeving komen vaak voor in technocratie.