Het verschil begrijpen tussen moreel gevaar en ongewenste selectie
Zowel moreel risico als ongunstige selectie worden gebruikt in economie, risicobeheer en verzekeringen om situaties te beschrijven waarin de ene partij in het nadeel is als gevolg van het gedrag van een andere partij.
Moreel gevaar doet zich voor wanneer er asymmetrische informatie is tussen twee partijen en een verandering in het gedrag van een partij optreedt nadat een overeenkomst tussen de twee partijen is bereikt. Asymmetrische informatie verwijst naar elke situatie waarin de ene partij bij een transactie meer materiële kennis heeft dan de andere partij. Moreel gevaar komt vaak voor in de krediet- en verzekeringssector, maar kan ook bestaan in de relaties tussen werknemer en werkgever. Elke keer dat twee partijen met elkaar tot overeenstemming komen, kunnen er morele gevaren aanwezig zijn.
Ongunstige selectie verwijst naar een situatie waarin verkopers meer informatie hebben dan kopers, of vice versa, over een bepaald aspect van de productkwaliteit, hoewel de verkoper doorgaans de meer geïnformeerde partij is. Ongunstige selectie treedt op wanneer asymmetrische informatie wordt misbruikt.
Belangrijkste leerpunten
- Moreel gevaar en ongunstige selectie zijn beide termen die in de economie, risicobeheer en verzekeringen worden gebruikt om situaties te beschrijven waarin de ene partij in het nadeel is ten opzichte van de andere.
- In een situatie van moreel gevaar geeft een partij die de overeenkomst aangaat misleidende informatie of verandert hun gedrag nadat de overeenkomst is gesloten, omdat ze denken dat ze geen gevolgen zullen ondervinden voor hun acties.
- Moreel gevaar komt vaak voor in de krediet- en verzekeringssector, maar kan ook bestaan in de relaties tussen werknemer en werkgever.
- Ongunstige selectie verwijst naar een situatie waarin verkopers meer informatie hebben dan kopers, of vice versa, over een bepaald aspect van de productkwaliteit.
Moreel gevaar
In een situatie van moreel gevaar geeft een partij die de overeenkomst aangaat misleidende informatie of verandert hun gedrag nadat de overeenkomst is gesloten, omdat ze denken dat ze geen gevolgen zullen ondervinden voor hun acties. Wanneer een persoon of een entiteit niet de volledige kosten van een risico draagt, kunnen zij een prikkel hebben om hun blootstelling aan risico te vergroten. Deze beslissing is gebaseerd op wat hen het hoogste voordeel oplevert.
Er bestaat altijd het risico dat een partij niet te goeder trouw een contract is aangegaan, en ze kunnen dit doen door valse informatie te verstrekken over hun activa, passiva of kredietcapaciteit. Dit kan in de financiële sector voorkomen bij contracten tussen een kredietnemer en een geldverstrekker. Moreel gevaar komt ook veel voor in de verzekeringssector.
Voorbeeld van moreel gevaar
Stel bijvoorbeeld dat een huiseigenaar geen huiseigenaarverzekering of een overstromingsverzekering heeft, maar in een overstromingsgebied woont. De huiseigenaar is erg voorzichtig en heeft een huisbeveiligingssysteem dat inbraken helpt voorkomen. Bij storm bereidt hij zich voor op overstromingen door de riolering leeg te maken en meubels te verplaatsen om schade te voorkomen.
De huiseigenaar is het echter beu om zich altijd zorgen te moeten maken over mogelijke inbraken en het voorbereiden op overstromingen, dus koopt hij een huis- en overstromingsverzekering. Nadat zijn huis is verzekerd, verandert zijn gedrag. Hij zegt zijn abonnement op het beveiligingssysteem op en doet minder om zich voor te bereiden op mogelijke overstromingen. De verzekeringsmaatschappij loopt nu een groter risico om een claim tegen hen ingediend te krijgen als gevolg van schade door overstroming of verlies van eigendommen.
Geschiedenis van moreel gevaar
Volgens onderzoek van economen Allard E. Dembe van de Ohio State University en Leslie I. Boden van de Boston University werd de term moreel risico veel gebruikt door verzekeringsagenten in Engeland. Hoewel het vroege gebruik van de term frauduleus en immoreel gedrag impliceerde, werd het woord ‘moreel’ soms ook gebruikt om eenvoudigweg te verwijzen naar subjectief gedrag op het gebied van wiskunde, dus de ethische implicaties van de term zijn niet duidelijk. In de jaren zestig werd moreel risico weer een onderwerp van studie onder economen. Op dit moment, in plaats van een beschrijving te zijn van de moraal van de betrokken partijen, gebruikten economen moreel risico om te verwijzen naar inefficiënties die ontstaan wanneer risico’s niet volledig kunnen worden begrepen.
Ongewenste selectie
Ongunstige selectie beschrijft een situatie waarin de ene partij bij een deal over nauwkeurigere en andere informatie beschikt dan de andere partij. De partij met minder informatie is in het nadeel ten opzichte van de partij met meer informatie. Deze asymmetrie veroorzaakt een gebrek aan efficiëntie in de prijs en het aantal geleverde goederen en diensten. De meeste informatie in een markteconomie wordt overgedragen via prijzen, wat betekent dat ongunstige selectie meestal het gevolg is van ondoelmatige prijssignalen.
Voorbeeld van ongewenste selectie
Stel bijvoorbeeld dat er twee groepen mensen in de bevolking zijn: zij die roken en niet sporten, en zij die niet roken en die sporten. Het is algemeen bekend dat degenen die roken en niet sporten een kortere levensverwachting hebben dan degenen die niet roken en ervoor kiezen om te sporten. Stel dat er twee personen zijn die een levensverzekering willen kopen, een die rookt en niet aan lichaamsbeweging doet, en een die niet rookt en dagelijks traint. De verzekeringsmaatschappij kan zonder verdere informatie geen onderscheid maken tussen de persoon die rookt en niet beweegt en de ander.
De verzekeringsmaatschappij vraagt de individuen om vragenlijsten in te vullen om zichzelf te identificeren. De persoon die rookt en niet traint, weet echter dat door naar waarheid te antwoorden, hij hogere verzekeringspremies zal moeten betalen. Deze persoon besluit te liegen en zegt dat hij niet rookt en dagelijks traint. Dit leidt tot ongunstige selectie; de levensverzekeringsmaatschappij zal aan beide personen dezelfde premie in rekening brengen. Een verzekering is echter waardevoller voor de niet-sportende roker dan voor de sportende niet-roker. De niet-sportende roker heeft meer zorgverzekering nodig en profiteert uiteindelijk van de lagere premie.
Verzekeringsmaatschappijen verminderen de blootstelling aan grote claims door hun dekking te beperken of premies te verhogen. Verzekeringsmaatschappijen proberen de kans op ongunstige selectie te verkleinen door groepen mensen te identificeren die meer risico lopen dan de algemene bevolking en hen hogere premies in rekening te brengen. De rol van levensverzekeringen verzekeraars is om kandidaten voor levensverzekeringen te beoordelen om te bepalen of ze de verzekering of hoeveel geven premies op te laden. Underwriters evalueren doorgaans elk probleem dat van invloed kan zijn op de gezondheid van een sollicitant, inclusief maar niet beperkt tot de lengte, het gewicht, de medische geschiedenis, de familiegeschiedenis, het beroep, de hobby’s, het rijgedrag en het rookgedrag van een sollicitant.
Andere voorbeelden van ongunstige selectie zijn de marktplaats voor gebruikte auto’s, waar de verkoper mogelijk meer weet over de defecten van een voertuig en de koper meer in rekening brengt dan de auto waard is. In het geval van een autoverzekering kan een aanvrager ten onrechte een adres gebruiken in een gebied met een lage criminaliteit in zijn aanvraag om een lagere premie te krijgen wanneer hij daadwerkelijk in een gebied woont met veel auto-inbraken.
Onderscheid maken tussen moreel gevaar en ongewenste selectie
Zowel bij moral hazard als bij averechtse selectie is er informatie-asymmetrie tussen de twee partijen. Het belangrijkste verschil is wanneer het zich voordoet. In een moral hazard situatie treedt de gedragsverandering van een partij op nadat de overeenkomst tot stand is gekomen. Bij averechtse selectie is er echter een gebrek aan symmetrische informatie voordat het contract of de deal wordt overeengekomen.