24 juni 2021 10:14

Klimaatfinanciering

Wat is klimaatfinanciering?

De term klimaat financiën heeft zowel brede en smalle toepassingen. In brede zin verwijst het naar een onderneming die financiële instellingen of technologieën gebruikt om de zaak van ecologische duurzaamheid te bevorderen, bijvoorbeeld door nieuwe zonnepanelen of andere hernieuwbare energiebronnen te ontwikkelen of in te zetten. In zijn enge vorm verwijst klimaatfinanciering naar de overdracht van kapitaal van ontwikkelde naar ontwikkelingslanden in overeenstemming met de aanbevelingen die zijn uiteengezet in internationale overeenkomsten, zoals de Overeenkomst van Parijs van 2016.

Belangrijkste leerpunten

  • Klimaatfinanciering is een brede term die kan verwijzen naar de rol van financiën bij het vergemakkelijken van inspanningen om klimaatverandering aan te pakken, of naar de verplichtingen die rijkere landen aan armere landen verschuldigd zijn.
  • Discussies over klimaatfinanciering worden steeds belangrijker, omdat de wereld worstelt met de zichtbare en ernstige gevolgen van klimaatverandering.
  • Velen beweren dat ontwikkelde economieën de acceptatie van milieuvriendelijke energiebronnen door ontwikkelingslanden zouden moeten subsidiëren, samen met andere dergelijke investeringen.

Hoe Climate Finance werkt

Klimaatverandering is de progressie van patronen in het wereldklimaat op de lange termijn. Deze veranderingen houden doorgaans verband met menselijke activiteiten, zoals het gebruik van bepaalde niet-hernieuwbare hulpbronnen zoals fossiele brandstoffen. Eenmaal verbrand, helpen deze energiebronnen de temperatuur van de aarde te verhogen door de broeikasgassen in de atmosfeer te verhogen. Klimaatfinanciering is een manier voor individuen en landen om de klimaatverandering te helpen bestrijden. In de meest algemene zin verwijst klimaatfinanciering naar elk type financiering dat wordt gebruikt om klimaatverandering aan te pakken. Financiering vindt normaal gesproken plaats op gemeentelijk, nationaal of internationaal niveau en komt uit verschillende bronnen – zowel publiek als privaat.



Klimaatfinanciering – die plaatsvindt op gemeentelijk, nationaal en internationaal niveau – kan zowel uit openbare als uit particuliere bronnen komen.

Het onderwerp klimaatfinanciering wordt steeds belangrijker naarmate landen en bedrijven zich steeds meer bewust worden van de risico’s en kansen die samenhangen metklimaatverandering. Zo meldde het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) in september 2019 dat tussen 2010 en 2019 de wereldwijde investeringen inhernieuwbare energietechnologieën meer dan $ 2,5 biljoen bedragen, waarmee de wereldwijde energiecapaciteit in verband met hernieuwbare bronnen ruwweg verviervoudigd is.

Diverse financiële instellingen en technologieën speelden een essentiële rol door deze verschuiving in de wereldwijde energie-infrastructuur te faciliteren. Voorbeelden van hoe financiën een rol spelen in dit proces zijn onder meer het gebruik van:

  • Banken en andere tussenpersonen om kapitaal naar het buitenland over te dragen
  • De financiële markten de prijs van energie commodities
  • Afgeleide markten om risico ’s in verband met energieprijzen af te dekken en uit te wisselen
  • Beurzen en investeringsvehikels om investeringen in duurzame energiebedrijven te vergemakkelijken

Klimaatfinanciering omvat al deze activiteiten, die de komende jaren waarschijnlijk nog verder zullen versnellen.

Zoals hierboven vermeld, heeft de term ook een meer enge betekenis. In die zin heeft het betrekking op de vraag hoe ontwikkelde landen ontwikkelingslanden zouden moeten ondersteunen bij hun overgang naar energiebronnen en andere technologieën met een verbeterde ecologische voetafdruk. Deze discussies zijn vaak omstreden – soms onverbiddelijk – en werpen een hoop moreel dubbelzinnige vragen op. 

Voorbeeld van klimaatfinanciering

Laten we naar een voorbeeld kijken om te laten zien hoe klimaatfinanciering in de echte wereld werkt. Een veelgehoorde eis van ontwikkelde landen, zoals die in Noord-Amerika en Europa, is dat ontwikkelingslanden, zoals die in Azië of Afrika bezuiden de Sahara, niet moeten vertrouwen op nieuwe kolengestookte elektriciteitscentrales. Aan de andere kant beweren deze ontwikkelingslanden vaak dat deze vraag hypocriet is, aangezien de ontwikkelde landen hun huidige ontwikkelingsniveau gedeeltelijk konden bereiken door steenkool en andere goedkope fossiele brandstoffen te exploiteren tijdens hun eigen perioden van industrialisatie

Om deze reden zijn velen van mening dat ontwikkelde landen de morele plicht hebben om ontwikkelingslanden te subsidiëren door hen te helpen investeren in milieuvriendelijkere energiebronnen zoals subsidies verlenen aan China omdat het inkomen per hoofd van de bevolking nog steeds ver onder dat van de Verenigde Staten ligt? Veel Amerikanen zullen dit politiek onaanvaardbaar vinden, daarbij verwijzend naar de snelle ontwikkeling van China in de afgelopen jaren.

Politieke discussies over klimaatfinanciering kunnen ook omstreden zijn over de vraag welke investeringen in aanmerking moeten komen voor financiering in het kader van de klimaatfinancieringsprogramma’s. Sommigen zouden bijvoorbeeld beweren dat kinderopvoeding financiering zou moeten krijgen, omdat het de bevolkingsgroei zou verminderen en daardoor de uitstoot zou helpen terugdringen. Anderen willen wellicht initiatieven op het gebied van klimaatfinanciering beperken tot projecten met een meer directe en kortetermijnrelatie met klimaatverandering, zoals de installatie van hernieuwbare energiebronnen.