Zijn economische recessies onvermijdelijk?
Het populaire gevoel van financiële analisten en veel economen is dat recessies het onvermijdelijke resultaat zijn van de conjunctuurcyclus in een kapitalistische economie. Het empirische bewijs lijkt, althans aan de oppervlakte, deze theorie sterk te ondersteunen. Recessies lijken ongeveer om de tien jaar in moderne economieën voor te komen, en meer specifiek lijken ze regelmatig te volgen op periodes van sterke groei. Dit patroon komt opvallend consequent terug, maar is het onvermijdelijk? Met andere woorden, volgen recessies noodzakelijkerwijs uit periodes van sterke economische groei? Kunnen recessies worden vermeden of zijn ze een onvermijdelijk kenmerk van een moderne kapitalistische economie?
Belangrijkste leerpunten
- Moderne, kapitalistische economieën vertonen gemakkelijk waarneembare cycli van sterk groeiende groei, gevolgd door periodes van recessie en uiteindelijk herstel.
- Veel mensen gaan ervan uit dat deze cycli min of meer onvermijdelijk zijn.
- Begrijpen waardoor recessies worden veroorzaakt, is de sleutel om te weten of ze onvermijdelijk zijn of niet.
- Er zijn talrijke verklaringen voor recessies voorgesteld, waarbij de nadruk ligt op een of andere factor in de economie.
- De krachtigste en meest uitgebreide van deze theorieën impliceert dat hoewel recessies logischerwijs niet onvermijdelijk zijn, ze er zijn om te blijven gegeven de huidige economische omstandigheden.
Wat zijn recessies?
“Recessie” is de titel die wordt gegeven aan een economische periode die wordt gekenmerkt door een negatieve reële groei, een dalende productie, lage prijzen en stijgende werkloosheid, die vaak volgt op een periode van opmerkelijk sterke economische groei, gemeten aan de hand van dezelfde variabelen. Recessies worden gekenmerkt door een ongebruikelijke, gelijktijdige en grote groep zakelijke fouten, die sommige economen slechte investeringen noemen.
Recessies zijn periodes van negatieve economische prestaties, meestal na een periode van bovengemiddelde groei.
Geconfronteerd met financieel verlies en dalende marges, schalen bedrijven de productie terug of mislukken ze volledig, en bedrijfsmanagers (of de nieuwe eigenaren) wijzen middelen die vastzitten in de mislukte projecten opnieuw toe aan andere doeleinden. Tijdens de overgangsperiode zullen sommige van deze middelen opnieuw moeten worden geprijsd (in termen van goederenprijzen, activawaarden of in het geval van arbeid, lonen) en sommige zullen enige tijd inactief blijven totdat een nieuw gebruik wordt gevonden. Naarmate dit proces vordert, herstelt de economie.
De NBER verklaarde officieel een einde aan de economische expansie in februari 2020 toen de VS in een recessie raakte te midden van de coronavirus-pandemie.
Waar komen ze vandaan?
De belangrijkste vraag of dit proces van groei-recessie-herstel onvermijdelijk is, is wat de oorzaak is van het cluster van zakelijke fouten? Waarom kunnen bedrijven niet blijven groeien en de activaprijzen voor onbepaalde tijd blijven stijgen? Economen hebben in de loop der jaren talloze verklaringen ontwikkeld voor deze clusters van faillissementen.
Sommigen vertrouwen op psychologische factoren. Deze verklaringen wijzen erop dat mensen vatbaar kunnen zijn voor buitensporig optimisme en vertrouwen of pessimisme en angst, wat leidt tot de verspreiding en ineenstorting van marktzeepbellen en aanhoudende tekortkomingen van de totale vraag. Een deel hiervan kan zelfs experimenteel worden gereproduceerd in de klas, simulaties of experimenten op zeer beperkte schaal. Dergelijke theorieën zijn erg populair, maar kunnen in het algemeen niet verklaren hoe een grootschalig cluster van bedrijfsfouten kan optreden in markten en activaklassen in een hele economie, zoals tijdens een recessie.
Anderen wijzen op economische schokken, die willekeurige gebeurtenissen zijn, zoals oorlogen of epidemieën, die een negatieve invloed kunnen hebben op de productie, de consumentenvraag of de kosten van belangrijke goederen en grondstoffen in een economie. Dit soort dingen kunnen bedrijven in de hele wereld en de economie in één keer schaden. Ze kunnen echter niet verklaren waarom recessies met zoveel regelmaat lijken voor te komen of waarom ze consequent volgen op perioden van opmerkelijk sterke groei. Economische schokken zijn immers per definitie willekeurige gebeurtenissen. Er is geen specifieke reden voor willekeurige schokken om dergelijke patronen te volgen, die gemakkelijk kunnen worden waargenomen. Willekeurige negatieve schokken kunnen onvermijdelijk zijn, maar dat toont niet aan waarom de waargenomen patronen van hoogconjunctuur in de economie onvermijdelijk zouden moeten zijn.
Weer andere verklaren de recurrente cyclus van groei en recessie in de economie in puur financiële termen. Het gaat vaak om fouten van de centrale bank of de monetaire autoriteit die geld levert aan de economie. Misschien leidt te veel nieuw geld tot buitensporige inflatie, maar te weinig kan leiden tot verstrakking van de kredietvoorwaarden en wanbetalingen die tot schulddeflatie leiden, en daarom hebben we recessies. Deze theorieën kunnen echter niet verklaren waarom de monetaire autoriteiten zich zo sterk en met een zo grote regelmaat zouden moeten vergissen dat ze een duidelijk zichtbare cyclus van hoogconjunctuur in de economie veroorzaken. In wezen vereenvoudigen deze theorieën de vraag uit “Waarom treden clusters van ernstige bedrijfsfouten op?” op de vraag “Waarom zouden zich met zoveel regelmaat ernstige clusters van fouten van de centrale bank voordoen?”.
Economen hebben veel verschillende verklaringen voor recessies naar voren gebracht, en velen van hen hebben op zijn minst een kern van waarheid.
Elk van deze soorten verklaringen voor de cyclus van groei en recessie die in de afgelopen decennia te zien is, lijkt enige kracht en misschien een beetje waarheid te hebben. Maar geen van hen toont echt aan dat recessies onvermijdelijk zijn, of dat er überhaupt een cyclus van expansie en krimp in de economie zou moeten bestaan.
Alternatieve uitleg
Een andere alternatieve verklaring voor recessies komt van de Oostenrijkse Business Cycle Theory (ABCT). Deze theorie gaat dieper in op veel van de soorten factoren die hierboven zijn besproken. Het richt zich op de wisselwerking tussen centrale banken en monetair beleid met echte economische gebeurtenissen en de psychologie en prikkels waarmee investeerders, producenten en consumenten in de economie worden geconfronteerd. Door te kijken hoe al deze dingen zich tot elkaar verhouden, kunnen we een completer beeld krijgen van hoe conjunctuurcycli werken en of ze al dan niet onvermijdelijk zijn.
Bij ABCT is de belangrijkste oorzaak van recessies de creatie van nieuw geld in de vorm van leningen en bijbehorende deposito’s door het banksysteem, ook wel fiduciaire ruilmiddelen genoemd. Banken, en vooral centrale banken, doen dit niet vanwege een fout bij het berekenen van het juiste monetaire beleid, maar omdat het hun essentiële bedrijfsmodel is. Dit zet een reeks van slechte investeringen in de economie in gang door de prikkels van investeerders, consumenten en spaarders te verstoren ten gunste van met schulden gefinancierde investeringen en consumptie en gelijktijdige vermindering van de besparingen.
De uitbreiding van de kredietverlening in het bankwezen zet de cyclus van hoogconjunctuur en onvermijdelijk verval in gang.
Dit creëert een tijdelijke illusie van een sterke economie naarmate prijzen en bestedingen in de hele economie stijgen, maar omdat de plannen van investeerders, consumenten en spaarders fundamenteel met elkaar in conflict zijn, kan deze illusie niet blijven bestaan. Bedrijfsinvesteringsprojecten waarvan voorheen werd verwacht dat ze winstgevend zouden zijn onder de illusie van verstoorde prikkels en de optimistische uitbundigheid van de hausse, blijken uiteindelijk een cluster van fouten te zijn.
Vaak kan deze onthulling van het cluster van fouten gedeeltelijk worden veroorzaakt door een willekeurige economische schok, maar niet noodzakelijk. De conflicten die ontstaan als investeerders, consumenten en spaarders proberen om zowel de huidige als de toekomstige consumptie te verhogen, terwijl de afnemende besparingen vaak de vorm aannemen van echte beperkingen en knelpunten in toeleveringsketens die kunnen lijken op willekeurige economische schokken, hoewel ze niettemin systematisch worden veroorzaakt door de initiële over uitgifte van nieuw geld en krediet. Deze leiden tot faillissementen, stijgende werkloosheid, schulddeflatie en alle economische pijn van een recessie.
Zijn recessies dan onvermijdelijk?
Uiteindelijk, als het proces van de kunstmatige hausse in de economie door de uitgifte van fiduciaire media eenmaal in gang is gezet, is de buste en recessie die daarop volgt inderdaad onvermijdelijk. Maar dit betekent niet dat recessies altijd en in het algemeen onvermijdelijk zijn, behalve na afleveringen van het ongepaste het creëren van nieuw geld en krediet. Recessies zijn in geen enkele economie logischerwijs onvermijdelijk, maar hangen af van de monetaire praktijken en instellingen die een samenleving aanneemt.
Gezien de bestaande monetaire instellingen zijn recessies voorlopig onvermijdelijk.
Alle moderne, kapitalistische economieën omvatten echter, in voor- en tegenspoed, banksystemen die gebaseerd zijn op fractionele reservekredieten, gecoördineerd door centrale banken die routinematig en voortdurend nieuwe fiduciaire media aan de economie uitgeven. Zolang dit het geval is, zullen de cycli van boom-en-bust die we regelmatig meemaken, zoals beschreven door ABCT, helaas onvermijdelijk zijn. Gezien de alomtegenwoordigheid en de diepgewortelde positie van de huidige monetaire regelingen, zijn recessies voorlopig slechts een essentieel onderdeel van de manier waarop onze economie werkt.