Hoe de grote inflatie van de jaren zeventig plaatsvond

Het zijn de jaren zeventig en de aandelenmarkt is een puinhoop. Het heeft in een periode van 20 maanden bijna 50% verloren, en bijna een decennium lang willen maar weinig mensen iets met aandelen te maken hebben.1 De economische groei is zwak, wat resulteert in een stijgende werkloosheid die uiteindelijk dubbele cijfers bereikt.2

Het ‘ easy-money’  beleid van de Amerikaanse centrale bank – bedoeld ombegin jaren zeventig volledige werkgelegenheid te genereren- resulteerde ook in hoge inflatie.4  De centrale bank (ooit onder ander leiderschap) zou later haar beleid terugdraaien en de rentetarieven verhogen tot ongeveer 20% – een aantal dat ooit als woekerlijk werd beschouwd.  Voor rentegevoelige bedrijfstakken, zoals woningen en auto’s, zorgen stijgende rentetarieven voor een calamiteit. Met de torenhoge rentetarieven worden veel mensen uit nieuwe auto’s en huizen geprijsd.

Renteslachtoffers

Dit is het gruwelijke verhaal van de grote inflatie van de jaren zeventig, die eind 1972 begon en pas in de vroege jaren tachtig eindigde.  In zijn boek “Stocks for the Long Run: A Guide for Long-Term Growth ” (1994) noemde Wharton-professor Jeremy Siegel het “de grootste mislukking van het Amerikaanse macro-economische beleid in de naoorlogse periode”.

De grote inflatie werd toegeschreven aan de olieprijzen, valutaspeculanten, hebzuchtige zakenlieden en hebzuchtige vakbondsleiders. Het is echter duidelijk datMoney Mischief: Episodes in Monetary History : Inflatie is altijd “een monetair fenomeen”.  De grote inflatie en dedaaropvolgende recessie hebben veel bedrijven verwoest en talloze mensen schade berokkend.11  Interessant is dat John Connally, de door Nixon geïnstalleerde minister van Financiën die geen formele economische opleiding had genoten, later persoonlijk bankroet verklaarde.

Toch werden deze ongewoon slechte economische tijden voorafgegaan door een periode waarin de economie een hoge vlucht nam, of leek te bloeien. Veel Amerikanen waren onder de indruk van de tijdelijk lage werkloosheid en de sterke groeicijfers van 1972.2  Daarom hebben ze in 1972 met een overweldigende meerderheid hun Republikeinse president, Richard Nixon, en hun democratisch Congres herkozen; Nixon, het Congres en de Federal Reserve lieten hen uiteindelijk in de steek.

Hoe en waarom

Bij zijn inauguratie in 1969 erfde Nixon een recessie van Lyndon Johnson, die tegelijkertijd royaal had uitgegeven aan de Great Society en de oorlog in Vietnam. Het  congres ging, ondanks enkele protesten, met Nixon akkoord en ging door met het financieren van de oorlog en verhoogde de uitgaven voor sociale voorzieningen. In 1972 stemden bijvoorbeeld zowel het Congres als Nixon in met een grote uitbreiding van de sociale zekerheid – net op tijd voor de verkiezingen.

Nixon trad aan als een vermeende fiscaal conservatief. Toch zou een van zijn adviseurs Nixonomics later classificeren als ‘conservatieve mannen met liberale ideeën’.  Nixon had begrotingstekorten, steunde een inkomensbeleid en kondigde uiteindelijk aan dat hij een keynesiaan was.1516 

John Maynard Keynes was een invloedrijke Britse econoom in de jaren dertig en veertig. Hij had revolutionaire maatregelen bepleit: regeringen zouden in moeilijke tijden een anticyclisch beleid moeten voeren, met tekorten in recessies en depressies. Vóór Keynes hadden regeringen in slechte tijden over het algemeen evenwichtige budgetten en wachtten ze tot slecht toegewezen bedrijfsinvesteringen werden geliquideerd, waardoor de marktkrachten een herstel konden bewerkstelligen.

Nixons andere economische ommekeer was het opleggen van loon- en prijscontroles in 1971.  Opnieuw leken ze te werken tijdens het volgende verkiezingsjaar. Later zouden ze echter het vuur van een inflatie van dubbele cijfers aanwakkeren.  Nadat ze waren verwijderd, probeerden particulieren en bedrijven de achterstand in te halen.

De tekorten van Nixon maakten dollarhouders in het buitenland ook nerveus. Er was een run op de dollar, waarvan veel buitenlanders en Amerikanen dachten dat deze overgewaardeerd was. Al snel kregen ze gelijk. In 1971 verbrak Nixon de laatste link naar goud en veranderde de Amerikaanse dollar in een fiatvaluta. De dollar werd gedevalueerd en miljoenen buitenlanders die dollars aanhielden, waaronder oliebaronnen in het Midden-Oosten met tientallen miljoenen petrodollars, zagen de waarde van dollars drastisch dalen. 

Winnende verkiezingen

Toch was de voornaamste zorg van president Nixon niet de houders van dollars, tekorten of zelfs inflatie. Hij vreesde een nieuwe recessie. Hij en anderen die zich kandidaat hadden gesteld voor herverkiezing, wilden dat de economie een hoge vlucht nam. De manier om dat te doen, redeneerde Nixon, was om de Fed onder druk te zetten voor lage rentetarieven.

Nixon ontsloeg Fed-voorzitter William McChesney Martin en stelde presidentiële adviseur Arthur Burns aan als Martin’s opvolger in het begin van 1970.20  Hoewel de Fed zich uitsluitend zou moeten toeleggen op beleid voor het creëren van geld dat groei bevordert zonder buitensporige inflatie, werd Burns snel de politieke feiten bijgebracht. van het leven. Nixon wilde goedkoop geld : lage rentetarieven die de groei op korte termijn zouden bevorderenen de economie sterk zouden doen lijken terwijl kiezers hun stem uitmaakten.

Omdat ik het zeg!

In het openbaar en privé draaide Nixon de druk op Burns. William Greider, in zijn boek, Secrets of the Temple: How the Federal Reserve Runs The Country, meldt Nixon als volgt: “We nemen de inflatie als het nodig is, maar we kunnen geen werkloosheid accepteren.”  De natie had uiteindelijk een overvloed van beide. Burns en het Open Market Committee van de Fed, dat een besluit nam over het beleid voor geldcreatie, zorgden al snel voor goedkoop geld.

Het sleutelgeldcreatiecijfer, M1, dat de totalechequevan deposito’s, direct opvraagbare deposito’s en reischeques is, ging tussen december 1971 en december 1972 van $ 228 miljard naar $ 249 miljard, volgenscijfersvan de Federal Reserve Board. Ter vergelijking: in het afgelopen jaar van Martin gingen de cijfers van $ 198 miljard naar $ 206 miljard.  Het aantal M2 nummers, gemeten aan spaargeld en kleine deposito’s, steeg eind 1972 zelfs nog meer, van $ 710 miljard tot $ 802 miljard.

Het werkte op korte termijn. Nixon droeg 49 van de 50 staten bij de verkiezingen. Democraten hielden gemakkelijk het Congres. De inflatie was in de lage eencijferige cijfers, maar er was een prijs te betalen in hogere inflatie nadat al het verkiezingsjaar dat champagne figuurlijk opgeslokt was.

In de winters van 1972 en 1973 begon Burns zich zorgen te maken over inflatie. In 1973 is de inflatie meer dan verdubbeld tot 8,8%. Later in het decennium zou het naar 12% gaan. In 1980 bedroeg de inflatie 14%.5  Stonden de Verenigde Staten op het punt een Weimarrepubliek te worden? Sommigen dachten zelfs dat de grote inflatie een goede zaak was.

Het komt neer op

Er zou nog een Fed-voorzitter en een brutaal beleid van krap geld nodig zijn – inclusief de acceptatie van een recessie – voordat de inflatie zou terugkeren naar lage eencijferige cijfers.  Maar in de tussentijd zouden de VS het aantal werklozen van meer dan 10% verdragen.  Miljoenen Amerikanen waren eind jaren zeventig en begin jaren tachtig boos.

Toch herinneren weinigen zich Burns, die in zijn memoires, Reflections of an Economic Policy Maker (1969-1978), anderen de schuld geeft van de grote inflatie zonder de rampzalige monetaire expansie te noemen. Nixon noemt deze aflevering van de centrale bank niet eens in zijn memoires. Veel mensen die zich dit vreselijke tijdperk herinneren, geven het allemaal de schuld van de Arabische landen en de olieprijzen. Toch zei de Wall Street Journal bij de herziening van deze periode in januari 1986: “De OPEC kreeg alle eer voor wat de VS voornamelijk zichzelf had aangedaan.”