Black-Litterman-model
Wat is het Black-Litterman-model?
Het Black-Litterman (BL) -model is een analytisch hulpmiddel dat door assetallocatie te optimaliseren binnen de risicotolerantie en marktvisies van een belegger. Wereldwijde beleggers, zoals pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen, moeten beslissen hoe ze hun beleggingen over verschillende activaklassen en landen verdelen.
Het BL-model vertrekt vanuit een neutrale positie met behulp van moderne portefeuilletheorie (MPT) en haalt vervolgens aanvullende input uit de opvattingen van beleggers om te bepalen hoe de uiteindelijke activaspreiding zou moeten afwijken van de initiële portefeuillewegingen. Het ondergaat vervolgens een proces van gemiddelde variantie-optimalisatie (MVO) om het verwachte rendement te maximaliseren, gegeven de objectieve risicotolerantie.
Belangrijkste leerpunten
- Het Black-Litterman-model is een portefeuilletoewijzingsmodel dat begint met de moderne portefeuilletheorie (MPT) en de mening van beleggers over verwachte rendementen toevoegt.
- Het MPT-model wordt gezien als beperkt in die zin dat het alleen historische marktgegevens bevat en vervolgens uitgaat van dezelfde rendementen in de toekomst.
- Het BL-model laat de belegger zijn eigen opvattingen toepassen en optimaliseert vervolgens de aanbevolen activaspreiding.
De basis van het Black-Litterman-model
Het Black-Litterman-model voor portfolioconstructie is gebaseerd op moderne portefeuilletheorie (MPT). De moderne portefeuilletheorie stelt dat de risico- en rendementskenmerken van een belegging niet alleen moeten worden bekeken, maar moeten worden beoordeeld op de manier waarop de belegging het risico en het rendement van de totale portefeuille beïnvloedt. MPT laat zien dat een belegger een portefeuille van meerdere activa kan samenstellen die het rendement voor een bepaald risiconiveau maximaliseert.
Evenzo kan een belegger bij een gewenst verwacht niveau van rendement een portefeuille samenstellen met het laagst mogelijke risico. Op basis van statistische maatstaven zoals variantie en correlatie, is de prestatie van een individuele belegging minder belangrijk dan hoe deze de gehele portefeuille beïnvloedt.
Het BL-model is ontworpen om dit model te verbeteren, aangezien een van de beperkingen van MPT is dat het ervan uitgaat dat in het verleden verwachte rendementen zullen doorgaan in de toekomst. Andere prijsmodellen – bijvoorbeeld het Capital Asset Pricing Model (CAPM) – kunnen echter andere verwachtingen wekken dan die van de prestaties uit het verleden. Het BL-model omvat zowel geobserveerde marktgegevens als de projecties van investeerders van toekomstige verwachte rendementen, gebaseerd op modellen zoals CAPM en andere. Het model wijzigt in wezen de standaard MPT-toewijzing door rekening te houden met verwachtingen van toekomstige prestaties.
De BL-benadering maakt het mogelijk dat elke modelschattingsfout duidelijk wordt, aangezien toewijzingskeuzes slechte veronderstellingen kunnen vergroten.
Speciale overwegingen
Het BL-model bestaat al sinds 1990 en krijgt veel respect van de institutionele investeringsgemeenschap. Het is gemaakt door Goldman Sachs-economen Fischer Black (bekend van het Black-Scholes model) en Robert Litterman.
Hoewel het BL-model de assetallocatie van MPT lijkt te verbeteren door opinies over toekomstige vooruitzichten op te nemen, omdat deze projecties slechts meningen zijn of het resultaat van prijsmodellen die op subjectieve inputs berusten, kan het BL-model resulteren in vertekening of onjuiste aannames. Een te optimistische kijk op één activaklasse zal bijvoorbeeld resulteren in een groter portefeuillegewicht dan MPT zou aanbevelen, en als die activaklasse hapert, kan dit leiden tot grotere verliezen. Beleggers die het Black-Litterman-model gebruiken, dienen zich hiervan bewust te zijn en hun verwachtingen regelmatig bij te werken en hun portefeuillegewichten dienovereenkomstig opnieuw in evenwicht te brengen.
Een voorbeeld van het Black-Litterman-model
Stel dat een portefeuillebeheerteam bij een bepaalde verzekeringsmaatschappij het komende jaar extreem optimistisch is op de markten van ontwikkelingslanden. De initiële activaspreiding aan opkomende markten als gevolg van de moderne portefeuilletheorie is 10%. Na hun mening te hebben bevestigd met verschillende prijsmodellen en economische vooruitzichten voor de regio, zijn ze geneigd om te overwogen in aandelen van opkomende markten.
Nadat ze deze optimistische visie in het BL-model hebben ingebracht, voeren ze de gemiddelde variantie-optimalisatie uit en laten ze toe dat hun portefeuille tot 15% effecten uit opkomende markten bevat.